Jaki makaron wybrać? Porównanie właściwości makaronu ryżowego, gryczanego, pszennego i z roślin strączkowych.
Na sklepowych półkach możemy spotkać tradycyjne makarony z pszenicy lub żyta, makarony gryczane, ryżowe, te z roślin strączkowych oraz wiele, wiele innych. Szacuje się, że kulinarny świat ma nam do zaoferowania ponad 300 różnych rodzajów tego przysmaku. Jak się w tym nie pogubić? Poniżej przedstawiamy porównanie poszczególnych odmian makaronu, być może przyda Wam się ono podczas wykonywania kolejnych zakupów spożywczych.
Spis treści:
- Produkty zbożowe – podstawa zdrowej diety
- Dlaczego lubimy makaron?
- Czym kierować się wybierając makaron?
- Czy kształt makaronu ma znaczenie?
- Makaron pszenny – charakterystyka
- Makaron ryżowy – charakterystyka
- Makaron gryczany – charakterystyka
- Makaron z roślin strączkowych – charakterystyka
Produkty zbożowe – podstawa zdrowej diety
Podstawą dobrego samopoczucia i zdrowa jest zbilansowana i urozmaicona dieta. Aby jednak spełniała ona swoje funkcje powinna składać się z wielu różnorodnych produktów, które dostarczają nam niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania składników odżywczych. Wytyczne Instytutu Żywności i Żywienia jednoznacznie wskazują, że podstawą zdrowej diety (od razu po aktywności fizycznej, warzywach i owocach) są produkty zbożowe, a ich reprezentantami oprócz pieczywa, ryżu i kaszy są makarony. Główną funkcją produktów zbożowych jest dostarczenie nam węglowodanów zarówno tych prostych, jak i złożonych, oraz uzupełnienie codziennej diety w cenny dla zdrowia błonnik, witaminy i składniki mineralne.
Dlaczego lubimy makaron?
Przede wszystkim dlatego, że jest bardzo smacznym i uniwersalnym składnikiem posiłków. W zależności od gatunku i kształtu można wykorzystywać go do przygotowania wielu ciekawych dań. Choć w pierwszej kolejności makaron kojarzy nam się z pełną aromatów kuchnią włoską, świetnie sprawdza się także w kuchni polskiej, greckiej, tajskiej, amerykańskiej czy chińskiej. Tak naprawdę cały świat kocha makaron, a jego uniwersalność wykracza poza wszystkie granice!
Czym kierować się wybierając makaron?
Makaron makaronowi nierówny! Często zadajemy sobie pytanie, który makaron jest najzdrowszy? Który ma najlepsze właściwości odżywcze? Który jest najlepszy dla osób odchudzających? Pytań jest wiele i nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi.
Kupując makaron w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na jego kolor. Surowy powinien być jasny, kremowy lub lekko żółty. Jeśli makaron odróżnia się od innych swoją barwą – jest nad wyraz żółty, czarny, zielony lub bordowy należy zapoznać się z jego etykietą. Niektórzy producenci dodają do swoich receptur naturalne barwniki w postaci kurkumy, soku z buraka lub atramentu z kałamarnicy. Nie ma w tym nic złego, warto jednak zawsze upewnić się czy zastosowany barwnik, aby na pewno jest pochodzenia naturalnego. Niemile z kolei widziane są białe plamki niejednolita barwa, świadczą one o złej jakości produktu. Makaron, który kupujemy nie powinien być zbyt kruchy lub czy połamany. Jeśli zawartość paczki, po która sięgamy składa się w większości z połamanych fragmentów makaronu, nie kupujmy go. Dokładne przyjrzenie się paczce, pozwoli nam uniknąć zakupu źle przechowywanego lub starego produktu. Warto zwrócić uwagę na to, aby skład kupowanego makaronu był jak najprostszy.
Czy kształt makaronu ma znaczenie?
O ile wybór odpowiedniego koloru makaronu nie jest trudny, o tyle dobranie właściwego kształtu makaronu do dania może być wyzwaniem. Kształt makaronu warunkuje bowiem nie tylko ostateczny wygląd dania, ale przede wszystkim jego smak. Najpopularniejsze w naszym kraju są krajanka, kolanka, świderki, spaghetti i penne. Warto znać jednak pozostałe, te które można wykorzystać do przygotowania nieco bardziej wykwintnych dań, należą do nich między innymi:
- Długie i płaskie tagliatelle oraz nieco szersze papardelle,
- Przypominające spaghetti, długie rurki bucatini oraz szerokie i zdecydowanie większe cannelloni,
- Duże, idealne do obfitego faszerowania muszle – conchiglie.
- Płaskie, prostokątne, duże płaty lasagne – świetnie sprawdzające się w przygotowaniu zapiekanek.
- Przypominający do złudzenia nasionka ryżu – makaron orzo.
- Fusilli – wyglądające jak zwykłe świderki.
Kształt makaronu to nie wszystko, liczy się także surowiec, z którego jest on wykonany. Poniżej przygotowaliśmy dla Was zestawienie najbardziej popularnych makaronów, dzięki niemu poznacie ich wartość odżywczą i wartość zdrowotną.
Makaron pszenny – charakterystyka
Znany jest praktycznie każdemu jako wspomniany wyżej „makaron z rosołu”. Warto jednak poznać go nieco lepiej i wiedzieć, że może być nie tylko dodatkiem do tradycyjnego niedzielnego dania serwowanego praktycznie w każdym domu. Makaron pszenny wytwarzany jest ze zwykłej, białych mąki– zwykle z dodatkiem jaj. Wysoki stopień oczyszczenia mąki używanej do wykonania tradycyjnego makaronu pszennego, sprawia, że stopniowo odchodzi on do lamusa na rzecz nieco zdrowszych makaronów z mąki pszennej typu durum (semoliny). Makarony z pszenicy są najbardziej popularne na świecie, stanowią podstawę włoskiej kuchni, za którą wszyscy przepadają.
Wartości odżywcze na 100 g (suchy produkt)
- Wartość energetyczna: 360-420 kcal (w zależności od zawartości jaj w produkcie)
- Węglowodany: 70-80 g
- Tłuszcze: 1-2 g
- Białko: 11-15 g
- Błonnik: 1,8 g
Warto podkreślić, że lepszym wyborem od makaronu ze zwykłej pszenicy będzie ten z pszenicy durum – w smaku nie poczujemy różnicy, ale spożyjemy dzięki temu produkt o niższym indeksie glikemicznym. Jeśli zależy nam na zwiększeniu ilości błonnika pokarmowego w diecie i chcemy jeszcze bardziej obniżyć indeks glikemiczny potraw, to najlepiej będzie zdecydować się na makaron pełnoziarnisty.
Makaron ryżowy – charakterystyka
Makaron ryżowy powstaje z mąki ryżowej i wody. To produkt powszechnie używany w tradycyjnej kuchni azjatyckiej – nazywany jest lokalnie „makaronem długiego życia”. Ma delikatny, przyjemny smak i świetnie łączy się zarówno z warzywami i ziołami, jak i mięsem i bardziej wyrazistymi przyprawami. Na sklepowych półkach możemy znaleźć go w wielu odmianach, spośród których najpopularniejsze są makaron ryżowy vermicelli, mixian i shahe fen. Jest niskotłuszczowy, lekkostrawny, bezglutenowy i bardzo prosty w przygotowaniu – cechy te sprawiają, że może stanowić uniwersalny dodatek wielu specjalistycznych.
Wartości odżywcze na 100 g (suchy produkt)
- Wartość energetyczna: 350 kcal
- Węglowodany: 72 g
- Tłuszcze: 2 g
- Białko: 13 g
- Błonnik: 1,6 g
Dodatkowo jest dobrym źródłem mikro i makroelementów takich jak: magnez, selen, mangan, żelazo, sód i potas oraz witamin z grupy B i E.
Makaron gryczany – charakterystyka
Głównym składnikiem makaronu gryczanego jest mąka powstała poprzez zmielenie nasion gryki. Charakteryzuje się dość intensywnym i wyrazistym smakiem. Chociaż jeszcze kilka lat temu wytwarzany był jedynie lokalnie i w małych ilościach, dziś wraz ze wzrostem zainteresowania społeczeństwa zdrowym żywieniem, staje się coraz to bardziej popularny. W naszym kraju najczęściej znajdziemy go w postaci gryczanego spaghetti, świderków oraz przypominającego makaron chiński makaronu soba. Jako produkt bezglutenowy, o niskim indeksie glikemicznym i niewysokiej wartości energetycznej stanowi świetne urozmaicenie diety osób dbających o szczupłą sylwetkę. Surowiec, z którego powstaje ten typ makaronu rzutuje na wysoką wartość odżywczą produktu końcowego.
Wartości odżywcze na 100 g (suchy produkt)
- Wartość energetyczna: 381 kcal
- Węglowodany: 71 g
- Tłuszcze: 3 g
- Białko: 13 g
- Błonnik: 10 g
Makarony gryczany jest dobrym źródłem magnezu o wysokiej biodostępności. Zawarte w nim witaminy z grupy B, fosfor i cynk przyczyniają się do poprawy pracy naczyniowo-sercowego. Spożywanie makaronu gryczanego wzmacnia ściany naczyń krwionośnych i obniża ciśnienie tętnicze krwi.
Makarony z roślin strączkowych – charakterystyka
Makarony z roślin strączkowych to szeroka grupa produktów, które szturmem podbijają dietetyczny rynek. Póki co nie są jeszcze bardzo popularne, ale coraz częściej pojawiają się na sklepowych półkach, budząc zainteresowanie świadomych konsumentów. Makarony ze strączków to ciekawa alternatywa dla makaronów zbożowych, ich jedynym składnikiem jest mąka z nasion roślin strączkowych. Poza tym, na ich korzyść działa to, że są wyprodukowane bez mąki, jaj i sztucznych dodatków. W zależności od rośliny, z której zostały wyprodukowane różnią się od siebie smakiem, teksturą i kolorem. Makarony ze strączków występują w wielu różnych i bardzo apetycznych wariantach, można spotkać makaron z czerwonej, zielonej i czarnej soczewicy, makaron z zielonego groszku, czy makaron z soczewicy.
Makaron z soczewicy
Wartości odżywcze na 100 g (suchy produkt)
- Wartość energetyczna: 365 kcal
- Węglowodany: 60 g
- Tłuszcze: 1,3 g
- Białko: 26 g
- Błonnik: 5,6-7 g
Makaron z zielonego groszku
Wartości odżywcze na 100 g (suchy produkt)
- Wartość energetyczna: 345 kcal
- Węglowodany: 55 g
- Tłuszcze: 1,8 g
- Białko: 22 g
- Błonnik: 9 g
Makaron z ciecierzycy
Wartości odżywcze na 100 g (suchy produkt)
- Wartość energetyczna: 360 kcal
- Węglowodany: 50 g
- Tłuszcze: 5,8 g
- Białko: 20 g
- Błonnik: 14 g
Jak widzicie wszystkie z nich są doskonałym źródłem białka roślinnego i błonnika pokarmowego. Są idealnym urozmaiceniem diety redukcyjnej, sprawdzają się także jako obfite źródło białka roślinnego w diecie wegan i wegetarian. Ze względu na swój dość wyrazisty smak nie są tak uniwersalne jak makaron pszenny czy ryżowy. Świetnie jednak łączą się z nabiałem, warzywami i dobrej jakości oliwą z oliwek.
Jeśli spodziewacie się jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, który makaron jest najlepszy – dziś jej nie dostaniecie. Jesteśmy zdania, że każdy z przedstawionych w powyższym zestawieniu makaronów ma swoje plusy i minusy. Każdy z nich jest zupełnie inny i sprawdza się w różnego rodzaju potrawach. Jeśli jesteście zwolennikami makaronów, bawcie się nimi, korzystajcie z różnorodnych rodzajów, kolorów i smaków makaronów. Pamiętajcie jednak o tym, że nie powinny być one spożywane codziennie – jest to grupa produktów o stosunkowo wysokiej wartości energetycznej.
Piśmiennictwo
- Sobota A., Dobosz M.: Jakość dostępnych makaronów pełnoziarnistych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 2010, 6, 83-99.
- Krejpcio Z., Król E., Suliburska J. i inni: Porównanie zawartości składników mineralnych (Ca, Mg, Fe, Zn, Cu) w wybranych rodzajach makaronów. Katedra Higieny Żywienia Człowieka, Zakład Higieny i Toksykologii Żywności Uniwersytetu Przyrodniczego w poznaniu.
- Skotnicka M., Ocieczek A.: Wpływ rodzaju makaronu na poziom głodu i sytości wśród grupy kobiet. Probl Hig Epidemiol, 2017, 98(3), 281-284.
- Ruszkowska M., Nowicka K.: Ocena kulinarna makaronów niekonwencjonalnych. Inżynieria i aparatura chemiczna, 5, 2017, 182-183.
Popularne wpisy na blogu:
Marnowanie żywności. Jak ograniczyć ilości jedzenia, które lądują w Twoim koszu! – 7 skutecznych tricków
Witaminy z grupy B – źródła, działanie i zapotrzebowanie
Siedzący tryb życia a dieta. Sprawdź, co jeść, gdy siedzisz ponad 8 h dziennie
Jak skutecznie realizować postanowienia noworoczne?
Dieta płodności – wskazówki dietetyka dla osób planujących dziecko
10 mikronawyków, które pomogą Ci schudnąć
Źródła cynku, jego właściwości i skutki niedoboru i nadmiaru
Najlepsze cateringi dietetyczne w Warszawie – top 10 diet standardowych
Najlepsze cateringi w Warszawie – Top 10 diet pudełkowych z niskim indeksem glikemicznym
Najlepsza dieta odchudzająca w Warszawie – TOP 10 cateringów dietetycznych
Dieta antyrakowa – 5 produktów antyrakowych
Tłuszcze trans – niebezpieczeństwo dla Twojego zdrowia
Dieta lekkostrawna – dla kogo? Jak jej przestrzegać?
Dieta refluksowa – co można jeść przy refluksie
10 powodów dla których warto wypróbować catering w 2022 roku