Dieta bezglutenowa – proste zasady
Dieta bezglutenowa to nie tylko konieczność dla osób z celiakią, ale także wybór zdrowego stylu życia. Poznaj podstawy diety bezglutenowej, dowiedz się, jakie produkty są bezpieczne, a które należy unikać. Odkryj porady, które pomogą Ci wdrożyć dietę bezglutenową w praktyce.
Dieta bezglutenowa: moda czy droga do zdrowia?
Wiele osób zastanawia się, czy jest to tylko chwilowa moda, czy może skuteczna terapia. W przypadku celiakii i nietolerancji glutenu dieta bezglutenowa jest zalecana jako podstawowa forma leczenia, pomagając w terapii chorób przewodu pokarmowego. Gluten, białko występujące w pszenicy, życie i jęczmieniu, odpowiedzialne jest za lepkość i elastyczność ciasta. Znajduje się w produktach takich jak chleb, makaron, ciasta, płatki śniadaniowe, zupy, sosy, wyroby garmażeryjne i słodycze. Dieta bezglutenowa wymaga eliminacji tych produktów lub ich zastąpienia odpowiednimi wariantami.
Chociaż jest najczęściej kojarzona z celiakią, coraz więcej osób bez tej choroby decyduje się na ten styl żywienia, szukając korzyści zdrowotnych. Ważne jest, aby jadłospis diety bezglutenowej był zbilansowany, aby uniknąć niedoborów składników odżywczych.
Jakie produkty zawierają gluten?
Osoby, które są na ścisłej diecie bezglutenowej, muszą wystrzegać się nawet niewielkich ilości glutenu. Z tego powodu trzeba poznać produkty dozwolone i zabronione – zacznijmy od drugiej grupy. Źródłem glutenu jest pszenica (każdy jej rodzaj), żyto jęczmień oraz pszenżyto. Co za tym idzie, należy wyeliminować z diety upieczone z niedozwolonych mąk pieczywo i makarony. Do tego należy dodać również gotowe panierowane dania, mieszanki przypraw, dania (zupy, sosy, budynie) w proszku oraz słodycze czy przekąski. Bardzo często w ich składzie znajduje się gluten! Na liście zakazanych produktów trzeba umieścić również:
- kasze pszenne (bulgur, kuskus);
- kasze jęczmienne (pęczak, perłową);
- kaszki błyskawiczne zbożowe
- bułkę tartą;
- mieszanki musli;
- napoje zawierające dodatek słodu jęczmiennego.
Owies w diecie bezglutenowej
Wiele osób zastanawia się, czy w diecie bezglutenowej można spożywać produkty owsiane. Należy podchodzić do tego zagadnienia ostrożnie, ponieważ chorzy mogą jeść jedynie owies certyfikowany. W innych przypadkach istnieje ryzyko wtórnego zanieczyszczenia glutenem. W takiej sytuacji produkt nie może być traktowany jako bezglutenowy i staje się niebezpieczny dla osoby zmagającej się z celiakią czy alergią. Aby nie nie mieć takich dylematów, warto zastosować rozwiązanie, jakim jest dieta bezglutenowa pudełkowa. Na Dietly można dopasować ją do swoich potrzeb!
Dieta bezglutenowa – produkty dozwolone
Co jest dozwolone, dla osób szukających produktów bez glutenu? Istnieje sporo zbóż określanych jako naturalnie bezglutenowe. Stanowią znakomitą alternatywę dla pszenicy, jęczmienia czy problematycznego owsa. Bez obaw można jeść ryż, proso, komosę ryżową, amarantus czy teff. Oprócz tego dieta powinna zawierać świeże owoce, warzywa, rośliny strączkowe, mięso i ryby. Również produkty mleczne nie stanowią zagrożenia, dlatego warto włączyć je do codziennego jadłospisu.
Pieczywo bezglutenowe oraz kasze bezglutenowe
Co z kaszami, które przecież pozyskiwane są ze zbóż? W jadłospisie diety bezglutenowej mogą znajdować się kasza jaglana oraz kukurydziana, zagrożenia nie stanowi również gryka. Z tego samego powodu nie trzeba całkowicie rezygnować z pieczywa. Wystarczy wybierać wersje, które są wypiekane ze specjalnych mieszanek mąk, np. gryczanej, kukurydzianej, jaglanej. Obecnie tego rodzaju produkty są wyraźnie oznaczone, więc łatwiej je znaleźć na sklepowych półkach.
Wskazania do stosowania diety bezglutenowej
Gluten bardzo często bywa przyczyną chorób, które związane są zaburzoną reakcją ludzkiego organizmu na białko. Poza tym wskazaniem do jej stosowania jest celiakia, czyli uwarunkowana genetycznie nietolerancja, mówi się również o nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten. W obu tych przypadkach zasady postępowania wyglądają jednak nieco inaczej. Warto wspomnieć także o tym, że eliminację glutenu zaleca się przy innych chorobach, w tym:
- cukrzyca typu I;
- choroba Hashimoto;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- zespół jelita wrażliwego.
Dieta bez glutenu przy celiakii
Osoby, u których zdiagnozowano celiakię, muszą dokonać radykalnych zmian w jadłospisie. Polegają one całkowitym wykluczeniu glutenu z diety. Jest to konieczne, ponieważ działa on toksycznie na ich organizm, powodując degradację kosmków jelita cienkiego. Są one odpowiedzialne za prawidłowe wchłanianie substancji pokarmowych, a ich zanik wywołuje nieprzyjemne objawy swoiste dla celiakii, takie jak bóle brzucha, wzdęcia, biegunki czy symptomy wskazujące na niedożywienie. Najlepszą znaną terapią, szeroko stosowaną przy tej przypadłości, jest dieta bezglutenowa.
Zasady diety bezglutenowej u chorych na celiakię
Ścisła dieta w celiakii musi być stosowana do końca życia. U osób, które dopiero otrzymały rozpoznanie, trzeba skupić się na zregenerowaniu kosmków jelitowych. Z tego względu stosuje się lekkostrawny jadłospis, często również dochodzi do wykluczenia produktów mlecznych. Powodem jest tzw. wtórna nietolerancja laktozy, ustępująca z czasem, gdy organizm wraca do równowagi. Chorym zaleca się jedzenie dużej ilości warzyw, owoców, nasion roślin strączkowych (zawierających dużo błonnika) oraz produktów pochodzenia zwierzęcego. Często konieczna jest suplementacja witaminy D oraz B12, a także kwasu foliowego i żelaza.
Nieceliakalna nietolerancja glutenu – co to jest?
Dieta bezglutenowa wskazana jest również przy nieceliakalnej nietolerancji glutenu. Należy przy tym zaznaczyć, że mimo pojawiania się doniesienie o tej przypadłości, nie została ona potwierdzona odpowiednimi badaniami. Dolegliwość charakteryzuje się między innymi uczuciem zmęczenia, bólami brzucha, a także występowaniem zaparć oraz wzdęć. Zazwyczaj diagnoza stawiana jest po przeprowadzeniu próby placebo, w trakcie której ani pacjent, ani lekarz nie wiedzą, czy próbka zawiera gluten. Dzięki temu łatwiej jest rzetelnie ocenić stan chorego.
Postępowanie w przypadku alergii na gluten
O wiele więcej wiadomo o alergii na gluten, którą należy odróżnić od celiakii – pomimo tego, że również stanowi nieprawidłową reakcję organizmu na tę substancję. Objawy mogą pojawić się do 2 dni po spożyciu pokarmu, wtedy mówimy o reakcji później. Można wyróżnić również reakcję natychmiastową, występującą chwilę po kontakcie z glutenem. Charakterystyczne objawy to pokrzywka (lub inne zmiany skórne), wymioty, biegunka, a w skrajnych przypadkach wstrząs anafilaktyczny.
Dieta bezglutenowa a alergia na gluten
W przypadku rozpoznania alergii również należy zastosować dietę bezglutenową. Różnica polega jednak na tym, że pacjent nie pozostaje na niej do końca życia, a jedynie przez jakiś czas. Długość terapii zależy od lekarza, pacjent nie powinien samodzielnie decydować o jej zakończeniu. Z tego powodu bardzo ważna jest dokładna, dobrze przeprowadzona diagnostyka. Trzeba bowiem określić, czy symptomy dotycząc celiakii, czy też alergii na gluten.
Gdzie można kupić ciekawe produkty bezglutenowe?
Znalezienie produktów bezglutenowych nie musi być trudne. W większości sklepów spożywczych, a głównie w supermarketach można kupić produkty oznaczone znakiem przekreślonego kłosa, który gwarantuje brak glutenu. Oczywiście sklepy ze zdrową żywnością mają bardzo dużo ciekawych opcji, które w żaden sposób nie są nudne czy monotonne! Znajdziesz w nich np. mieszanki mąk bezglutenowych do wypieku ciast i pizzy; makarony ryżowe do sałatek i potraw azjatyckich czy ekologiczne słodycze i przekąski bez glutenu i bez chemii.
Pamiętaj, aby zawsze czytać etykiety i składy, zwłaszcza jeśli produkt nie ma oznaczenia. Jeśli masz problem z przygotowaniem posiłków bezglutenowych, możesz skorzystać z cateringu dietetycznego, takiego jak oferowany przez Dietly, dostępny w wielu miastach Polski. Kliknij tu i zobacz, jakie masz opcje:
Catering bezglutenowy Warszawa
Catering bezglutenowy Szczecin
Catering bezglutenowy Bydgoszcz
Catering bezglutenowy Katowice
To proste rozwiązanie, które zaoszczędza czas i gwarantuje smaczne, bezglutenowe posiłki. Efekty diety bezglutenowej dla wielu są imponujące!
Eliminacja glutenu przez osoby zdrowe
Mimo że dieta bezglutenowa jest dietą leczniczą, wiele osób traktuje ją jako znakomity sposób na odchudzanie. Czy jednak powinno się z niej korzystać bez konsultacji z lekarzem? Przede wszystkim trzeba pamiętać, że gluten w produktach spożywczych nie szkodzi zdrowym ludziom, więc nie ma powodu, aby go eliminować. Jednak zbilansowana dieta bezglutenowa również nie jest niebezpieczna, pod warunkiem, że wprowadza się ją w sposób prawidłowy.
Eliminacja glutenu – najczęstsze pułapki
Niektórzy podchodzą do tego bardzo radykalnie i zdarza się, że eliminują wszystkie produkty zbożowe – również te dozwolone. Dieta staje się bardzo uboga, co w konsekwencji może prowadzić do niedoborów ważnych składników odżywczych. To między innymi witaminy z grupy B, cynk, żelazo czy błonnik pokarmowy. Oprócz tego istnieje ryzyko spożywania zbyt dużej ilości soli, cukrów prostych czy nasyconych kwasów tłuszczowych. Może to prowadzić do nadciśnienia czy otyłości.
Dieta bezglutenowa a utrata zbędnych kilogramów
Wiele osób uważa, że na diecie bezglutenowej można schudnąć. To kolejna pułapka, ponieważ niektóre produkty – na przykład pieczywo – mają większą wartość energetyczną, niż ich tradycyjne odpowiedniki. Utrata zbędnych kilogramów wynika w tym przypadku z całkowitego wyeliminowania zbóż, bez znalezienia ich zamiennika. Aby schudnąć zdrowo, trzeba stosować zbilansowaną dietę, inaczej po zakończeniu procesu waga może wrócić!
Dla niektórych dieta bezglutenowa jest jednym z odkryć ostatnich lat. Wiele osób zastanawia się nad jej wprowadzeniem, warto jednak pamiętać, że zaleca się ją głównie z powodów medycznych. To jedyna skuteczna terapia celiakii oraz alergii na gluten, chorzy muszą całkowicie wyeliminować go ze swojego jadłospisu. Na szczęście można skomponować pełnowartościowe posiłki – wystarczy wiedzieć, jakie produkty są dozwolone. Pomocny okazuje się także catering dietetyczny Dietly, dostarczający pyszne dania wprost do drzwi!
