Dieta bogatoresztkowa – na czym polega i jak komponować codzienne posiłki?

Dieta bogatoresztkowa to sposób żywienia, który ze względu na prozdrowotne właściwości stale zyskuje coraz większą popularność wśród wielu osób. Sprawdź, na czym polega dieta, jakie ma zalety i kto powinien zainteresować się jadłospisem bogatym w błonnik. 

• Dieta bogatoresztkowa, nazywana także wysokobłonnikową, to sposób odżywiania, który opiera się na produktach bogatych w błonnik pokarmowy. 
• Jest to dieta lecznicza, skierowana przede wszystkim do osób cierpiących na dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
• Jadłospis diety bogatoresztkowej pomaga oczyścić układ pokarmowy z resztek i produktów przemiany materii, dzięki czemu przynosi ulgę w trawieniu i pozwala pozbyć się zaparć. 
• Specjaliści zgodnie uważają, że dieta wysokobłonnikowa przyczynia się do zmniejszenia ryzyka zachorowania na nowotwór jelita grubego oraz chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy. 
• Z uwagi na wysoką zawartość błonnika w diecie metabolizm znacznie przyspiesza, co sprawia, że zrzucenie zbędnych kilogramów jest dużo łatwiejsze. Dietę bogatoresztkową nierzadko poleca się osobom otyłym.
• Składniki dopuszczalne na diecie bogatoresztkowej to wszelkie rodzaje warzyw i owoców, a także chude mięsa i ryby, pełnoziarniste produkty zbożowe, nietłuste produkty mleczne oraz duże ilości ziołowych naparów.
• Produkty, których spożywanie należy ograniczać to m.in. wysokoprzetworzona żywność, słodycze, tłuste mięsa i ryby, pełnotłuste produkty mleczne, alkohol oraz mocna kawa i herbata.
• Osoby doświadczające schorzeń takich jak nieżyt przewodu pokarmowego, choroba Leśniowskiego-Crohna czy stany zapalne układu pokarmowego nie powinny przechodzić na dietę bogatoresztkową. Z wprowadzeniem zmian w diecie powinny wstrzymać się także osoby młode oraz seniorzy. 
• Przed przejściem na dietę bogatoresztkową warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, który oceni, czy w naszym przypadku przyniesie ona oczekiwane rezultaty.

Na czym polega dieta bogatoresztkowa? 

Dieta bogatoresztkowa, nazywana także wysokobłonnikową, to plan żywieniowy, który pełni przede wszystkim funkcję leczniczą. W odróżnieniu od innych diet, np. diety Dąbrowskiej (znanej także jako dieta post warzywno-owocowy) jest ona uznawana za bardzo zdrową i polecaną m.in. przy różnorodnych schorzeniach układu pokarmowego oraz celem zapobiegania im.

Podstawą diety leczniczej są produkty o wysokiej zawartości błonnika pokarmowego. Jego bogatym źródłem są różnorodne warzywa i owoce; zaleca się także spożywanie produktów zbożowych, pełnoziarnistych.

Dieta bogatoresztkowa wymaga również wyeliminowania z jadłospisu produktów wysokotłuszczowych tylko raz na jakiś czas można pozwolić sobie na odstępstwa. Zaleca się jednak niemal całkowite wykluczenie słodyczy, cukru oraz wysokoprzetworzonej żywności.

Dieta bogatoresztkowa zawiera dużo więcej polisacharydów niż standardowy sposób żywienia. Ważny jest nie tylko błonnik, ale i ligniny, pektyny oraz hemicelulozy. Nie są one trawione przez ludzki organizm. Zamiast tego oczyszczają one układ pokarmowy z resztek i produktów przemiany materii, które zalegają w jelitach. Normalna dieta zawiera ok. 40 g błonnika; z kolei w diecie wysokobłonnikowej jest ich nawet 70 g. 

Wskazania do stosowania diety bogatoresztkowej

Dieta bogatoresztkowa polecana jest osobom, które mają problemy z prawidłowym funkcjonowaniem układu pokarmowego. Warto zastosować ją przy m.in.:

• problemach trawiennych;
• powolnej przemianie materii;
• zaparciach;
• wzdęciach;
• uchyłkach jelita grubego;
• zespole jelita drażliwego.

Dieta bogatoresztkowa ma na celu zminimalizowanie dolegliwości związane z powyższymi problemami zdrowotnymi. Ponadto duża ilość błonnika może wspomóc profilaktykę nowotworów jelita grubego. Polisacharydy wchłaniają bowiem powstające w jelicie kancerogeny. 

Ponadto dietę zaleca się pacjentom cierpiącym na:

• cukrzycę;
• otyłość;
• kamicę żółciową;
• miażdżycę;
• osłabioną odporność.

Warto mieć na uwadze, że przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w diecie, należy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem. Nieodpowiednio skomponowany jadłospis może bowiem przynieść efekty odwrotne do zamierzonych lub nie zmienić nic. 

Co jeść na diecie bogatoresztkowej? 

Chcąc odpowiednio skomponować jadłospis diety bogatoresztkowej, należy pamiętać, jakie produkty są na niej zalecane. Poniżej przedstawiamy listę składników, na podstawie których można stworzyć wiele smacznych, pełnowartościowych posiłków diety bogatoresztkowej. Odpowiednie będą:

• mąka żytnia i pszenna niskiego przemiału; 
• kasza gryczana, jęczmienna, jaglana; 
• czerstwe pieczywo razowe, chrupkie, żytnie, mieszane, z dodatkiem otrąb; 
• płatki owsiane; 
• produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu (mleko, kefiry, jogurty, twaróg, biały ser); 
• białka jaj; 
• oleje roślinne: arachidowy, sojowy;
• oliwa z oliwek; 
• chude rodzaje mięs i ryb; 
• gotowane ziemniaki;
• wszystkie owoce i warzywa, w tym także produkty na ich bazie; 
• kawa zbożowa; 
• słaba kawa;
• ziołowe herbatki;
• niskosłodzone dżemy; 
• przyprawy (tylko w niewielkich ilościach). 

Warto nadmienić, że zaleca się, aby kasz, makaronu czy warzyw nie gotować zbyt długo – powinny być raczej al dente. Powodem jest fakt, że podczas gotowania część składników zawartych w pożywieniu zanika, a posiłki nie są już tak wartościowe. 

Inną rzeczą, na którą warto zwrócić uwagę, jest zawarcie w jadłospisie jak największej ilości warzyw strączkowych. Zawierają one bowiem wyjątkowo dużo polisacharydów, a ponadto są niskokaloryczne! 

Jakich produktów unikać na diecie bogatoresztkowej? 

Chociaż dieta bogatoresztkowa nie należy do przesadnie restrykcyjnych, istnieje lista produktów, których należy unikać. Są to m.in.:

• białe pieczywo; 
• biała mąka (pszenna, ziemniaczana, kukurydziana) i wszelkie produkty przyrządzone na jej bazie; 
• kasza manna; 
• kasza kukurydziana; 
• biały ryż; 
• tłuszcze zwierzęce; 
• tłuste mięsa, baranina, dziczyzna, wieprzowina, dzikie ptactwo, podroby, tłuste ryby; 
• żółtka jaj;
• tłuste produkty mleczne (pełnotłuste mleko, sery, masło, śmietana itp.);
• mocna herbata; 
• kawa;
• kakao;
• słodycze;
• alkohol. 

Chociaż dieta nie zezwala na większość produktów wysokotłuszczowych, z tłuszczu nie trzeba całkowicie rezygnować. Raz na jakiś czas można zjeść ser żółty lub całe jajko – najlepiej jednak robić to w połączeniu z pełnoziarnistym pieczywem.

Zalety diety bogatoresztkowej

Korzyści związanych ze stosowaniem diety bogatoresztkowej jest wiele. Przede wszystkim wspomaga ona regularne wypróżnianie się, dzięki czemu niedogodności związane z zaparciami stają się dużo rzadsze i mniej uciążliwe. Ponadto, jak zostało już wspomniane, jadłospis przyczynia się do zmniejszenia ryzyka zachorowania na nowotwór jelita grubego.

Oprócz tego dieta bogatoresztkowa pomaga w pobudzeniu metabolizmu. Osoby otyłe oraz te, które mają problem ze zrzuceniem nadprogramowych kilogramów, chwalą sobie ten sposób żywienia, gdyż pomaga on stosunkowo szybko schudnąć – i to bez niechcianego efektu jo-jo!

Specjaliści są ponadto zdania, że dieta wysokobłonnikowa przyczynia się do przeciwdziałania cukrzycy, miażdżycy oraz obniżenia ciśnienia tętniczego. 

Przykładowy jadłospis diety bogatoresztkowej

Dieta bogatoresztkowa, chociaż ma swoje ograniczenia, nie należy do restrykcyjnych. Nie jest konieczna eliminacja dużej ilości składników odżywczych, dzięki czemu posiłki, jakie można przyrządzić na diecie, są bardzo smaczne, zdrowe i różnorodne. Poniżej przedstawiamy przykładowy jadłospis na jeden dzień: 

• Śniadanie: płatki owsiane na mleku roślinnym, pieczywo razowe z szynką z indyka, pomidorem i sałatą, kawa zbożowa lub ziołowa herbata.
• Drugie śniadanie: sałatka z pomidora, rukoli, sera feta i papryki, pełnoziarniste pieczywo z dodatkiem naturalnego hummusu, woda mineralna.
• Obiad: zupa krem (np. z brokuła), pieczeń z wołowiny, kasza jaglana, surówka, ziołowa herbata. 
• Podwieczorek: nietłusty jogurt naturalny ze śliwkami, woda mineralna. 
• Kolacja: sałatka jarzynowa, chleb pełnoziarnisty z serem edamskim, szynką z indyka i sałaty, zielona herbata. 

Chociaż dieta bogatoresztkowa nie należy do skomplikowanych, początkowo przygotowanie smacznych i zdrowych posiłków może okazać się czasochłonne. Jeżeli należysz do osób, którym ten sposób żywienia może przynieść korzyści, skorzystaj na początek z oferty usług cateringowych. Z ich pomocą  zdrowe dania zostaną dostarczone szybko i pod same drzwi! Skorzystaj z wyszukiwarki Dietly, aby odnaleźć catering blisko twojego miejsca zamieszkania, np.:

• catering dietetyczny Poznań;
• catering dietetyczny Gdańsk;
• catering dietetyczny Warszawa.

Przeciwwskazania do stosowania diety błonnikowej

Chociaż dieta błonnikowa sprzyja wielu osobom, cierpiącym na różnorodne schorzenia, nie nadaje się ona dla wszystkich. Przeciwwskazaniami do jej stosowania są m.in.: 

• stany zapalne żołądka, jelit, trzustki, dróg żółciowych; 
• nieżyt przewodu pokarmowego; 
• choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy;
• choroba Leśniowskiego-Crohna;
• niedożywienie.

Warto także nadmienić, że dietę bogatoresztkową należy z dużą ostrożnością stosować u dzieci i osób starszych. Chociaż ten sposób żywienia niesie ze sobą wiele korzyści, u osób o słabszych organizmach może powodować negatywne skutki. 

Chociaż dieta w pozytywny sposób wpływa na wypróżnianie, to jednocześnie warto mieć na uwadze, że może ona powodować problemy z wchłanianiem cennych składników pokarmowych, np. takich jak białko. Zbyt długie stosowanie diety u dzieci i osób starszych może prowadzić do niedożywienia. Ponadto zbyt nagła zmiana jadłospisu, przy jednoczesnym zaniedbaniu kwestii odpowiedniego nawodnienia, nierzadko skutkuje pogorszeniem problemu z zaparciami.

Przed wprowadzeniem diety u dziecka lub seniora należy skonsultować się z lekarzem. Zdarza się bowiem, że problemy z układem trawiennym można rozwiązać przy pomocy delikatnych środków farmakologicznych – zmiana sposobu odżywiania nie zawsze jest konieczna czy zalecana. 

Dieta wysokobłonnikowa – podsumowanie

Dieta bogata w błonnik to jedna z najzdrowszych diet leczniczych, która pomaga uporać się z różnymi rodzajami schorzeń ze strony układu pokarmowego. Ponadto świetnie sprawdza się w zapobieganiu nowotworom, miażdżycy i cukrzycy. Dodatkowo jej stosowanie przyspiesza metabolizm, co może wspomóc szybkie chudnięcie.