Olej kokosowy, sok z cytryny i ocet jabłkowy – czy rzeczywiście pomagają w odchudzaniu?

Autorka artykułu: dietetyk Joanna Marciszewska

Aby dowiedzieć się tego, czy powszechnie uznawane za produkty o działaniu odchudzającym, będą rzeczywiście pomagały nam na drodze redukcji masy ciała, sprawdziliśmy co mówią na temat badania naukowe. W tym artykule prezentujemy wnioski związane z działaniem oleju kokosowego, soku z cytryny oraz octu jabłkowego. Produkty te nie kosztują wiele, są ogólnodostępne i do ich codziennego stosowania mogą zachęcać informacje na ich temat dostępne na wielu portalach internetowych. Czy w takim razie warto wprowadzać je do swojego jadłospisu?

Spis treści:

• Olej kokosowy – odchudzający superfood, czy promiażdżycowy tłuszcz?
• Czy olej kokosowy odchudza i zapobiega miażdżycy?
• Ocet jabłkowy – czy rzeczywiście ma niezwykłe właściwości?
• Czy ocet jabłkowy pomaga w odchudzaniu?
• Sok z cytryny – czy to dobry dodatek dla naszego zdrowia?

Olej kokosowy – odchudzający superfood, czy promiażdżycowy tłuszcz?

Olej kokosowy jest uznawany przez wielu za „super food” o niezwykłych właściwościach związanych ze wspomaganiem odchudzania, zwiększaniem odpornością oraz ogólnym zdrowiem. W ciągu ostatnich lat wokół oleju kokosowego pojawiło się wiele nowych doniesień, na bazie których powstała mnogość hipotez. Pomimo ich rozpowszechnienia i popularności, niestety większość z nich nie ma odniesienia w świecie rzetelnych badań naukowych. Okazuje się że aż 72% społeczeństwa w Stanach Zjednoczonych uważa olej kokosowy za zdrowy.

Z drugiej strony American Heart Association nie zaleca stosowania oleju kokosowego jako głównego źródła tłuszczu w diecie, ze względu na bardzo wysoką zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych w tym oleju, która wynosi aż 90%. Wieloletnie badania wśród ogromnej liczby osób dają nam dowody na to, że nadmiar tego rodzaju kwasów tłuszczowych w jadłospisie przyczynia się do znacznego zwiększenia ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, które są jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce i na świecie. W takim razie jak to możliwe, że przekonanie o prozdrowotnych właściwościach oleju kokosowego jest aż tak popularne? Każdy mit dietetyczny ma swoje podstawy w nieprawidłowej interpretacji badań naukowych, niskiej jakości metodologii lub w braku zrozumienia dostępnych wyników i nieprawidłowego odniesienia ich do praktyki.

Czy olej kokosowy odchudza i zapobiega miażdżycy?

Jak to możliwe, że olej zawierających 90% nasyconych kwasów tłuszczowych zaczął być uważany za niesamowicie zdrowy? Początki takich hipotez mają swoje podłoże w wynikach badań, wskazujących na to, że populacje, w których diecie się on pojawia, mają niższe ryzyko występowania chorób sercowo-naczyniowych. Są nimi osoby zamieszkujące Indie, Filipiny oraz Polinezję Francuską. Zwróćmy jednak uwagę na to, że czynników stylu życia, które mają kluczowy i korzystny wpływ na zdrowie, znajdziemy u tych populacji bardzo wiele. Wśród nich możemy wyróżnić: wyższą aktywność fizyczną, mniej siedzący tryb życia, spożywanie większej ilości świeżych warzyw i owoców, oraz niższą konsumpcję produktów przetworzonych niż u populacji Zachodnich. Hipoteza jakoby olej kokosowy był głównym czynnikiem wpływającym na obniżone ryzyko miażdżycy wśród tych populacji jest więc nieprawidłowe.

Geneza teorii związanej z odchudzającym działaniem oleju kokosowego jest równie ciekawa. W świecie nauki istnieje wiele badań dotyczących oleju MCT (ang. medium-chain triglycerides), czyli specjalistycznego tłuszczu składającego się ze średnio-łańcuchowych kwasów tłuszczowych. Zauważono, że pomimo tego, że zawiera on tylko nasycone tłuszcze, to jednak jego metabolizm w naszym organizmie wygląda nieco inaczej. Co więcej, ma on zdolność do przyspieszania tempa przemiany materii, zwiększania termogenezy i wydatku kalorycznego. Założono, że olej kokosowy będzie charakteryzował się podobnymi cechami, ponieważ zawiera on średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Natomiast na drodze dalszych badań zauważono, że tylko około 15% tego oleju wykazuje podobne działanie do oleju MCT. Nie istnieją żadne badania naukowe, które wskazywałyby na to że olej kokosowy w jakikolwiek sposób może przyczynić się do zwiększenia efektywności redukcji masy ciała.

Sięganie po olej kokosowy w przeświadczeniu o jego prozdrowotnych i odchudzających właściwościach może być więc niebezpieczne dla zdrowia. Przede wszystkim pamiętajmy o jego wysokiej kaloryczności (1 łyżka  to ok. 220 kcal), a w świetle faktu, że do efektywnej redukcji niezbędny jest odpowiedni deficyt energetyczny, to taki olej może być niemałą przeszkodą w osiągnięciu dietetycznego celu. Ponadto, wysoka zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych w diecie, o co nietrudno u miłośników oleju kokosowego, w znaczący sposób sprzyja występowaniu chorób sercowo-naczyniowych, których konsekwencją może być przedwczesna śmierć spowodowana zawałem serca lub udarem mózgu. Zachęcamy do wdrażania do diety innych rodzajów tłuszczu, które są również nośnikami nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin oraz antyoksydantów – np. oliwy z oliwek, orzechów, oleju lnianego, czy tłustych ryb morskich.

Ocet jabłkowy – czy rzeczywiście ma niezwykłe właściwości?

Ocet jabłkowy jest przez niektórych uważany za cudowny płyn, pomagający w „oczyszczaniu” i „detoksykacji” organizmu. Dla innych stał się nieodłącznym elementem diety odchudzającej lub środkiem pomocnym w terapii występujących chorób. Czy to możliwe, aby płyn uzyskany w procesie fermentacji cukrów z jabłek miał tak szerokie i istotne działanie? W kwestii wartości odżywczych i zawartości witamin oraz minerałów, nie wyróżnia się on szczególnie na tle innych tego rodzaju dodatków. Jedna łyżka octu jabłkowego dostarczy nam 3 kcal i wbrew obiegowym opiniom – zapewni nam tylko 0,3% dziennego minimalnego zapotrzebowania na potas. Jego najbardziej aktywnym składnikiem jest kwas octowy, któremu zawdzięczamy intensywność i specyficzność smaku. To właśnie ta substancja pomaga w hamowaniu rozwoju mikroorganizmów w potrawach, w których użyliśmy ocet jabłkowy i wykazuje charakterystyczne działanie na nasz organizm.

Czy ocet jabłkowy pomaga w odchudzaniu?

W badaniach naukowych wykazano, że dodatek octu jabłkowego do posiłku powoduje dłuższe uczucie nasycenia po jego spożyciu. Z tego względu, urozmaicenie jadłospisu o niewielką ilość takiego dodatku może sprzyjać kontrolowaniu nadmiernego głodu. Próbując znaleźć przyczynę takiego efektu, zauważono, że ocet jabłkowy wydłuża czas pozostawania treści pokarmowej w żołądku. W konsekwencji, informacja o napełnionym żołądku, oznaczająca nasycenie, jest wysyłana do mózgu przez dłuższy czas po spożyciu posiłku. Co więcej, prawdopodobnie takie działanie pomaga w zredukowaniu nadmiernych skoków glukozy we krwi. Wolniejsze przechodzenie treści pokarmowej z żołądka do jelit powoduje dłuższy czas procesu wchłaniania, czego skutkiem jest po wolniejsze uwalnianie się glukozy do krwi. Korzyści wynikające z takiego działania mogą zauważyć osoby z występującymi zaburzeniami gospodarki węglowodanowej (np. przy insulinooporności lub cukrzycy).

Biorąc pod uwagę te efekty, dodatek octu jabłkowego do diety może pomóc osobom zmagającym się z nadmiernym apetytem. Natomiast twierdzenie jakoby był on wyjątkowo istotnym elementem redukcji masy ciała nie jest prawdziwe. Pamiętajmy bowiem o tym, że efektywna dieta odchudzająca składa się wielu elementów i opiera się przede wszystkim na ujemnym bilansie energetycznym. Jeden dodatek, który będzie pomocny w opanowaniu nasilonego uczucia głodu nie zastąpi całego procesu zmiany odżywiania. W zrealizowaniu założeń związanych z redukcją masy ciała, bardzo efektywnym okazują się diety pudełkowe, dzięki którym mamy pewność, że wszystkie posiłki są prawidłowo zbilansowane, a jadłospis jest idealnie skomponowany nawet w dni, w które nie mamy czasu na zakupy, czy gotowanie.

Przy wprowadzaniu octu jabłkowego do diety należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach. Przede wszystkim należy stosować go w niewielkich dawkach, zaleca się nie przekraczać ilości dwóch łyżek w ciągu całego dnia. Pamiętajmy o tym, że tak jak każdy kwas, kwas octowy także nasila erozję szkliwa. W związku z tym, warto po posiłku z jego dodatkiem wypłukać jamę ustną lub umyć zęby. Duże dawki mogą również zwiększać ryzyko wystąpienia próchnicy oraz osteoporozy. Być może konsekwencji jest jeszcze więcej, natomiast brakuje w tym zakresie badań. Warto także podkreślić, że ocet jabłkowy wchodzi w interakcje z niektórymi lekami. Osoby, które przyjmują insulinę lub doustne leki przeciwcukrzycowe powinny mieć na uwadze to, że dodatek tego octu będzie skutkował mniejszymi wzrostami poziomu glukozy we krwi po danym posiłku, niż gdy tą samą potrawę zjedlibyśmy bez takiego dodatku. Zauważa się również, że ocet jabłkowy ma zdolność do obniżania poziomu potasu we krwi, dlatego osoby przyjmujące leki diuretyczne lub inne powodujące wydalanie tego pierwiastka z organizmu, powinny unikać dodawania octu do diety, szczególnie w dużych ilościach, aby zapobiec niepożądanym efektom.

Sok z cytryny – czy to dobry dodatek dla naszego zdrowia?

Sok z cytryny to kolejny produkt postrzegany przez wiele osób jako niezbędny element diety odchudzającej. Niektórzy rozpoczynają dzień od szklanki wody z cytryną, inni nie wyobrażają sobie żadnego napoju bez jego udziału, a wszystko za sprawą spopularyzowanej hipotezy związanej z jego rzekomym działaniem wspomagający redukcję masy ciała. Wykazano, że spożywanie wody z cytryną ma taki sam wpływ na postępy w odchudzaniu, jak czysta woda. W takim razie jak powstały teorie o jego nadzwyczajnych właściwościach?

Prawdopodobnie przeświadczenie na ten temat ma swoje podstawy w wynikach badań dotyczących kwasu hydroksycytrynowego.  Substancja ta jest stosowana jako środek wspomagający redukcję masy ciała, ponieważ blokuje enzym który bierze czynny udział w budowaniu tkanki tłuszczowej. Ze względu na wysokie podobieństwo w budowie kwasu cytrynowego, zawartego w soku z cytryny, do kwasu hydroksycytrynowego występującego w roślinie Garcinia cambogia,  prawdopodobnie założono, że jest to wystarczające do stwierdzenia, że oba związki będą tak samo sprzyjały odchudzaniu. Natomiast aktualnie wiadomo, że nawet kwas hydroksycytrynowy może nie przynosić w pełni zadowalających i widocznych efektów, a w zakresie soku z cytryny nie ma żadnych badań wskazujących na jego odchudzające działanie.

W przypadku stosowania tego napoju jako źródła witaminy C, również należy zauważyć że szklanka czystego soku z cytryny dostarcza nam tyle tej witaminy, ile znajdziemy w 100 g czerwonej papryki. Z kolei stosowanie tego soku w tak wysokich ilościach może wiązać się z nasiloną korozją szkliwa oraz podrażnieniem błony śluzowej żołądka, co może objawiać się zgagą oraz zaostrzeniem dolegliwości u osób wymagający się z refluksem, czy wrzodami przewodu pokarmowego. Co ciekawe, pomimo tego że sok z cytryny nie wykazuje żadnych wyjątkowych właściwości w kwestii redukcji masy ciała, to jednak na drodze odchudzania może okazać przydatny. Jak to możliwe? W sytuacji, gdy zamienimy wysokokaloryczne, słodzone napoje na wodę sokiem z cytryny, to znacząco zmniejszymy ilość spożywanych kalorii w ciągu dnia. Jest to więc dobre rozwiązanie dla osób które nie lubią smaku czystej wody.

Wszystkim poszukującym efektywnego i zdrowego sposobu na redukcję masy ciała proponujemy skorzystanie z usług cateringu dietetycznego. Dzięki możliwości wyboru wariantów kalorycznych z łatwością odnajdziemy ten dostosowany do naszych potrzeb. Posiłki z diety pudełkowej przygotowywane są w taki sposób, aby zapewnić nam niezbędną porcję witamin, minerałów, antyoksydantów i błonnika pokarmowego. Dzięki rozpoczęciu redukcji z cateringiem dietetycznym, efekty będą widoczne nawet pomimo tego, że nie dysponujemy wystarczającym czasem na przygotowanie zakupów, czy ugotowanie posiłków.

Popularne wpisy na blogu:

Starość – dlaczego się starzejemy i co się wtedy dzieje w naszym organizmie?
Dieta odmładzająca – jak odżywianie może spowolnić procesy starzenia się?
Niebieskie strefy – tajemnice długowieczności. Jak jeść, aby żyć dłużej?
Czy dietą można zahamować procesy starzenia – dieta a starzenie się skóry?
Propolis (kit pszczeli) – zastosowanie i działanie lecznicze
Zdrowe i pyszne potrawy na Wielkanoc – przepisy
5 pysznych przepisów na dietetyczne dania z grilla
Jak wyrównać cukrzycę poprzez styl życia? Leczenie, dieta i rodzaje cukrzycy
Jak powinien wyglądać Twój posiłek przed treningiem?
Wegetariański lunchbox – przepis od Diego Gorriona
Ranking diet pudełkowych do pracy. Top 8 cateringów
Od czego zależy spalanie tłuszczu?
Trening w domu – jak ćwiczyć regularnie? Sposoby na domową dyscyplinę i motywację.
Orzechy pod lupą – właściwości orzechów włoskich, makadamia, laskowych i nerkowca
Magnez – właściwości, źródła oraz objawy niedoboru i nadmiaru magnezu