Etykiety na produktach – jak je czytać, aby nie robić niezdrowych zakupów

Autor tekstu: Dominika Hatala – Dietetyk Powszechny

W dzisiejszych czasach sklepowe regały są do granic zapełnione różnego rodzaju produktami spożywczymi. Który z nich wybrać, aby nasze zakupy były jak najzdrowsze? Na pewno pomoże nam w tym czytanie etykiet – to klucz do sukcesu zdrowych zakupów!

Etykiety na produktach – co możemy na nich znaleźć?

Na etykiecie każdego produktu spożywczego znajdziemy szereg istotnych informacji, które mogą pomóc nam wybrać właściwy dla nas produkt.  Wśród nich znajdziemy m.in.:

• Nazwę produktu
• Nazwę i adres producenta
• Masa netto produktu
• Listę składników
• Datę minimalnej trwałości
• Zawartość składników odżywczych w 100g produktu
• Obecność dozwolonych substancji dodatkowych lub innych dodatków
• Warunki przechowywania

Lista składników

Czytając etykiety trzeba mieć na uwadze, że składniki są wymienione w porządku malejącym – a to oznacza, że w pierwszej kolejności będą wymienione te, których jest najwięcej w danym produkcie.  W tym miejscu warto zwrócić uwagę np. na cukier – jeśli pojawi się on na pierwszym miejscu w składzie, będzie to oznaczać, że w całym produkcie to jego jest najwięcej. Taki produkt na pewno nie powinien trafić do naszego koszyka.

Wartość odżywcza

Wartość odżywcza może być umieszczona na opakowaniu w formie zbiorczej tabelki z wymienioną ilością składników takich jak kalorie, białko, tłuszcze, węglowodany, błonnik, sól lub w postaci grafiki określającej %GDA, czyli % wskazanego dziennego spożycia.

Termin przydatności do spożycia a data minimalnej trwałości

Termin przydatności do spożycia jest podawany w przypadku produktów spożywczych łatwo psujących się takich jak mięso, wędliny czy nabiał i określa on termin w którym żywność traci przydatność do spożycia. Data ta powinna być poprzedzona określeniem „Należy spożyć do…”

Data minimalnej trwałości określa termin, do którego dobrze przechowywany produkt zachowuje swoje właściwości. Data ta powinna być poprzedzona określeniem „Najlepiej spożyć przed…”

Zasada czytania etykiet – im krótszy skład, tym lepiej

Czytając etykietę zawsze warto kierować się tym, by skład był jak najkrótszy – im krótszy, tym mniej będzie zbędnych dodatków w danym produkcie. Przykładowo serek homogenizowany waniliowy może mieć w składzie tylko ser twarogowy, cukier i aromat waniliowy, a może mieć także: serek z mleka pasteryzowanego, cukier, tłuszcz roślinny: palmowy, shea, kokosowy, żelatynę wieprzową, gumę guar, mączkę chleba świętojańskiego, aromat, regulator kwasowości, mieloną laskę wanilii. Jak widać różnica jest ogromna i zdecydowanie lepszym wyborem będzie serek waniliowy wykonany z trzech prostych składników.  

Dlaczego warto czytać etykiety?

Czytanie etykiet jest niezwykle istotne i pozwala nam kupować produkty odpowiedniej jakości. W dalszym ciągu spora część konsumentów nie przywiązuje odpowiedniej wagi do tych informacji. Edukacja w tej dziedzinie jest szczególnie ważna w przypadku osób chorych i osób z grup wysokiego ryzyka chorób dietozależnych. Osoby te najmocniej powinny zaangażować się w czytanie etykiet, ponieważ ich właściwe wybory żywieniowe mogą przyczynić się do zachowania zdrowia. Dotyczy to np. osób chorych na celiakię, które muszą stosować bezwzględną dietę bezglutenową przez całe swoje życie.  Nauka umiejętnej analizy etykiet spożywczych przyczyni się do wzrostu świadomości konsumenckiej a tym samym do dokonywania mądrzejszych wyborów na zakupach.

Bibliografia:

• Śmiechowska M. Znakowanie produktów żywnościowych. Ann. Acad. Med. Gedan 2012, 42, 65-73.
• Kunachowicz H. Stan aktualny i perspektywy regulacji prawnych w Polsce w zakresie znakowania żywności. Żywność, żywienie a zdrowie, 1999, 3,239.
• Ustawa o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz.U. z 2001 r., nr 63, poz. 634).
• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. (dz.u. z 2006 r. nr 171, poz. 1225).
• Jarosz A, Kozłowska-Wojciechowska M, Uramowska-Żyto B. Oczekiwania konsumentów wobec informacji żywieniowej umieszczonej na opakowaniach produktów spożywczych. Roczn. PZH, 2003, 54, nr.2, 231-239.
• Ratusz K, Wirkowska M. Analiza zachowań nabywczych konsumentów płatków śniadaniowych oraz deklaracji żywieniowych zamieszczonych na etykietach tych produktów. Bromat. Chem. Teksykol. XLV, 2012, 3, str.790-796.

Popularne wpisy na blogu:

Dieta przy Hashimoto przepisy – posiłki 400 kcal
Jak jeść mniej soli? Sól w żywności – w czym jest najwięcej soli?
Ile wody dziennie powinniśmy wypijać? Sposoby na wypijanie odpowiedniej ilości płynów.
Dieta na rozstępy – przyczyny i sposoby zapobiegania
Suplementy na odchudzanie i ich skuteczność. Beta-glukany, gorzka pomarańcza, l-karnityna, chrom, glukomannan | część 3
Suplementy diety na odchudzanie – wady i zalety
Suplement diety a lek. Sprawdź, czym się różnią
Co jeść na kolację? Czy jedzenie wieczorem jest zdrowe?
Jak otworzyć catering dietetyczny? Rozpoczynanie sprzedaży diet pudełkowych krok po kroku
Dieta pudełkowa – na czym polega? Czy warto ją stosować?
Jak powstrzymać apetyt i lepiej kontrolować uczucie głodu?
Owsianka na mleku – przepisy, właściwości i proporcje
Posiłek rekreacyjny vs. cheat meal – jak zmniejszyć restrykcję diety dbając o swoją psychikę?
Co obniża cholesterol? 4 substancje o udowodnionym działaniu obniżającym cholesterol i trójglicerydy
Brak motywacji do diety? Motywacja do odchudzania w 3 krokach!