Jakie badania warto wykonać? Lista badań dla kobiet po 50 r.ż.
Autorka artykułu: dietetyk Joanna Marciszewska
Po 50 roku życia dbanie o swoje zdrowie jest szczególnie ważne. Zakres badań kontrolnych zalecanych na tym etapie życia może wydać się szeroki, ale z drugiej strony stosowanie zalecanej kontroli może pomóc nam w zapobieżeniu rozwoju wielu poważnych chorób. Jako dojrzałe kobiety lepiej znamy swoje ciało i potrafimy z łatwością ocenić każdą zmianę samopoczucia. Jednak samodzielne obserwacje nie zawsze są wystarczające do stwierdzenia faktu, że jesteśmy w pełni zdrowe. Aby móc być w pełni świadomym tego, czy powinnyśmy coś zmienić w swoim stylu życia lub podjąć się leczniczej terapii, dobrze jest wpisać badania kontrolne jako stały element naszego corocznego kalendarza. O czym należy pamiętać?
Spis treści:
- Lista badań dla kobiet po 50 roku życia
- Lista badań ginekologicznych dla kobiet po 50
- Lista badań krwi dla kobiet po 50 r.ż.
- Lista badań – USG, RTG, EKG
- Kontrola masy ciała i ciśnienia krwi
Lista badań dla kobiet po 50 roku życia
Pomimo tego, że kobiety po 50 roku życia nie starają się już o zajście w ciążę, to nie powinny zapominać o tym, że w ich organizmie pracuje skomplikowany układ narządów rozrodczych, których funkcjonowanie zależy od wielu hormonów oraz od ogólnego stanu organizmu. W trosce o swoją kobiecość dobrze jest nadal wykonywać cytologię raz na 3 lata, a USG ginekologiczne co 2 lata. Te badania są niezwykle pomocne w zauważaniu ewentualnych zmian chorobowych, których wyleczenie jest bardziej prawdopodobne, gdy zostaną zauważone we wczesnym stadium. Z uwagi na to, że kobiety po 50 roku życia są obarczone wyższym ryzykiem nowotworu piersi, to niezwykle istotne jest zachowanie nawyku samobadania piersi raz w miesiącu.
Co więcej, w tym okresie należy rozpocząć regularne wykonywanie badania mammograficznego. Zwykle jego częstotliwość jest ustalana wraz z lekarzem, ponieważ brane są pod uwagę także inne czynniki poza wiekiem, takie jak obciążenie rodzinne (sytuacja, gdy bliska krewna cierpiała na nowotwór piersi). Zgodnie z ogólnymi zaleceniami przed 55 rokiem życia mammografię wykonuje się zazwyczaj 1 raz w roku, a po osiągnięciu tego wieku – 1 raz na 1-2 lata. Wykonywanie tego badania ułatwia nam jego ogólnodostępność, ponieważ Ministerstwo Zdrowia prowadzi program profilaktyczny, w ramach którego po całej Polsce jeżdżą tzw. mammobusy, czyli pojazdy, w których prowadzona jest bezpłatna mammografia dla kobiet w wieku 50-69 lat.
Lista badań ginekologicznych dla kobiet po 50
| Jakie badanie? | Opis |
| SAMOBADANIE PIERSI 1x w miesiącu Najlepiej około tydzień po rozpoczętej miesiączce | Samobadanie piersi jest bezbolesne, bezpłatne i bardzo pomocne w zachowaniu zdrowia, ponieważ pozwala na wczesne wykrywanie ewentualnych zmian w obrębie piersi. Warto wykształcić w sobie nawyk wykonywania go raz w miesiącu i potraktować je jako formę dbania o siebie. Poza samobadaniem zaleca się, aby raz w roku dodatkowo poprosić ginekologa o wykonanie badania palpacyjnego. W przypadku osób w grupie wysokiego ryzyka nowotworu piersi (np. z uwagi na bliskie pokrewieństwo osoby chorującej), należy omówić z ginekologiem indywidualnie częstotliwość i rodzaj dodatkowych badań profilaktycznych. Zaleca się również, aby raz na 3 lata udać się do lekarza, aby to on przeprowadził palpacyjne badanie piersi, nawet jeśli nie dostrzegamy żadnych zmian. |
| CYTOLOGIA Raz na 3 lata | Cytologia jest bezbolesna i trwa tylko kilka minut, z kolei wczesne wykrycie raka szyjki macicy pomaga w osiągnięciu pełnego wyleczenia. Warto dbać o regularność wykonywania tego badania, ponieważ pozwala ono na szybkie zauważenie zmian, które jeszcze nie mają charakteru rakowego. Zaleca się wykonywanie cytologii raz na 3 lata lub testu hrHPV raz na 5 lat. Refundacja NFZ: Tak Kto może wykonać? Ginekolog lub położna Podstawowej Opieki Zdrowotnej przyjmując w ramach umowy z NFZ. Cena (prywatnie): 30-40 zł |
| USG ginekologiczne 1 x na 2 lata | To badanie nie jest inwazyjne i zwykle jest niemalże bezbolesne, dlatego warto podejmować się go regularnie w trosce o swoje zdrowie. USG ginekologiczne jest ważnym elementem diagnostyki zaburzeń funkcjonowania układu rozrodczego, takich jak nieprawidłowa budowa narządów płciowych, występowanie torbieli. Jest również pomocne we wczesnym wykrywaniu zmian nowotworowych. Dzięki regularnemu wykonywaniu USG ginekologicznego umożliwiamy sobie zwiększenie świadomości o stanie naszego zdrowia i dajemy sobie szansę na szybszą reakcję w przypadku jego pogorszenia, co jest niezwykle ważne na drodze do pełnego wyleczenia. W przypadku nieregularnego cyklu, bolesnych miesiączek lub innych dolegliwości lekarz może zalecić częstsze wykonywanie tego rodzaju USG. Refundacja NFZ: Tak Cena (prywatnie): 100 – 200 zł |
| MAMMOGRAFIA Do 55 roku życia: 1 x w roku Po 55 roku życia: 1 x na 1-2 lata | Dzięki tej bezbolesnej metodzie diagnostycznej możemy w pełni zadbać o swoje zdrowie poprzez regularną ocenę budowy piersi. Po 50 urodzinach warto każdego roku wpisywać do swojego kalendarza zaplanowane badanie mammograficzne — jego wykonanie ułatwiają nam liczne programy profilaktyczne, w ramach których w większości miast w Polsce możemy bez problemu podjąć się go bezpłatnie. Z uwagi na dużą skalę problemu, jakim jest nowotwór piersi, dobrze jest dbać o swój organizm i być świadomym wszystkich ewentualnych zmian, na które w początkowym stadium możemy efektywnie zareagować. Refundacja NFZ: Tak — dla kobiet w wieku 50-69 lat. Tutaj możemy dowiedzieć się, w jakich miejscach możemy wykonać bezpłatną mammografię: https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/mammobusy/ http://www.laczynaskobiecosc.pl/mammobusy Cena (prywatnie): 80 – 200 zł. |
Dodatkowo warto wykonywać raz w roku pakiet badań podstawowych, których wyniki dadzą nam pełniejszy obraz naszego zdrowia i mogą być niezwykle ważnymi wskazówkami prowadzącymi do pewnych zmian w stylu życia. Mowa o morfologii krwi, glukozie na czczo, lipidogramie, badaniu ogólnym moczu oraz USG jamy brzusznej. Każde z nich może być zlecone przez lekarza rodzinnego, a jeśli zdecydujemy się na prywatne wykonanie ich, to zapłacimy w sumie około 160 zł. Raz na 3 lata dobrze jest wykonywać jonogram (badanie krwi) oraz EKG serca.
Lista badań krwi dla kobiet po 50 r.ż.
| Badanie | Opis |
| MORFOLOGIA KRWI 1x w roku | To badanie jest łatwo dostępne dla każdego z nas – lekarz rodzinny może dać nam na nie skierowanie, a jeśli wolimy zrobić je na własną rękę, to jego cena nas pozytywnie zaskoczy. Morfologia krwi pomaga we wczesnym wykryciu niektórych chorób, w tym tych związanych z przebiegiem stanu zapalnego, białaczki, czy anemii. Z wyniku morfologii krwi obwodowej możemy dowiedzieć się m.in. tego, czy nasza krew zawiera odpowiednią liczbę białych i czerwonych krwinek, czy jest wystarczająco bogata w hemoglobinę oraz, czy erytrocyty mają prawidłową budowę. Z uwagi na ogólnodostępność tego badania i bardzo niewielką cenę w przypadku wykonywania go w prywatnych przychodniach, warto zadbać o swoje zdrowie i wprowadzić je do swojego corocznego pakietu badań. Refundacja NFZ: Tak Cena (prywatnie): 10 zł |
| GLUKOZA NA CZCZO 1x w roku | Pomiar glikemii na czczo jest jednym z najważniejszych elementów niezbędnych do wczesnego wykrywania zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Dzięki szybkiemu zauważeniu nieprawidłowego wyniku możliwa jest szybka reakcja, która poprawi nasze szanse na zapobieżenie lub zahamowanie rozwoju cukrzycy. W dodatku skierowanie na to badanie bez problemu uzyskamy u lekarza rodzinnego, a przy wykonywaniu go w prywatnych laboratoriach zapłacimy za nie naprawdę niewielką kwotę. Osoby, u których występuje stan przedcukrzycowy (ich poziom glukozy na czczo mieści się w zakresie 100-125 mg/dl) lub cierpią na cukrzycę, powinny wykonywać kolejne badania w częstotliwości indywidualnie zaleconej przez lekarza. Refundacja NFZ: Tak Cena (prywatnie): 7-10 zł |
| BADANIE OGÓLNE MOCZU 1 x w roku | Badanie moczu jest bezinwazyjne i wymaga jedynie prawidłowego zebrania próbki moczu oraz dostarczenia jej do laboratorium. Lekarz rodzinny może dać nam na nie skierowanie, a opłaty za jego wykonanie w prywatnych placówkach są bardzo niewielkie. Warto o nim pamiętać, ponieważ regularne wykonywanie tego badania pozwala na wczesne zauważenie wielu nieprawidłowości, takich jak cukrzyca, uszkodzenie nerek, zaburzenie funkcjonowanie wątroby, czy infekcje dróg moczowych. Refundacja NFZ: Tak Cena (prywatnie): 10 zł |
| LIPIDOGRAM (cholesterol całkowity, cholesterol LDL i HDL, trójglicerydy) 1x na rok | Regularne wykonywanie badań poziomu lipidów pomoże nam w kontrolowaniu stanu zdrowia i wczesnym wykrywaniu wszystkich alarmujących zmian. Świadomość występowania ewentualnych zaburzeń lipidowych jest dobrą motywacją do rozpoczęcia zdrowszego stylu życia, co może w znaczącym stopniu pomóc nam w osiągnięciu dłuższego życia i zapobieżeniu wielu poważnych chorób. Podwyższony cholesterol LDL, zbyt wysokie stężenie trójglicerydów we krwi, czy za niski poziom cholesterolu HDL powinny być zawsze konsultowane z lekarzem, ponieważ należą do czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Refundacja NFZ: Tak Cena (prywatnie): 20 – 35 zł |
| JONOGRAM poziom elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń) 1 x na 3 lata | Odpowiedni poziom elektrolitów we krwi jest niezbędny do prawidłowej pracy wielu narządów, w tym mięśnia sercowego. Kontrolowanie jonogramu pomaga w szybkim zauważeniu zmian i może dać także odpowiedź na drodze szukania przyczyn niektórych dolegliwości. W przypadku występowania nadciśnienia tętniczego, obrzęków, nieprawidłowej czynności nerek lub zaburzenia pracy serca lekarz może skierować nas na częstsze badanie poziomu elektrolitów. Warto je wykonywać także po przebyciu zatrucia pokarmowego objawiającego się wymiotami lub biegunką. Refundacja NFZ: Tak Cena (prywatnie): 8 – 10 zł |
Co 5 lat zalecane jest RTG klatki piersiowej, natomiast wśród osób palących ta regularność powinna być większa – tej grupie zaleca się to badanie raz na rok. Kobietom po 50 roku życia zaleca się regularne wykonywanie densytometrii kości, w celu oceny ryzyka osteoporozy i złamań kości, które są skutkiem tej choroby. W zależności od wyników tego badania lekarz powinien zdecydować, z jaką regularnością należy wykonywać densytometrię w przyszłości. W szczególności kobiety po okresie przekwitania są objęte wysokim ryzykiem chorób kości z uwagi na znaczne zmiany hormonalne. Ponadto warto pamiętać o corocznym wykonywaniu testu na obecność krwi utajonej w kale oraz podjęcie się badaniu kolonoskopii – w zależności od jej wyniku lekarz zadecyduje, kiedy powinnyśmy zrobić je kolejny raz.
Lista badań – USG, RTG, EKG
| Badanie | Opis |
| USG jamy brzusznej 1 x na rok | Dzięki temu bezbolesnemu badaniu dowiemy się, czy budowa ważnych narządów — wątroby, trzustki, nerek, wątroby, pęcherzyka żółciowego, jest prawidłowa. USG jamy brzusznej pozwala na szybkie wykrycie zmian takich jak kamica nerkowa, kamica żółciowa, stłuszczenie wątroby, czy powiększenie śledziony. Jest także jedną z form diagnostyki nowotworowej i umożliwia zauważenie ewentualnych nieprawidłowości pod postacią guzów, torbieli, czy nowotworów. Do tego badania należy się odpowiednio przygotować, o czym z pewnością poinformuje nas lekarz zlecający badanie. Największą przeszkodą w odczytaniu obrazu z wykonanego USG jamy brzusznej są gazy zgromadzone w jelitach, dlatego należy dążyć do zmniejszenia ich ilości poprzez zastosowanie leków stosowanych przy wzdęciach. Refundacja NFZ: Tak Cena (prywatnie): 100 – 130 zł |
| RTG KLATKI PIERSIOWEJ 1 x na 5 lat (osoby palące – raz na rok) | To badanie jest bardzo szybkie w wykonaniu i pozwala na wczesne zauważenie zmian w obrębie płuc, co może pomóc w szybszej diagnostyce i w efektywniejszym leczeniu chorób tego narządu. Na obrazie RTG klatki piersiowej widoczne jest także serce, dzięki czemu możliwa jest ocena jego budowy i wielkości. Przed wykonaniem tego badania należy mieć pewność, że nie obejmują nas przeciwwskazania (np. ciąża). Refundacja NFZ: Tak Cena (prywatnie): 30 – 40 zł |
| BADANIE DENTYSTYCZNE 1 x na 6 miesięcy | Poza codziennym dbaniem o higienę jamy ustnej polegającym na kilkukrotnym myciu zębów w ciągu dnia i regularnym czyszczeniu z użyciem nitki dentystycznej niezbędne jest również odbywanie wizyt kontrolnych u specjalisty. Umawianie się do dentysty raz na pół roku pomoże we wczesnym wykryciu zmian w uzębieniu, co będzie sprzyjało zapobieganiu ich rozwinięciu, które gdy są przez długi czas niezauważone — nierzadko wiążą się z dużym bólem. Refundacja NFZ: Tak. Wizyta u dentysty może być przeprowadzona bez skierowania od lekarza rodzinnego. Dodatkowo raz w roku w gabinecie dentystycznym realizującym usługi w ramach umowy z NFZ mamy możliwość skorzystania z bezpłatnego zabiegu usuwania kamienia nazębnego. Cena (prywatnie): Konsultacja stomatologiczna: ok. 50-100 zł. |
| BADANIE OKULISTYCZNE 1 x w roku | Dzięki regularnym badaniom wzroku możliwe będzie wczesne wykrycie takich wad jak m.in. krótkowzroczność, czy dalekowzroczność. Wiele osób spędza wiele godzin w ciągu dnia przed monitorem, a nierzadko także przed ekranem telefonu. Te elementy stylu życia mogą przyczynić się do zaburzeń widzenia, dlatego warto dbać o regularne badania profilaktyczne u okulisty. Nieleczone wady mogą sprzyjać ich pogłębieniu oraz pogorszyć nasze samopoczucie na co dzień – często bowiem skutkują bólem głowy, zmęczeniem i niechęci do czynności wymagających wytężenia wzroku. Refundacja NFZ: Tak, ale niezbędne jest skierowanie od lekarza rodzinnego (POZ) Cena (prywatnie): Badanie wzroku u okulisty: 100-170 zł. |
| Badanie EKG serca (elektrokardiogram) 1 x na 3 lata | Badanie EKG jest nieinwazyjne i pomaga w ocenie pracy serca. Dzięki niemu otrzymujemy informację o tym, czy napływ krwi do serca przebiega w prawidłowy sposób oraz, czy nie występują u nas zaburzenia takie jak np. zaburzenia rytmu, wady wrodzone. Ogromną zaletą elektrokardiogramu jest to, że trwa nie dłużej niż 5 minut i nie musimy wykonywać go na czczo. Jedynym przygotowaniem jest unikanie intensywnej aktywności fizycznej oraz picia alkoholu na dzień przed badaniem, a na godzinę przed nie jeść obfitych posiłków, nie pić dużej ilości płynów, ani nie palić papierosów. Aby wykonać to badanie w ramach świadczeń NFZ, należy udać się do lekarza rodzinnego — niekiedy w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej jest możliwość wykonania EKG, w innym przypadku otrzymamy od lekarza skierowanie na wizytę u kardiologa. Refundacja NFZ: Tak Cena (prywatnie): 20-80 zł |
| Badanie densytometryczne kości Co najmniej raz przez: kobiety po ukończeniu 50 r.ż. mężczyzn po 60 r.ż. W zależności od wyników lekarz ustala plan kolejnych badań. | Wraz z wiekiem stan naszych kości stopniowo się zmienia, co może prowadzić do rozwoju osteopenii lub osteoporozy. Te choroby sprzyjają złamaniom kości, które mogą być bardzo poważne w skutkach. Aby móc lepiej zadbać o ich stan i być świadomym ewentualnego zagrożenia, warto jest zdecydować się na wykonanie badania densytometrycznego. Kobiety po 50 roku życia są bardziej zagrożone osteoporozą z uwagi na zmiany hormonalne, jakie przebiegają w ich organizmie podczas przekwitania. Z kolei wśród mężczyzn ryzyko tej choroby jest stosunkowo wysokie po 60 roku życia. Regularność wykonywania densytometrii powinna być ustalana z lekarzem, ponieważ w przypadku bardzo dobrych wyników nie jest konieczne sprawdzanie gęstości kości tak często, jak w sytuacji, gdy są one nieco gorsze. Warto zaznaczyć, że lekarz rodzinny nie może wypisać nam skierowania na densytomerię. Uprawnienia do tego mają specjaliści z poradni leczenia osteoporozy. Natomiast w Polsce istnieją programy profilaktyczne, dzięki którym osoby z grupy ryzyka mogą bezpłatnie wykonać badanie w niektórych placówkach lub w tzw. osteobusach. Refundacja NFZ: Tak — skierowanie od specjalisty z poradni leczenia osteoporozy. Cena (prywatnie): 70-100 zł. |
| Test na obecność krwi utajonej w kale 1 x w roku | Ten test pozwala na sprawdzenie, czy w występują krwawienia z jelita grubego, które mogą świadczyć o zmianach chorobowych. To jedno z najważniejszych badań wykorzystywanych w profilaktyce nowotworu jelita grubego, ponieważ krew w kale jest jego najczęstszym objawem (76%) i dlatego warto dbać o regularność jego wykonywania. Co ciekawe, w aptekach możemy kupić test do użytku domowego, dzięki czemu w bardzo prosty sposób podejmiemy się sprawdzenia tego istotnego wskaźnika. W przypadku dodatniego wyniku należy skonsultować go z lekarzem, który zaleci dalszą diagnostykę. Zaznaczamy, że najlepiej jest wykonać kilka testów domowych i sprawdzić wynik każdego z nich. Zamiennie z tym testem proponuje się pacjentom coroczny test immunochemiczny kału lub wykonywanie badania DNA w kale co 3 lata. Każde z tych badań ma podobną wartość diagnostyczną w zakresie raka jelita grubego. Refundacja NFZ: Tak – lekarz POZ Cena (prywatnie): 15-30 zł |
| Kolonoskopia Co najmniej raz – ewentualną konieczność wykonywania kolejnej kolonoskopii należy omówić z lekarzem | Kolonoskopia polega na wprowadzaniu urządzenia z kamerą (kolonoskopu) do światła jelita grubego. Dzięki niemu dowiemy się, czy ściany tego narządu mają prawidłową budowę oraz, czy nie mamy polipów lub zmian rakowych. Kolonoskopia jest jednym z najważniejszych badań kontrolnych, które warto wykonywać w ramach profilaktyki nowotworu jelita grubego. Do jego wykonania może nas zachęcić fakt, że kolonoskopia umożliwia zauważenie zmian przedrakowych (np. polipy), które mogą być usunięte jeszcze przed rozwinięciem się nowotworu. Jeśli ukończyliśmy 50 rok życia i jeszcze nigdy nie wykonywaliśmy tego badania, to warto udać się do lekarza i skonsultować z nim ten aspekt. Osoby między 55 a 64 rokiem życia mogą skorzystać z programu Ministerstwa Zdrowia, w ramach których otrzymają to badanie bezpłatnie, bez skierowania. Refundacja NFZ: Tak – lekarz POZ Osoby pomiędzy 55 a 64 rokiem życia mogą skorzystać z bezpłatnej kolonoskopii w ramach programu profilaktycznego, więcej informacji tutaj: www.pbp.org.pl/osrodki/ |
Poza badaniami, które wykonamy w gabinecie lekarskim, pamiętajmy również o dwóch innych, lecz równie ważnych pomiarach. Zachęcamy do wykonywania kilka razy w roku pomiaru ciśnienia tętniczego oraz regularnych pomiarów masy ciała, ponieważ ich wyniki mogą pomóc nam w szybszym zauważeniu problemu, jakim jest nadciśnienie tętnicze oraz niezamierzony przyrost lub spadek wagi.
Kontrola masy ciała i ciśnienia krwi
| Jakie badanie? | Opis |
| MASA CIAŁA I OBWÓD PASA Kilka razy w roku – w szczególności, gdy zauważamy zmiany wizualne | Regularne ważenie się i sprawdzanie obwodu pasa pozwala na stałe kontrolowanie swojej masy ciała. Dzięki świadomości tego, czy jest ona prawidłowa, czy nie, jesteśmy w stanie szybko podjąć kroki, które pomogą nam uniknąć pogłębiania się nadwagi, czy otyłości. Co więcej, takie pomiary będą pomocne we wczesnym zauważaniu niezamierzonej utraty kilogramów, która niekiedy pojawia się w sytuacjach stresowych lub jest jednym z objawów choroby – taką zmianę warto zawsze skonsultować z lekarzem. W przypadku, gdy nasza masa ciała jest zbyt wysoka, to warto dążyć do jej obniżenia, aby nie tylko zadbać o zdrowie, ale również poprawić swoje codzienne samopoczucie. Jeśli nie mamy własnej wagi, to możemy skorzystać z tych, które są ogólnodostępne. Znajdziemy je m.in. w aptekach, w przychodniach medycznych oraz na siłowniach. |
| POMIAR CIŚNIENIA KRWI Wynik < 120/80 mm Hg – zaleca się pomiar co najmniej 1 x na każde 5 lat Wynik 120–129/80–84 mm Hg – pomiar co najmniej 1 x na 3 lata Wynik 130–139/85–89 mm Hg – pomiar co najmniej 1 x w roku Osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze powinny wykonywać pomiary częściej, zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. | Zauważa się, że aż około 50% osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze nie jest świadomych jego występowania. Z uwagi na to, że pomiar ciśnienia jest badaniem ogólnodostępnym, łatwym do przeprowadzenia i nieinwazyjnym – warto pamiętać o jego regularnym wykonywaniu i zdawać sobie sprawę z jego wyników. W przypadku zauważenia niepokojącego wzrostu (skurczowe większe/równe 140 mm Hg, rozkurczowe większe/równe 90 mm Hg) – należy skonsultować go z lekarzem, który zaplanuje podjęcie kolejnych kroków. Nieleczone nadciśnienie tętnicze może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, z kolei wprowadzenie zmian stylu życia i farmakoterapii przez osoby cierpiące na tę chorobę może im zapobiegać. Możesz wykonać to badanie u lekarza rodzinnego. W niektórych przychodniach i aptekach są ogólnodostępne ciśnieniomierze, z których możemy skorzystać przy okazji wizyty. Ciśnieniomierz domowy: 40 – 200 zł |
Popularne wpisy na blogu:
Bób – właściwości odżywcze i lecznicze bobu
Dieta kopenhaska – zasady i jadłospis na 13 dni
Biegunka – przyczyny, objawy, dieta przy biegunce. Co można jeść przy biegunce?
Dieta na trądzik – co jeść a czego unikać przy trądziku?
Jak zdrowo schudnąć 5 kg? Porady, dieta, jadłospis
Dieta na płaski brzuch — co należy wiedzieć?
Komosa ryżowa przepis z kuchni Dietly – Komosa po meksykańsku z fasolą, awokado i kukurydzą
Czym tak naprawdę są zakwasy? Przyczyny, objawy, sposoby na zakwasy
Dieta wątrobowa – co jeść przy chorobie wątroby?
Dieta trzustkowa – zasady i produkty dozwolone
Kiszonki – zimowe superfoods? Właściwości zdrowotne kiszonych warzyw
Jak oszczędzić na diecie? Czy warto dopłacać za produkty ekologiczne?
Grupa krwi a dieta. Czy dieta zgodna z grupą krwi działa?
Jak zrobić domowy izotonik? Proste przepisy na napój izotoniczny
Przepisy na słone przekąski na imprezę