Jarmuż, cebula, natka pietruszki, ciecierzyca, kiełki, pomidor, winogrona – zwykłe produkty czy superżywność?

Współczesny świat i współcześnie żyjący ludzie słyną z używania słowa „super” w wielu przypadkach. Można powiedzieć, że jest to słowo wymawiane nagminnie, zazwyczaj wśród młodzieży. Na podwórku, w szkole, w domu – w odpowiedzi na pytanie – Jak było w szkole? – Super! Słowo bardzo popularne, uniwersalne i niezwykle powszechne. Zatem, dlaczego nie określić nim również grupy wyjątkowych produktów? Superfoods, superżywność, superjedzenie, superprodukt, supersmaczny i super zdrowy.

W nomenklaturze naukowej produkty, które oprócz funkcji odżywczej pełnią jeszcze co najmniej jedną inną funkcję korzystną dla zdrowia nazywane są żywnością funkcjonalną. Dlatego na przykład fermentowane produkty mleczne, które są naturalnymi probiotykami i korzystnie wpływają na mikroflorę jelitową są przykładem żywności funkcjonalnej. Na codzień składniki żywności funkcjonalnej można nazywać po prostu superfoods. Superfoods to grupa coraz bardziej znanych superproduktów żywnościowych. Produkty te, swoje super moce zawdzięczają właśnie naturalnie zawartym w nich witaminom, minerałom, przeciwutleniaczom i innym związkom biologicznie czynnym.

Związki biologicznie czynne dzielą się na wywierające korzystny i niekorzystny wpływ na zdrowie. Do tych działających korzystnie należą przede wszystkim błonnik pokarmowy, oligosacharydy, składniki mineralne, witaminy, polifenole, fitozwiązki, wielonienasycone kwasy tłuszczowe czy probiotyki. Powyższe substancje bardzo często naturalnie znajdują się w wielu produktach spożywczych. Nie trzeba ich koniecznie kupować w postaci preparatów farmaceutycznych, chociaż ich oferta nieustannie się powiększa. Są to naturalne składniki żywności. Zatem im bardziej urozmaicona i różnorodna dieta tym wyższe prawdopodobieństwo, że zawiera chociaż część związków biologicznie czynnych.

Sięgając po produkty z grupy żywności funcjonalnej należy pamiętać, że najbardziej korzystne jest spożywanie ich w jak najmniej przetworzonej formie. Na przykład w przypadku warzyw i owoców warto włączać je do diety przede wszystkim w formie surowej. W sezonie letnim warto skorzystać w pełni z darów ogrodu. Zachęcamy do zapoznania się z poniższymi propozycjami naszych krajowych superfoods.

Cebula

Królowa polskiej kuchni. Jest uprawiana nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Trudno sobie wyobrazić tradycyjne polskie dania bez dodatku cebuli. Można ją spotkać w wielu różnych odmianach. W sklepach i przydomowych ogródkach najczęściej pojawia się cebula zwyczajna i czerwona. Charakterystyczne dla cebuli jest to, że przy jej krojeniu płacze nawet największy twardziel. Jest to reakcja czysto chemiczna. Cebula zawiera aminokwasy siarkowe oraz enzym LFS. W wyniku połączenia tych substancji powstaje sulfin etylu, który jest substancją lotną i drażni śluzówkę oka powodując łzawienie. Cebula oprócz tego, że nadaje wyjątkowy smak wielu potrawom wykazuje pewne właściwości prozdrowotne. Przede wszystkim wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i wykrztuśne. Od wielu lat cebulę uważano za naturalny środek do walki z przeziębieniami. Wiele osób na pewno pamięta smak syropu z cebuli serwowanego przez mamę lub babcię w przypadku ogólnego osłabienia. Regularne spożywanie cebuli w różnych formach: surowej, duszonej, pieczonej czy gotowanej wykazuje korzystny wpływ na stan zdrowia. Cebula zawiera fruktany, które są zaliczane do probiotyków odżywiających mikroflorę jelitową. Ponadto działa moczopędnie, wywiera ochronny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Wykazuje także działanie przeciwzakrzepowe oraz wpływa korzystnie na wartości profilu lipidowego.

Jarmuż

Cebula jest królową kuchni, natomiast jarmuż został okrzyknięty królem zieleniny. Jest on uprawiany w różnych częściach świata i w zależności od miejsca uprawy wyróżnia się różne gatunki tej rośliny. Liście jarmużu występują zazwyczaj w różnych odcieniach zieleni, ale dla urozmaicenia zdarza się także odmiana w kolorze fioletowym. Jarmuż najczęściej spotykany jest w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Co ciekawe jest to roślina odporna na niskie temperatury. Często ogrodnicy zostawiają jarmuż na działce nawet do pierwszego śniegu. W niskich temperaturach (poniżej zera) znika naturalna goryczka z liści. Bez tej goryczki liście jarmużu smakują znacznie lepiej.

Jarmuż jest świetnym źródłem kwasu foliowego. Zawiera bogactwo różnych witamin między innymi witaminy A, C, E, K i witamin z grupy B. Ponadto charakteryzuje go wysoka zawartość potasu, wapnia, żelaza, przeciwutleniaczy, karotenoidów i beta-karotenu. Dzięki wysokiej ilości polifenoli jarmuż jest uznawany za warzywo wykazujące działanie antyoksydacyjne. Ponadto do wyjątkowych właściwości jarmużu zalicza się także właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze. Ze względu na niską wartość energetyczną (100g liści jarmużu dostarcza jedynie 30 kcal) można go spożywać często i bez obaw dodawać do wielu potraw. Wykorzystanie tego warzywa w kuchni jest bardzo szerokie. Świetnie sprawdzi się jako składnik koktajlów, zup czy farszów. Dobrze smakuje także w postaci pieczonych chipsów czy jako baza do pesto.

Kiełki

Kiełki brokuła, rzodkiewki, soji, soczewicy, fasoli, lucerny i wielu innych roślin są coraz bardziej powszechnym składnikiem diety. Kiełki to rewelacyjne źródło przeciwutleniaczy, minerałów i witamin. Każde skiełkowane ziarno zawiera WSZYSTKIE witaminy. A ich stężenie jest charakterystyczne dla gatunku rośliny, z której pochodzą kiełki. Co ciekawe ilość witamin w kiełkach kilkukrotnie wzrasta już w ciągu kilku dni. Największe różnice obserwowane są w przypadku witaminy C. Podczas kiełkowania substancje zapasowe roślin są rozkładane do ich prostych form. Dzięki temu są łatwiej przyswajalne przez ludzki organizm. Kiełki zawierają również enzymy, które ułatwiają przyswojenie niektórych pierwiastków śladowych w organizmie. Ponadto w skład kiełków wchodzą flawonoidy, fitohormony, saponiny, błonnik pokarmowy, chlorofil, różne substancje aromatyczne i smakowe, a także enzymy, które aktywizują trawienie. Natomiast najważniejsze jest to, że można je śmiało wyhodować we własnym domu. Nie jest to trudne. Wystarczy kupić nasiona, zaopatrzyć się w słoik lub specjalne naczynie do kiełkowania, przeczytać instrukcję i cierpliwie czekać. Już po kilku dniach można dodawać gotowe kiełki do kanapek, sałatek, jajecznicy, tortilli i innych przekąsek.

Kiełki rzodkiewki wykazują najsilniejsze właściwości przeciwutleniające, skutecznie zwalczają wolne rodniki. Spożywanie kiełków zielonej soczewicy jest wskazane kobietom ciężarnym oraz planującym potomstwo ze względu na dużą zawartość kwasu foliowego. Kiełki lucerny zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne, których potrzebuje ludzki organizm. Udowodniono, że kiełki brokuła wykazują działanie immunomodulujące, antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe.

Wprowadzenie kiełków do codziennej diety wzbogaci jej wartość odżywczą niezależnie od pory roku. Można je uprawiać bez względu na warunki atmosferyczne. Więc kiedy za oknem szaleje mróz, dostęp do świeżych warzyw jest mocno ograniczony, kiełki będą stanowić ich doskonałą alternatywę.

Natka pietruszki

Hodowana na całym świecie. W Polsce chyba najczęściej spotykana jako zielona dekoracja rosołu. Charakteryzuje ją wysoka zawartość witaminy C, witamin z grupy B, wapnia, żelaza, potasu i fosforu. Co ciekawe surowa natka pietruszki odświeża oddech. Natka zawiera chlorofiliny, pochodne chlorofilu, które są silnymi antyoksydantami i wręcz wymiatają z organizmu toksyny. Ponadto natka pietruszki wykazuje działanie moczopędne. Wywiera korzystny wpływ na pracę wątroby. Zawiera także flawonoidy, a wśród nich apigeninę, która może wspomagać proces chemioterapii w trakcie leczenia chorób nowotworowych. Natka pietruszki powinna być stałym elementem nie tylko diety tradycyjnej, ale również diety wegańskiej i wegetariańskiej. Jest dobrym źródłem żelaza niehemowego i witaminy C, która wspomaga jego wchłanianie w jelitach. Dzięki temu może zapobiegać niedoborom tego mikroelementu i w konsekwencji także wystąpieniu niedokrwistości z niedoboru żelaza u osób stosujących dietę roślinną. Natka pietruszki chroni również przed wystąpieniem chorób układu sercowo-naczyniowego, obniża ciśnienie krwi i wykazuje korzystny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego. Natkę pietruszki można dodawać do wielu potraw. Pasuje jako dodatek do omletów, jajecznicy, kanapek, potraw mięsnych czy warzywnych. Może być składnikiem koktajli i domowych soków.

Pomidor zwyczajny

Czerwone, pachnące, okrągłe, duże, małe i soczyste. Pełnia lata kojarzy się właśnie ze smakiem i zapachem dojrzałych pomidorów. Pomidory są uprawiane niemalże na całym świecie. Są składnikiem sałatek, sosów, kanapek, soków, a nawet słodkich wypieków. Latem na krzaczkach pojawiają się pomidory czerwone, żółte, zielone i pomarańczowe. Swoje wyjątkowo prozdrowotne właściwości pomidory zawdzięczają wysokiej zawartości likopenu. Likopen jest karotenoidem, który wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, a także fotoochronne. Likopen występuje w pomidorach w dwóch formach – cis i trans. Najlepiej wchłaniana forma likopenu w organizmie człowieka to forma cis. Bogatym źródłem likopenu cis są pomidorowe przetwory: pasty, sosy czy domowe ketchupy. Poza tym pomidory zawierają witaminy z grupy B, witaminę C, fenole, flawonoidy oraz różne minerały. Pomidory to rewelacyjne źródło potasu, który jest niezbędnym elementem diety osób cierpiących na nadciśnienie.

Winogrona

Winne grona, soczyste kiście winogron zwisające na krzewach winorośli w winnicach tętniącej słońcem Toskanii. Samo wyobrażenie tak pięknych widoków poprawia samopoczucie. Winogrono przede wszystkim służy jako substrat w produkcji wina. I na tym można by było skończyć charakterystykę tego owocu. Super moce wina są powszechnie znane i lubiane. Jednak nie warto zapomnieć o tym, że winogrono jest również przeznaczone do bezpośredniego spożycia, a także do produkcji rodzynek i oleju winogronowego. Olej z pestek winogron zawiera kwas linolenowy oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: witaminę A oraz witaminę E. Olej z pestek winogron nie powinien być głównym i jedynym tłuszczem w diecie ze względu na znikomą zawartość kwasów omega-3. Może natomiast stanowićciekawe urozmaicenie diety. Winogrona należą do rewelacyjnych antyoksydantów. Jest to związane przede wszystkim z wysoką zawartością polifenoli. Jednym z polifenoli jest resweratrol, który w dużych ilościach występuje w skórce czerwonych owoców winogronu. Wykazuje on działanie przeciwutleniające, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne i ochronne dla układu krążenia. Winogrona są doskonałą przekąską, wspaniale smakują jako dodatek do różnych serów czy sałatek.

Ciecierzyca

Jeszcze na koniec przedstawiciel grupy nasion roślin strączkowych. Coraz bardziej popularna w polskiej kuchni ciecierzyca. Podobnie jak pozostałe nasiona roślin strączkowych ciecierzyca jest dobrym źródłem białka i błonnika pokarmowego. Stanowi dobre źródło magnezu, witamin z grupy B, witaminy E, żelaza, miedzi, potasu czy fosforu. Rośliny strączkowe są świetną alternatywą dla mięsa w codziennej diecie. Ograniczenie spożycia mięsa i wzbogacenie diety w strączki może skutkować zmniejszeniem ryzyka wystąpienia wielu chorób dietozależnych. Ponadto, regularnie spożywana ciecierzyca może korzystnie wpływać na wartości profilu lipidowego obniżając stężenie cholesterolu całkowitego i trójglicerydów. Ciecierzyca ma szerokie zastosowanie w kuchni. Zblendowane ziarna cieciorki tworzą smakowity hummus. Uprażone ziarna ciecierzycy z dodatkiem przypraw mogą być szybką przekąską na imprezę. A na co dzień ciecierzyca sprawdzi się jako składnik zup i głównych dań obiadowych. 

Cateringi dietetyczne też mają świadomość o dobroczynności składników o których wyżej pisaliśmy i często włączają je do diet, które realizują.

Swój catering możesz wybrać na Dietly.pl.

Popularne wpisy na blogu:

Czy śniadania białkowo-tłuszczowe są zdrowe?
Śniadania białkowo-tłuszczowe przepisy na 400 kcal
Czy od tłuszczu się tyje? Tłuszcz w diecie odchudzającej – zalecenia.
Jak dieta niskowęglowodanowa wpływa na zdrowie i tempo odchudzania? Zasady i efekty stosowania.
Czystek – właściwości, zastosowanie i leczenie czystkiem
Jak obliczyć kalorie? Zapotrzebowanie kaloryczne wzór – PPM i CPM
10 kluczowych zasad podczas redukcji tkanki tłuszczowej
Dieta IF – intermittent fasting. Zasady i efekty
Post przerywany IF – zasady, efekty, wady i zalety
Olej kokosowy, sok z cytryny i ocet jabłkowy – czy rzeczywiście pomagają w odchudzaniu?
Dieta 1700 kcal – wypróbuj darmowy jadłospis odchudzający
Zdrowa kolacja – smaczne i szybkie przepisy na kolację do 400 kcal!
Dieta w insulinooporności – co można jeść? Zasady i wskazówki
Ile węglowodanów w diecie przy insulinooporności i cukrzycy typu 2?
Co to insulinooporność – objawy i diagnoza. Jak rozpoznać insulinooporność?