Dieta refluksowa – co można jeść przy refluksie

Choroba refluksowa należy do najbardziej rozpowszechnionych i może dotyczyć co piątej osoby. Refluks bardzo często pojawia się u kobiet w ciąży. Z pomocą przychodzi dieta refluksowa, która jest ważnym elementem leczenia choroby refluksowej przełyku. Jak wygląda dieta refluksowa? Jakie produkty są dozwolone a jakie zakazane? Przeczytaj artykuł i poznaj szczegóły diety refluksowej!

Spis treści:

• Co to jest refluks żołądkowo – przełykowy?
• Przyczyny refluksu żołądkowo – przełykowego
• Objawy choroby refluksowej
• Co jeść przy refluksie?
• Czego nie jeść przy refluksie?
• Refluks i zgaga
• Refluks a styl życia
• Dieta przy refluksie żołądkowo – przełykowym

Co to jest refluks żołądkowo – przełykowy?

Refluks żołądkowo – przełykowy (GERD) to zarzucanie treści żołądkowej do przełyku powodujące pogorszenie jakości życia chorych i/lub uszkodzenie nabłonka przełyku. Zarzucanie treści żołądkowej do przełyku obserwuje się u wielu osób, zwłaszcza po spożyciu obfitego, tłustego posiłku. Jeśli refluks występuje rzadko, epizody refluksu są krótkie, przewód pokarmowy oczyszcza się z zarzucanej treści i nie występują dolegliwości to wtedy mówimy o refluksie fizjologicznym. 

Choroba refluksowa (refluks żołądkowo – przełykowy patologiczny) występuje wtedy, gdy błona śluzowa przełyku narażona jest na działanie kwaśnej treści przez dłuższy czas, epizody są częste, przełyk się nie oczyszcza i dochodzi do jego podrażnienia i uszkodzenia. Może występować wyłącznie zarzucanie treści do przełyku albo stwierdza się równocześnie zapalenie przełyku, które jest powikłaniem refluksu.

Przyczyny refluksu żołądkowo – przełykowego

Główną przyczyną refluksu jest nieprawidłowa czynność motoryczna dolnego zwieracza przełyku, który tworzy przegrodę pomiędzy przełykiem a żołądkiem. Ten mechanizm obserwuje się częściej u osób cierpiących na zgagę w ciągu dnia. Równie częstą przyczyną jest obniżone ciśnienie w dolnym zwieraczu przełyku, objawiające się jego niewydolnością. Ten mechanizm dominuje u chorych ze zgagą nocną.

Na napięcie przełyku wpływa wiele czynników, m.in.: leki, choroby tkanki łącznej, ciąża (zwiększa ciśnienie jamy brzusznej – treść żołądkowa jest wypychana), otyłość (działa na takiej samej zasadzie jak ciąża).

Inne przyczyny refluksu:

• opóźnione oczyszczanie przełyku,
• uszkodzenie mechanizmów obronnych przełyku,
• utrudnione opróżnianie żołądka wskutek zwężenia odźwiernika, zabieg operacyjny żołądka, rozciągnięcie jego ściany, zarzucanie do żołądka soli żółciowych, 
• pewne rodzaje pożywienia i napojów np. kawa naturalna, alkohol,
• palenie tytoniu. 

Objawy choroby refluksowej

Kwaśne odbijanie, uczucie zgagi, zarzucanie treści żołądkowej do przełyku, ból i pieczenie w nadbrzuszu, bolesne połykanie, nudności i wymioty to najczęstsze objawy choroby refluksowej. Objawy refluksu nasilają się ½ – 2 godziny po spożyciu posiłku oraz w pozycji pochylonej i leżącej. Nieleczony refluks może doprowadzić do rozwoju poważnych powikłań m.in.: zwężenia przełyku, krwotoku, trudności w połykaniu, przełyku Barretta (zmiana przednowotworowa), ciężkiego bólu przypominającego zawał serca, zapalenia oskrzeli lub płuc. O powikłaniach choroby świadczą krwiste wymioty, ciemne stolce, niedokrwistość i utrata masy ciała.

Co jeść przy refluksie?

Dieta refluksowa, to dieta z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego. Objawy choroby refluksowej można złagodzić poprzez wprowadzenie kilku modyfikacji w diecie i stylu życia. 

• posiłki powinny być niewielkie objętościowo – należy spożywać nawet 5-6 małych posiłków w ciągu dnia,
• należy pamiętać o regularności spożywanych posiłków,
• ostatni posiłek powinien zostać spożyty nie później niż 3 godziny przed snem, gdyż leżąca pozycja oraz wypełniony treścią pokarmową żołądek będą nasilać objawy refluksu,
• należy zadbać o spokojną atmosferę podczas posiłku, dokładnie gryźć i przeżuwać każdy kęs, 
• posiłki nie powinny być zbyt gorące ani zbyt zimne,
• nie należy popijać posiłków zbyt dużą ilością płynów (zwiększa to ilość treści pokarmowej w żołądku, co ułatwia jej cofanie).

Przy diecie refluksowej zaleca się gotowanie w wodzie, na parze lub duszenie bez obsmażania na tłuszczu. Niewielką ilość tłuszczu można dodać do gotowych potraw. Warzywa i owoce należy podawać gotowane w postaci rozdrobnionej. Soki owocowo – warzywne powinny być rozcieńczone. Niewskazane są potrawy smażone i pieczone w tradycyjny sposób.

Istnieje grupa produktów dozwolonych w diecie refluksowej. Co można jeść przy refluksie?

Wskazane są:

• produkty zbożowe w zależności od osobistej tolerancji – może być to jasne pieczywo, drobne kasze, makarony i ryż, ale również pełnoziarniste pieczywo, gruboziarniste kasze czy płatki,
• warzywa dobrze tolerowane, 
• chude mięsa, chude ryby,
• jaja, 
• chude produkty mleczne,
• owoce dobrze tolerowane (niektóre osoby z chorobą refluksową bez problemu mogą spożywać wszystkie owoce, natomiast nie wszyscy, dlatego najlepiej sprawdzić indywidualną tolerancję na poszczególne owoce),
• napoje bezkofeinowe, ewentualnie słabe napary kawy i herbaty.

Czego nie jeść przy refluksie?

Dieta w chorobie refluksowej ma charakter indywidualny, dlatego warto obserwować reakcję swojego organizmu po różnych produktach i wykluczyć te pokarmy, które wywołują i nasilają dolegliwości. Przy refluksie żołądkowo-przełykowym istnieje grupa produktów potencjalnie szkodliwych. Czego nie można jeść przy refluksie żołądkowo-przełykowym?

Przeciwwskazane produkty przy chorobie refluksowej to:

• słodkie, gazowane napoje,
• alkohol,
• mocna kawa i herbata,
• tłuste potrawy i produkty, które długo zalegają w żołądku np. tłusty nabiał, tłuste mięsa, tłuste ryby, smażone potrawy, fast foody, tłuste sosy, wyroby garmażeryjne,
• tłuste wyroby cukiernicze np. pączki,
• czekolada,
• produkty oraz potrawy, które mogą drażnić ściany przełyku oraz pobudzać wydzielanie soku żołądkowego, np.: majonez, musztarda, owoce cytrusowe, soki owocowe, kwaśne produkty i potrawy, dania marynowane, dania ostro przyprawione i słone, mieszanki gotowych przypraw z nieodpowiednim składem),
• warzywa cebulowe – por, cebula, czosnek,
• nasiona roślin strączkowych m.in. ciecierzyca, groch, fasola (jeśli są źle tolerowane),
• ostre przyprawy – curry, papryka mielona ostra, chili, pieprz,
• gumy do żucia,
• mięta, herbaty miętowe, cukierki miętowe,
• buliony z tłustych mięs, kostki bulionowe, przyprawy do zup, esencjonalne wywary z kości i mięsa, wywary z grzybów, galarety mięsne, konserwowane mięsa oraz ryby, wędzone produkty.

Refluks i zgaga

Częstym objawem refluksu żołądkowo – przełykowego jest zgaga. Zgagę oraz objawy refluksu nasilać będą wszelkie produkty kwaśne, ostre, wędzone, smażone, tłuste i marynowane. Należy więc unikać tych produktów. Wśród produktów mogących łagodzić objawy ze strony refluksu żołądkowo – przełykowego wyróżnić można wodę niegazowaną oraz mleko i produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu. Mleko neutralizuje kwaśną zawartość w przełyku, a woda oczyszcza przełyk z kwasu solnego. Korzystnie jest łączyć herbatę, kawę, soki owocowe i warzywne z mlekiem oraz pić wody lecznicze z dużą zawartością soli wapnia o pH alkalicznym. 

Inne elementy diety na refluks i zgagę to:

• żucie świeżego kłącza imbiru, który łagodzi podrażnienia,
• kisiel lub napar z siemienia lnianego, który łagodzi podrażnienia i działa osłabiająco na ściany żołądka,
• migdały całe i płatki migdałowe, które neutralizują kwasy żołądkowe.

Refluks a styl życia

Leczenie refluksu obejmuje również modyfikację stylu życia. Należy dążyć do normalizacji masy ciała, gdyż otyłość pogarsza przebieg choroby refluksowej. Dodatkowo warto unikać stresów i zrezygnować z palenia tytoniu, który osłabia napięcie dolnego zwieracza przełyku. Po posiłkach należy unikać pozycji leżącej. W czasie snu należy ułożyć wyżej górną część ciała, dzięki temu przełyk lepiej oczyszcza się z treści żołądkowej. Dodatkowo należy unikać noszenia obcisłej bielizny i odzieży – powoduje to wzrost ciśnienia śródbrzusznego.

Dieta przy refluksie żołądkowo – przełykowym

Jeśli nie wiesz, co możesz jeść przy refluksie przełyku, skorzystaj z poniższego przykładowego jadłospisu!

Dzień 1

I śniadanie – Kanapki żytnio-pszenne z serkiem wiejskim light i kiełkami, kawa zbożowa z mlekiem

II śniadanie – Jogurt z duszoną gruszką i domową granolą z rodzynkami

Obiad – Pieczony kurczak z makaronem, szpinakiem i mozzarellą

Kolacja – Krem z cukinii z grzankami i pestkami dyni

Dzień 2

I śniadanie – Jajecznica z 2 jaj ze szpinakiem, grahamka z twarożkiem i kiełkami, kawa zbożowa z mlekiem

II śniadanie – Koktajl bananowo-brzoskwiniowy na maślance z siemieniem lnianym

Obiad – Pieczona ryba z koperkiem, frytki warzywne z piekarnika

Kolacja – Makaronowa sałatka z tuńczykiem, czerwoną fasolą i natką pietruszki

Dzień 3

I śniadanie – Kanapki żytnio-pszenne z wędliną drobiową, jajko na miękko, kawa zbożowa z mlekiem 

II śniadanie – Zupa jarzynowa z grzankami

Obiad- Potrawka z kurczaka, ryż, marchewka z groszkiem

Kolacja- Jabłko pieczone z twarogiem i cynamonem

Popularne wpisy na blogu:

Zamienniki cukru okiem dietetyka
Stres przy cukrzycy – jak z nim wygrać? Wskazówki dla diabetyków
5 rzeczy, które warto wiedzieć rozpoczynając treningi
Jak ułożyć prosty program treningowy? 9 kroków do stworzenia indywidualnego planu
12 ćwiczeń, których trzeba się nauczyć i dlaczego warto
Rozgrzewające śniadanie na ciepło – przepisy 450 kcal
Catering dietetyczny – jaka opcja będzie dla Ciebie najlepsza?
Postanowienia noworoczne – jak je robić, by utrzymać motywację?
Mity treningu siłowego – Czy kolana mogą wychodzić poza palce w przysiadzie?
Mity treningu siłowego. Czy martwy ciąg to niebezpieczne ćwiczenie?
Przepis na brownie z fasoli i bananów – dieta sirtfood – Kuchnia Dietly
Przekąski na Sylwestra – 5 zdrowych przepisów
Rozgrzewająca zupa na jesień przepisy – 5 zdrowych propozycji
Jak urozmaicić trening siłowy? 5 sposobów od trenera
Jak uczynić dietę bardziej urozmaiconą? – Kilka słów węglowodanach złożonych i obiadowych dodatkach skrobiowych.