Blog

Badania dla mężczyzn 20-30 r.ż. – Jakie badania krwi wykonać przed 30-stką?

Autorka artykułu: dietetyk Joanna Marciszewska

Ukończenie 20 lat nie kojarzy się nam z okresem, w którym niezbędne są regularne badania. Zwykle w tym wieku mamy możliwość cieszenia się pełnią zdrowia, wysoką sprawnością fizyczną i brakiem niepokojących objawów – czy w takim razie pomimo tego dobrego stanu konieczne jest udawanie się do lekarza?

Zalecenia dla kobiet w wieku 20-30 r.ż. znajdziecie w tym artykule: Jakie badania kontrolne wykonać przed 30-stką? Zalecenia dla kobiet 20-30 r.ż.

W czasie, gdy możemy doceniać zalety jakie niesie ze sobą młodość, warto jest myśleć również o przyszłości. Większość chorób rozwija się bowiem powoli, początkowo nie dając o sobie znać żadnymi symptomami, a pamiętajmy, że wczesne wykrycie zaburzeń zdrowia daje wyższe prawdopodobieństwo na wyleczenie lub lepsze rokowania. Regularne podejmowanie się badań umożliwia nam szybką reakcję m.in. pod postacią zmiany stylu życia lub wdrożenia odpowiedniego leczenia w przypadku, gdy występują jakiekolwiek nieprawidłowości. Dzięki takim zmianom możemy zapobiec rozwojowi poważniejszego stanu lub powikłań choroby.

Zapraszamy do zapoznania się z naszymi wskazówkami dla mężczyzn: Zdrowie po męsku – dieta i badania kontrolne dla każdego mężczyzny

Photo by National Cancer Institute on Unsplash

Ważne badanie dla mężczyzn

Z uwagi na wiele korzyści, jakie niesie świadomość stanu swojego zdrowia, zachęcamy Was do wprowadzenia nawyku wykonywania regularnych badań kontrolnych już na tym etapie życia. Jednym z elementów, o których w tym czasie należy szczególnie pamiętać jest samodzielna forma profilaktyki choroby nowotworowej jąder – czyli samobadanie jąder. Zaleca się wykonywanie go raz na miesiąc w celu stałej kontroli budowy tego narządu. W przypadku, gdy pojawią się jakiekolwiek wyczuwalne zmiany, to należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który może nas skierować do urologa w celu dalszej diagnostyki. W świetle faktu, że pierwsze zmiany nowotworowe w obrębie jąder są bezbolesne, a ta choroba dotyczy głównie młodych mężczyzn (poniżej 35-40 r.ż.), warto zdecydować się na podjęcie regularnego wykonywania takiego samobadania. Aby o nim nie zapomnieć, dobrze jest ustawić sobie comiesięczne przypomnienie lub założyć, że podejmujemy się go np. zawsze pierwszego dnia miesiąca. Po pewnym czasie ta czynność stanie się niezauważalnym nawykiem, który będzie niezwykle pomocny w kontrolowaniu własnego zdrowia.

Jakie badanie? Opis
SAMOBADANIE JĄDER

1x w miesiącu
Jest to najprostsza metoda diagnostyczna, która jest bezbolesna, bezpłatna i możliwa do samodzielnego wykonania. Wprowadzenie nawyku comiesięcznego wykonywania takiego samobadania pomaga w stałym kontrolowaniu swojego zdrowia. Dzięki takiej samodzielnej obserwacji możliwe jest wczesne zauważenie ewentualnych zmian w budowie jąder, co znacznie zwiększa szanse na wyleczenie w przypadku pojawienia się zmian rakowych.  W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek zmian lub wystąpienia dolegliwości bólowych, należy skontaktować się z lekarzem POZ lub urologiem w celu wykonania badania USG jąder lub innych dodatkowych badań diagnostycznych. Zaleca się również, aby raz na 3 lata udać się do lekarza, aby to on przeprowadził palpacyjne badanie jąder, nawet jeśli nie dostrzegamy żadnych zmian.

Badania dla mężczyzn – co zbadać w laboratorium?

Poza wykonywaniem samobadania warto jest także raz w roku zaplanować realizację badania krwi. Wystarczy, że poświęcimy jeden poranek w ciągu całego roku, aby udać się do punktu pobrań z laboratorium. Otrzymane wyniki dadzą nam szeroki obraz tego jak aktualnie kształtuje się nasze zdrowie i będą niezwykle pomocne w szybkim zauważeniu każdych zmian. W corocznym pakiecie badań krwi warto zawrzeć te podstawowe, takie jak: morfologia i glukoza na czczo. Pomimo, że lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL, trójglicerydy) zalecany jest do wykonywania min. 1 raz na 3-5 lat, a jonogram raz na 3 lata, to jednak zachęcamy do uwzględnienia ich w tym regularnym zestawie. Każde z tych badań może być zalecone przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, a jeśli chcemy wykonać je prywatnie, to ich koszt jest bardzo niewielki (całość za ok. 50-60 zł).

Badanie moczu – zalecenia dla mężczyzn

Gdy znamy już planowaną datę wykonywania badań krwi dobrze jest skorzystać z okazji udawania się do laboratorium i zabrać ze sobą prawidłowo zebraną próbkę moczu, bowiem badanie moczu powinno być wykonywane raz w roku. Pojemniki na mocz możemy bez problemu zakupić w aptece za niewielką cenę, a niekiedy dostaniemy je od lekarza.

Photo by JESHOOTS.COM on Unsplash
Badanie Opis
MORFOLOGIA KRWI  

1x w roku
To badanie jest łatwo dostępne dla każdego z nas – lekarz rodzinny może dać nam na nie skierowanie, a jeśli wolimy zrobić je na własną rękę, to jego cena nas pozytywnie zaskoczy. Morfologia krwi pomaga we wczesnym wykryciu niektórych chorób, w tym tych związanych z przebiegiem stanu zapalnego, białaczki, czy anemii. Z wyniku morfologii krwi obwodowej możemy dowiedzieć się m.in. tego, czy nasza krew zawiera odpowiednią liczbę białych i czerwonych krwinek, czy jest wystarczająco bogata w hemoglobinę oraz czy erytrocyty mają prawidłową budowę. Z uwagi na ogólnodostępność tego badania i bardzo niewielką cenę w przypadku wykonywania go w prywatnych przychodniach, warto zadbać o swoje zdrowie i wprowadzić je do swojego corocznego pakietu badań.

Refundacja NFZ: Tak

Cena (prywatnie): 10 zł
GLUKOZA NA CZCZO  

1x w roku
Pomiar glikemii na czczo jest jednym z najważniejszych elementów niezbędnych do wczesnego wykrywania zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Dzięki szybkiemu zauważeniu nieprawidłowego wyniku, możliwa jest szybka reakcja, która poprawi nasze szanse na zapobieżenie lub zahamowanie rozwoju cukrzycy. W dodatku skierowanie na to badanie bez problemu uzyskamy u lekarza rodzinnego, a przy wykonywaniu go w prywatnych laboratoriach zapłacimy za nie naprawdę niewielką kwotę. Osoby, u których występuje stan przedcukrzycowy (ich poziom glukozy na czczo mieści się w zakresie 100-125 mg/dl)  lub cierpią na cukrzycę powinny wykonywać kolejne badania w częstotliwości indywidualnie zaleconej przez lekarza.  

Refundacja NFZ: Tak

Cena (prywatnie): 7-10 zł
BADANIE OGÓLNE MOCZU  
1 x w roku
Badanie moczu jest bezinwazyjne i wymaga jedynie prawidłowego zebrania próbki moczu oraz dostarczenia jej do laboratorium. Lekarz rodzinny może dać nam na nie skierowanie, a opłaty za jego wykonanie w prywatnych placówkach są bardzo niewielkie. Warto o nim pamiętać, ponieważ regularne wykonywanie tego badania pozwala na wczesne zauważenie wielu nieprawidłowości, takich jak cukrzyca, uszkodzenie nerek, zaburzenie funkcjonowanie wątroby, czy infekcje dróg moczowych.  

Refundacja NFZ: Tak

Cena (prywatnie): 10 zł
LIPIDOGRAM  
(cholesterol całkowity, cholesterol LDL i HDL, trójglicerydy)  

1x na 3-5 lat
Regularne wykonywanie badań poziomu lipidów pomoże nam w kontrolowaniu stanu zdrowia i wczesnym wykrywaniu wszystkich alarmujących zmian. Świadomość występowania ewentualnych zaburzeń lipidowych jest dobrą motywacją do rozpoczęcia zdrowszego stylu życia, co może w znaczącym stopniu pomóc nam w osiągnięciu dłuższego życia i zapobieżeniu wielu poważnych chorób. Podwyższony cholesterol LDL, zbyt wysokie stężenie trójglicerydów we krwi, czy za niski poziom cholesterolu HDL powinny być zawsze konsultowane z lekarzem, ponieważ należą do czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.  

Refundacja NFZ: Tak

Cena (prywatnie): 20 – 35 zł
JONOGRAM 
poziom elektrolitów we krwi   (potas, sód, magnez, fosfor, wapń)  

1 x na 3 lata
Odpowiedni poziom elektrolitów we krwi jest niezbędny do prawidłowej pracy wielu narządów, w tym mięśnia sercowego. Kontrolowanie jonogramu pomaga w szybkim zauważeniu zmian i może dać także odpowiedź na drodze szukania przyczyn niektórych dolegliwości. W przypadku występowania nadciśnienia tętniczego, obrzęków, nieprawidłowej czynności nerek lub zaburzenia pracy serca lekarz może skierować nas na częstsze badanie poziomu elektrolitów. Warto je wykonywać także po przebyciu zatrucia pokarmowego objawiającego się wymiotami lub biegunką.  

Refundacja NFZ: Tak

Cena (prywatnie): 8 – 10 zł
Badanie przesiewowe w kierunku wirusa HIV W Polsce wykonuje się najmniej badań przesiewowych w kierunku wirusa HIV (ok. 10% średniej pozostałych krajów UE). Konsekwencją jest fakt, że znaczna część zachorowań jest diagnozowana już po rozwinięciu AIDS, co znacznie zmniejsza efektywność leczenia. Największa grupa nieświadoma nosicielstwa wirusa HIV obejmuje właśnie osoby w wieku 20-30 lat. Należy podkreślić, że w znacznej części są to osoby heteroseksualne, które nie podejmują się badań profilaktycznych
Wyniki standardowego testu przesiewowego mają wartość diagnostyczną, gdy są wykonane co najmniej po 12 tygodniach od ryzykownej ekspozycji (np. współżycie bez prezerwatywy, kontakt z krwią, wykonywanie tatuażu). W przypadku wystąpienia bardzo ryzykownej sytuacji należy od razu zgłosić się do szpitala z oddziałem zakaźnym, w którym lekarz zdecyduje o dalszych krokach.  

Refundacja NFZ: Tak – bez skierowania https://aids.gov.pl/pkd/ – lista miejsc, których test można zrobić bez skierowania, bezpłatnie i anonimowo

Cena (prywatnie): Badanie przeciwciał anty-HIV: 30-40 zł
Photo by Jenny Hill on Unsplash

Badanie ciśnienia u mężczyzn

Inne badanie, o którym dobrze jest pamiętać to pomiar ciśnienia krwi. Jest ono bezinwazyjne, krótkie w wykonaniu i bezbolesne, a daje na możliwość na wczesne wykrycie nadciśnienia tętniczego. Aby zmierzyć ten parametr, możemy skorzystać z ciśnieniomierzy dostępnych w niektórych przychodniach i aptekach lub poprosić lekarza rodzinnego o dokonanie pomiaru.

Jakie badanie? Opis
MASA CIAŁA I OBWÓD PASA   Kilka razy w roku – w szczególności, gdy zauważamy zmiany wizualne Regularne ważenie się i sprawdzanie obwodu pasa pozwala na stałe kontrolowanie swojej masy ciała. Dzięki świadomości tego, czy jest ona prawidłowa, czy nie, jesteśmy w stanie szybko podjąć kroki, które pomogą nam uniknąć pogłębiania się nadwagi, czy otyłości. Co więcej, takie pomiary będą pomocne we wczesnym zauważaniu niezamierzonej utraty kilogramów, która niekiedy pojawia się w sytuacjach stresowych lub jest jednym z objawów choroby – taką zmianę warto zawsze skonsultować z lekarzem. W przypadku, gdy nasza masa ciała jest zbyt wysoka, to warto dążyć do jej obniżenia, aby nie tylko zadbać o zdrowie, ale również poprawić swoje codzienne samopoczucie.   Jeśli nie mamy własnej wagi, to możemy skorzystać z tych, które są ogólnodostępne. Znajdziemy je m.in. w aptekach, w przychodniach medycznych oraz na siłowniach.
POMIAR CIŚNIENIA KRWI

-Wynik < 120/80 mm Hg – zaleca się pomiar co najmniej 1 x na każde 5 lat
– Wynik 120–129/80–84 mm Hg – pomiar co najmniej 1 x na 3 lata
– Wynik 130–139/85–89 mm Hg – pomiar co najmniej 1 x w roku
– Osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze powinny wykonywać pomiary częściej, zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego.
Zauważa się, że aż około 50% osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze nie jest świadomych jego występowania. Z uwagi na to, że pomiar ciśnienia jest badaniem ogólnodostępnym, łatwym do przeprowadzenia i nieinwazyjnym – warto pamiętać o jego regularnym wykonywaniu i zdawać sobie sprawę z jego wyników. W przypadku zauważenia niepokojącego wzrostu (skurczowe większe/równe 140 mm Hg, rozkurczowe większe/równe 90 mm Hg) – należy skonsultować go z lekarzem, który zaplanuje podjęcie kolejnych kroków. Nieleczone nadciśnienie tętnicze może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, z kolei wprowadzenie zmian stylu życia i farmakoterapii przez osoby cierpiące na tę chorobę daje możliwość zapobieżenia im.  
Możesz wykonać to badanie u lekarza rodzinnego. W niektórych przychodniach i aptekach są ogólnodostępne ciśnieniomierze, z których możemy skorzystać przy okazji wizyty.  

Ciśnieniomierz domowy: 40 – 200 zł

Inne badania dla mężczyzn

Nie zapominajmy również o regularnych pomiarach masy ciała – niekiedy zbyt późno orientujemy się ile kilogramów przybraliśmy w ostatnim czasie i jest nam bardzo trudno wrócić do pierwotnego stanu. W zakresie profilaktyki cennym badaniem jest USG jamy brzusznej (raz na 3-5 lat) i RTG klatki piersiowej (raz na 5 lat) – każde z nich jest zupełnie bezbolesne, a może pomóc w szybkim wykryciu zmian najważniejszych narządów. Raz na pół roku dobrze jest udać się do dentysty na badanie kontrolne, a raz na 5 lat – do okulisty.

https://dietly.pl/blog/dieta-przy-siedzacym-trybie-pracy/
Badanie Opis
USG jamy brzusznej

    1 x na 3-5 lat  
Dzięki temu bezbolesnemu badaniu dowiemy się, czy budowa ważnych narządów – wątroby, trzustki, nerek, wątroby, pęcherzyka żółciowego, jest prawidłowa. USG jamy brzusznej pozwala na szybkie wykrycie zmian takich jak kamica nerkowa, kamica żółciowa, stłuszczenie wątroby, czy powiększenie śledziony. Jest także jedną z form diagnostyki nowotworowej i umożliwia zauważenie ewentualnych nieprawidłowości pod postacią guzów, torbieli, czy nowotworów. Do tego badania należy się odpowiednio przygotować, o czym z pewnością poinformuje nas lekarz zlecający badanie. Największą przeszkodą w odczytaniu obrazu z wykonanego USG jamy brzusznej są gazy zgromadzone w jelitach, dlatego należy dążyć do zmniejszenia ich ilości poprzez zastosowanie leków stosowanych przy wzdęciach.  

Refundacja NFZ: Tak

Cena (prywatnie): 100 – 130 zł
RTG KLATKI PIERSIOWEJ  

1 x na 5 lat (szczególnie palacze)
To badanie jest bardzo szybkie w wykonaniu i pozwala na wczesne zauważenie zmian w obrębie płuc, co może pomóc w szybszej diagnostyce i w efektywniejszym leczeniu chorób tego narządu. Na obrazie RTG klatki piersiowej widoczne jest także serce, dzięki czemu możliwa jest ocena jego budowy i wielkości. Przed wykonaniem tego badania należy mieć pewność, że nie obejmują nas przeciwwskazania (np. ciąża).  

Refundacja NFZ: Tak

Cena (prywatnie): 30 – 40 zł
BADANIE DENTYSTYCZNE  

1 x na 6 miesięcy
Poza codziennym dbaniem o higienę jamy ustnej polegającym na kilkukrotnym myciu zębów w ciągu dnia i regularnym czyszczeniu z użyciem nitki dentystycznej, niezbędne jest również odbywanie wizyt kontrolnych u specjalisty. Umawianie się do dentysty raz na pół roku pomoże we wczesnym wykryciu zmian w uzębieniu, co będzie sprzyjało zapobieganiu ich rozwinięciu, które gdy są przez długi czas niezauważone – nierzadko wiążą się z dużym bólem.  

Refundacja NFZ: Tak. Wizyta u dentysty może być przeprowadzona bez skierowania od lekarza rodzinnego. Dodatkowo raz w roku w gabinecie dentystycznym realizującym usługi w ramach umowy z NFZ mamy możliwość skorzystania z bezpłatnego zabiegu usuwania kamienia nazębnego


Cena (prywatnie): Konsultacja stomatologiczna: ok. 50-100 zł
BADANIE OKULISTYCZNE  

1 x na 5 lat

U osób pracujących przy monitorach:
1 x na 4 lata

Przy wadzie wzroku: 1 x na 2 lata

Osoby chorujące na cukrzycę: 1 x w roku
Dzięki regularnym badaniom wzroku możliwe będzie wczesne wykrycie takich wad jak m.in. krótkowzroczność, czy dalekowzroczność. Wiele osób spędza wiele godzin w ciągu dnia przed monitorem, a nierzadko także przed ekranem telefonu. Te elementy stylu życia mogą przyczynić się do zaburzeń widzenia, dlatego warto dbać o regularne badania profilaktyczne u okulisty. Nieleczone wady mogą sprzyjać ich pogłębieniu oraz pogorszyć nasze samopoczucie na co dzień – często bowiem skutkują bólem głowy, zmęczeniem i niechęci do czynności wymagających wytężenia wzroku.  
Refundacja NFZ: Tak, ale niezbędne jest skierowanie od lekarza rodzinnego (POZ)

Cena (prywatnie): Badanie wzroku u okulisty: 100-170 zł
https://dietly.pl/

Popularne wpisy na blogu:

Dieta przy Hashimoto przepisy – posiłki 400 kcal
Jak jeść mniej soli? Sól w żywności – w czym jest najwięcej soli?
Ile wody dziennie powinniśmy wypijać? Sposoby na wypijanie odpowiedniej ilości płynów.
Dieta na rozstępy – przyczyny i sposoby zapobiegania
Suplementy na odchudzanie i ich skuteczność. Beta-glukany, gorzka pomarańcza, l-karnityna, chrom, glukomannan | część 3
Suplementy diety na odchudzanie – wady i zalety
Suplement diety a lek. Sprawdź, czym się różnią
Co jeść na kolację? Czy jedzenie wieczorem jest zdrowe?
Jak otworzyć catering dietetyczny? Rozpoczynanie sprzedaży diet pudełkowych krok po kroku
Dieta pudełkowa – na czym polega? Czy warto ją stosować?
Jak powstrzymać apetyt i lepiej kontrolować uczucie głodu?
Owsianka na mleku – przepisy, właściwości i proporcje
Posiłek rekreacyjny vs. cheat meal – jak zmniejszyć restrykcję diety dbając o swoją psychikę?
Co obniża cholesterol? 4 substancje o udowodnionym działaniu obniżającym cholesterol i trójglicerydy
Brak motywacji do diety? Motywacja do odchudzania w 3 krokach!