Spalanie alkoholu – ile trwa i od czego zależy? Metabolizm alkoholu od A do Z
Autorka artykułu: dietetyk Joanna Marciszewska
Z pewnością każdy, kto kiedykolwiek pił alkohol, zadał sobie pytanie – od czego zależy spalanie alkoholu? Ile alkohol utrzymuje się w organizmie? Zauważamy bowiem, że pomimo spożycia takiej samej dawki etanolu, możemy czuć się inaczej – mniej lub bardziej upojeni. Co więcej, interesującym zagadnieniem są znaczące różnice w zakresie tolerancji alkoholowej względem płci, wieku, masy ciała lub niewidocznych gołych okiem czynników genetycznych.
Spis treści:
- Co wpływa na spalanie alkoholu?
- Metabolizm alkoholu – jelita, wątroba, płuca
- Wiek a spalanie alkoholu
- Czy masa ciała wpływa na to ile utrzymuje się alkohol we krwi?
- Jak przyspieszyć metabolizm alkoholu?
- Jak długo utrzymuje się alkohol we krwi TABELA
- Jak długo alkohol utrzymuje się we krwi?
- Leki a metabolizm alkoholu – na co uważać?
Myśląc o metabolizmie alkoholu, zwykle kojarzymy go z wątrobą, mając w głowie wszystkie negatywne konsekwencje nadużywania alkoholu, które najczęściej związane są właśnie z tym narządem. W tym artykule z pewnością wielu z Was zaskoczymy, ponieważ ten proces metabolizmu alkoholu zaczyna się już w żołądku. Istnieje także wiele hipotez związanych z tym, co ma wpływ na tempo wchłaniania się alkoholu po jego spożyciu. Czy lepiej jest rozłożyć jego dawkę na mniejsze porcje? Jakie popularne leki wchodzą z nim w niebezpieczną interakcję? Co najlepiej zjeść przed imprezą? Zapraszamy Was do zapoznania się z naszymi odpowiedziami na te pytania.
O alkoholu pisaliśmy także w tym artykule: Czy na diecie można pić alkohol?
Co wpływa na spalanie alkoholu?
Gdy napijemy się trunku alkoholowego, to w pierwszej kolejności trafia on do żołądka, w którym rozpoczyna się proces metabolizmu. W tym organie produkowany jest bowiem jeden z kluczowych w tym zakresie enzymów – dehydrogenaza alkoholowa. Warto zaznaczyć, że zdecydowanie większe ilości tej substancji znajdziemy w wątrobie.
Przyjmowane leki
Co ciekawe, niektóre leki, w tym aspiryna, hamują w żołądku aktywność tego enzymu, dlatego przyjmowanie jej wraz z alkoholem może spowodować większy stan upojenia alkoholowego. Na tym pierwszym etapie trawienia, kluczową rolę pod kątem tempa metabolizmu alkoholu odgrywa zawartość treści żołądkowej.
Pusty żołądek
Wykazano, że picie alkoholu na pusty żołądek (na czczo) sprzyja znacznie większym wzrostom poziomu tej substancji we krwi. Interesującym jest fakt, że nawet w badaniach, w którym podawano uczestnikom alkoholowe zastrzyki (a więc treść żołądkowa nie miała znaczenia), to efekt był podobny. Sugeruje się, że spalanie alkoholu jest szybsze, gdy jest on przyjmowany z posiłkiem lub po jego spożyciu, ponieważ trawione jedzenie dodatkowo pobudza do pracy wszystkie organy odpowiedzialne za ten proces, w tym wątrobę, która pełni w tym zakresie kluczową rolę.
Posiłki bogate w tłuszcz i/lub białko
Wracając jednak do kwestii posiłku, zauważa się, że dania bogatobiałkowe lub bogatotłuszczowe będą spowalniały proces wchłaniania alkoholu, a więc jego stężenie we krwi będzie wzrastało wolniej i dłużej niż w przypadku wybrania czysto węglowodanowej potrawy. Ta różnica zachodzi za sprawą różnic w tempie opróżniania żołądka poszczególnych makroskładników. Węglowodany opuszczają go znacznie szybciej niż białka i tłuszcze.
Metabolizm alkoholu – jelita, wątroba, płuca
Następnym etapem jest przemieszczenie się cząsteczek alkoholu do jelita cienkiego, w którym przebiega proces wchłaniania. Warto podkreślić, że spalanie alkoholu, czyli rozpad alkoholu na inne cząsteczki, przebiega w wolniejszym tempie niż wchłanianie, dlatego jedynym sposobem na zapobieżenie zatrucia lub złego samopoczucia po alkoholu jest unikanie jego nadkonsumpcji i kontrolowanie spożywanej ilości.
W wątrobie wydzielane są dwa enzymy zdolne do rozkładania cząsteczek etanolu i są nimi wspomniana już dehydrogenaza alkoholowa oraz oksydaza cytochromowa, której produkcja wzrasta przy przewlekłym piciu. Ilość tych substancji, którą może wydzielić nasza wątroba jest przede wszystkim uwarunkowana genetycznie i ma ona znaczący wpływ w zakresie samopoczucia po spożyciu alkoholu.
Tempo rozpadu alkoholu jest więc wysoce indywidualne, ale po wypiciu jednej standardowej porcji alkoholu (200 g piwa, 25 g wódki lub 100 g wina) szczytowe stężenie etanolu we krwi zauważa się średnio po 30-45 min od spożycia, a następnie ze względu na postępujący proces spalania alkoholu w wątrobie – ten poziom stopniowo się obniża.
Alkohol krążąc we krwi dociera do różnych organów, w tym mózgu (wpływając na naszą jasność umysłu :)) oraz płuc, przez które wydychamy ok. 2-10% spożytego etanolu. Po pewnym czasie, enzymy wątrobowe rozkładają cały spożyty alkohol do aldehydu octowego, który następnie jest metabolizowany do octanu, aby ostatecznie przekształcić się w dwutlenek węgla i wodę.
Wiek a spalanie alkoholu
Dzieci nie powinny pić alkoholu nie tylko dlatego, że jest dla nich równie toksyczny, jak dla dorosłych (a w przeliczeniu na masę ciała nawet bardziej), ale istnieje jeszcze jeden powód, dla którego bezwzględnie należy chronić nasze pociechy przed alkoholowymi trunkami. Okazuje się bowiem, że zanim wątroba człowieka w pełni się rozwinie i zacznie pracować tak, jak u zdrowego dorosłego, to początkowo wydziela bardzo niewielkie ilości niezbędnego do spalania alkoholu enzymu, czyli dehydrogenazy alkoholowej. W konsekwencji, stężenie alkoholu we krwi u bardzo młodej osoby może być znacząco wyższe niż jego poziom u osoby pełnoletniej po wypiciu takiej samej ilości trunku.
Warto podkreślić także, że osoby starsze mogą mieć również niższą tolerancję alkoholu ze względu na gorsze funkcjonowanie wątroby oraz mniejszą zawartość wody w organizmie, spowodowanej postępującą utratą tkanki mięśniowej.
Czy masa ciała wpływa na to ile utrzymuje się alkohol we krwi?
Z pewnością zauważyliście, że najlepsze drinki wychodzą w połączeniu z wodnymi płynami (np. soki) – trudno byłoby rozpuścić wódkę w oleju i prawdopodobnie taki trunek nie charakteryzowałby się wysoką smakowitością… 🙂 Jeśli jednak potraficie wyobrazić sobie próbę wymieszania alkoholu z tłuszczem, to możemy Was zapewnić, że stworzenie wyłącznie z tych dwóch substancji jednorodnej mieszaniny byłoby niemożliwe.
Podobną zależność możemy zauważyć w naszym organizmie – alkohol nie będzie rozpuszczał się w Waszej tkance tłuszczowej, tylko w miejscach, w których znajduje się woda. W związku z tym im więcej jest w nas kilogramów wody, tym ostatecznie mniejsze stężenie alkoholu we krwi będzie po jego spożyciu.
Ten związek przyczynia się do różnic w tolerancji alkoholu u kobiet i mężczyzn, bowiem płeć piękna fizjologicznie charakteryzuje się wyższą procentową zawartością tkanki tłuszczowej i mniejszą zawartością mięśni. Oznacza to, że przykładowo osoba otyła, nawet pomimo większej masy ciała, może mieć mniejszą tolerancję alkoholu niż osoba bardzo umięśniona. Zatem, aby odpowiedzieć na pytanie ile czasu utrzymuje się alkohol we krwi, trzeba brać pod uwagę także zawartość mięśni w organizmie.
Jak przyspieszyć metabolizm alkoholu?
Teorii w zakresie tego, jak przyspieszyć trawienie alkoholu. Postanowiliśmy sprawdzić, które z nich są prawdziwe.
1. Pij dużo wody w czasie imprezy
Nawiązując do już omówionej wody, warto pamiętać o jej wypijaniu podczas każdej imprezy. Dzięki ciągłemu nawadnianiu, alkohol w Waszej krwi będzie osiągał niższe stężenia niż w przypadku niewystarczającego spożycia płynów. Pamiętajmy, że wszystkie trunki alkoholowe są odwadniające, dlatego nawyk sięgania po szklankę wody przyda się Wam w zakresie zmniejszenia tego efektu, który jest jedną z przyczyn bólu głowy następnego dnia.
2. Sięgaj po owoce lub soki owocowe
Jeśli zastanawiacie się, jak przyspieszyć metabolizm alkoholu, to owoce mogą być dobrym pomysłem. Wykazano również, że spożycie produktów bogatych w fruktozę może pomagać w metabolizmie alkoholu, ponieważ dostarcza ona substraty do tej reakcji i zwiększa pobieranie tlenu przez mitochondria. Z tego względu pamiętajcie o dodatku owoców do Waszego imprezowego menu. Prawdopodobnie nie bez powodu najchętniej wybierane drinki są oparte właśnie na sokach owocowych… 🙂
3. Nie pij na pusty żołądek
Kolejnym kluczowym elementem tego, jak przyspieszyć trawienie alkoholu, jest unikanie sięgania po alkohol na pusty żołądek, a w szczególności na czczo. Może być to posiłek z cateringu dietetycznego, który dodatkowo dostarczy Ci witamin. Poza kwestiami smakowymi i nieprzyjemnym samopoczuciem po takim postępowaniu, prędkość metabolizmu alkoholu jest w tych warunkach znacznie powolniejsza, a szybkość wchłaniania bardzo wysoka. Konsekwencją będzie znacznie mocniejsze upojenie alkoholowe i niebezpiecznie wysokie stężenie etanolu we krwi. Oczywiście, alkohol jest niezdrowy w każdych warunkach, ale jeśli zamierzacie mimo tego sięgnąć po niego podczas imprezy, to pamiętajcie – zjedzcie coś wcześniej!
4. Zjedz coś w czasie imprezy
Wiedząc o tym, że białko i tłuszcz dłużej niż węglowodany przebywają w naszym żołądku, zanim przetransportowane zostaną do jelita cienkiego, to posiłki oparte na tych makroskładnikach pomogą Wam spowolnić tempo upajania się alkoholem. Warto podkreślić, że jedzenie samo w sobie przyspiesza tempo rozkładu alkoholu w wątrobie, ponieważ zwiększa przepływ krwi w jej obrębie i nasila produkcję dehydrogenazy alkoholowej.
Natomiast to, z czego będzie się składał nasz posiłek, wpłynie wyłącznie na tempo wchłaniania alkoholu w jelitach, ale nie będzie miało znaczenia w zakresie szybkości rozpadu alkoholu w wątrobie. Oznacza to, że jeśli chcesz wiedzieć jak przyspieszyć trawienie alkoholu, to pamiętaj o tym, żeby coś zjeść – skład posiłku w tej kwestii nie jest już tak istotny.
5. Nie pij dużych dawek na raz
Okazuje się także, że szczytowe stężenia etanolu we krwi są wyższe, jeśli alkohol został spożyty w pojedynczej dawce. Aby uniknąć silnego upojenia alkoholowego należy wypijać mniejsze ilości w odstępach czasowych. Co ciekawe, nie ma istotnej różnicy między szybkością wchłaniania etanolu w jelitach, a rodzajem trunku (np. między piwem a winem, o ile spożyta ilość zawiera tyle samo alkoholu).
Sprawdź, jak długo utrzymuje się alkohol we krwi TABELA
To ważne aby wiedzieć, jak długo utrzymuje się alkohol w wydychanym powietrzu. Dzięki temu łatwiej oszacować kiedy będziemy gotowi np. do kierowania auta na trzeźwo. Poniżej przedstawiamy przybliżone wartości poziomu alkoholu we krwi w zależności od ilości wypitego alkoholu, a także przybliżony czas trzeźwienia. Na jej podstawie można sprawdzić przybliżoną wartość tego jak długo utrzymuje się alkohol we krwi tabela. To jak długo utrzymuje się alkohol w wydychanym powietrzu zależy od wielu czynników – trudno oszacować w 100% jak będzie ta kwestia wyglądała u Ciebie.
Spalanie alkoholu tabela
| Poziom alkoholu we krwi [w promilach] – przybliżony | Wódka [ml] | Piwo [ml] | Wino [ml] | Czas trzeźwienia [w godzinach] – przybliżony |
| 0,5 | 120 | 250 | 700 | 3 |
| 1 | 240 | 500 | 1400 | 7 |
| 1,5 | 360 | 750 | 2100 | 10 |
| 2 | 480 | 1000 | 2800 | 13 |
| 2,5 | 600 | 1250 | 3500 | 17 |
| 3 | 720 | 1500 | 4200 | 20 |
| 3,5 | 840 | 1750 | 4900 | 23 |
| 4 | 960 | 2000 | 5600 | 27 |
| 4,5 | 1080 | 2250 | 6300 | 30 |
| 5 | 1200 | 2500 | 7000 | 33 |
Jak długo alkohol utrzymuje się we krwi?
Podsumowując, jest wiele czynników, które wpływają na to, jak długo utrzymuje się alkohol we krwi. Należą do nich czynniki, których nie możemy zmienić w dniu imprezy:
- wiek,
- masa ciała,
- zawartość mięśni,
- płeć,
- ilość wydzielanych enzymów przez wątrobę.
Na to, jak długo alkohol we krwi się utrzyma wpływają także inne czynniki, które możemy zmienić w czasie imprezy:
- ilość wypijanych płynów bezalkoholowych,
- to, czy pijemy na pusty żołądek,
- posiłki spożywane w czasie imprezy,
- rodzaj i ilość spożytego alkoholu,
- tempo spożywania alkoholu – czy jest on rozłożony na cały wieczór, czy spożyty mniej stopniowo.
W takim razie jak przyspieszyć trawienie alkoholu? Jeść, pić dodatkowo płyny bezalkoholowe i unikać picia „na raz” dawki alkoholu.
Leki a metabolizm alkoholu – na co uważać?
Często jesteśmy nieświadomi tego, jakie konsekwencje mogą nas spotkać, gdy sięgniemy po alkohol, a jednocześnie przyjmujemy leki. Aby rozszerzyć tę wiedzę zachęcamy Was do czytania każdej ulotki dołączonej do opakowania leku, ponieważ taka interakcja musi być tam opisana. Alkohol ma wpływ na metabolizm leków, ponieważ jest rozkładany w tym samym miejscu, czyli w wątrobie. W związku z tym, może wyniknąć między dwoma substancjami konkurencja o enzymy rozkładające je i w rezultacie, możemy być przykładowo bardziej upojeni alkoholem lub stężenie leku we krwi może być zbyt wysokie.
Leki przeciwzakrzepowe
Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe nie mogą ich łączyć z alkoholem, ponieważ powoduje on silniejsze działanie leku i może prowadzić do niebezpiecznych krwotoków.
Aspiryna – kwas acetylosalicylowy
Z kolei aspiryna, stosowana często przy bólach głowy i objawach przeziębienia, przyjęta z alkoholem może spowodować jego wyższe stężenie we krwi. Co więcej, takie połączenie jest bardzo niebezpieczne dla błony śluzowej żołądka – działa bardzo drażniąco i może sprzyjać rozwojowi nadżerek, krwawień i wrzodów.
Leki hipoglikemizujące
Osoby chorujące na cukrzycę lub insulinooporność powinny unikać alkoholu nie tylko z względu na jego ogólne negatywne działanie w zakresie insulinowrażliwości. Pamiętajcie, że alkohol ma działanie hipoglikemizujące, a dokładniej hamuje nasze procesy, które odpowiadają za podtrzymywanie glukozy we krwi na bezpiecznym poziomie. Jeśli jednocześnie z wypijanym alkoholem sięgniemy po doustne leki hipoglikemizujące (np. metformina) lub zrobimy zastrzyk z insuliny, to nasza glukoza we krwi może spaść do bardzo niebezpiecznych wartości. Takich interakcji jest o wiele więcej, dlatego warto unikać picia alkoholu, gdy przyjmujemy leki, a w razie wyjątkowej sytuacji – dopytać się farmaceuty lub szczegółowo zapoznać się z ulotką.
Po świętowaniu każdej okazji warto zadbać o swój organizm i wrócić do w pełni zdrowego odżywiania, w czym pomoże nam catering dietetyczny. Dopasowaną do naszych potrzeb dietę pudełkową w prosty sposób można znaleźć dzięki naszej wyszukiwarce Dietly.pl
Źródła
- Boyd S.J., Corbin W.R. (2018) Faster alcohol metabolism is associated with increased stimulation and within session consumption. Exp Clin Psychopharmacol, 26(2), 168-176.
- Cederbaum A. I. (2012). Alcohol Metabolism. Clinics in Liver Disease, 16(4), 667–685.
- Kruger J., Glassman J., Knippen K., Glassman T., & Kruger D.J. (2018). The Drunchies Hangover: Heavy Episodic Drinking and Dietary Choices while Drinking and on the Following Day. Californian Journal of Health Promotion, 16(1), 79-90.79
- Kruger S., & Kruger D.J. (2015). The Impact of Alcohol Consumption on Food Choices Among College Students. American Journal of Health Studies, 30(2), 70-73.
- Matsushita S., & Higuchi S. (2014). Genetic differences in response to alcohol. Alcohol and the Nervous System, 617–627.
- Ramchandan V. A., Kwo P. Y., & Li T.-K. (2001). Effect of Food and Food Composition on Alcohol Elimination Rates in Healthy Men and Women. The Journal of Clinical Pharmacology, 41(12), 1345–1350.
Popularne wpisy na blogu:
Jak przestać się przejadać i odzyskać przyjemność z jedzenia?
Dieta pescowegetariańska
Dieta wegetariańska – zasady i darmowy jadłospis
Gdzie jest białko roślinne? Najlepsze źródła w diecie
Jak obniżyć poziom cholesterolu LDL poprzez dietę?
Rośliny strączkowe – dlaczego warto je włączyć do diety? Przegląd i porównanie
Wapń – właściwości, zapotrzebowanie, suplementacja i produkty bogate w wapń
Witamina C – źródła – objawy niedoboru, rola w organizmie i dzienne zapotrzebowanie
Dieta zupowa – na czym polega?
Jak segregować pudełka z cateringu dietetycznego? Czym się różnią opakowania EKO od plastikowych?
Wspólne jedzenie – dlaczego warto jeść posiłki całą rodziną
Najlepsze ćwiczenia na odchudzanie – jakie treningi odchudzające działają?
Dieta ketogeniczna – darmowy jadłospis. Przepisy keto
TOP 10 diet ketogenicznych w Polsce
Dieta ketogeniczna – zasady, wpływ na zdrowie i odchudzanie keto diety