Berberyna – co to jest? Jakie ma właściwości i czy każdy może ją spożywać?

Berberyna to naturalny związek o wielu prozdrowotnych właściwościach. Substancja ta może wspierać funkcjonowanie organizmu na różnych płaszczyznach. Sprawdź, jak działa berberyna i kto powinien zachować ostrożność podczas jej stosowania.

Czym jest berberyna?

Berberyna to substancja pochodzenia roślinnego pozyskiwana między innymi z korzenia berberysu zwyczajnego. W Polsce brzmi jak nowość, ale w medycynie naturalnej była wykorzystywana już co najmniej od 3 tysięcy lat. Wzmianki o niej znajdziemy w szczególności w historii irańskiej i chińskiej. Starożytni Egipcjanie korzystali z właściwości berberyny, stosując berberys jako lek na zarazę. Z kolei w Indiach stosowano go w medycynie ajurwedyjskiej do leczenia czerwonki. 

Aktualnie w aptekach możemy kupić berberynę w kapsułkach, a jej działanie nie ogranicza się wyłącznie do właściwości antybakteryjnych. Zauważono, że wykazuje również działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe, a nawet przeciwnowotworowe.

Właściwości zdrowotne berberyny

Berberyna charakteryzuje się bardzo intrygującymi i wartymi badań właściwościami, ponieważ zauważa się, że może być pomocna przy częstych i przewlekłych chorobach, takich jak cukrzyca typu 2, dyslipidemia, czy zespół metaboliczny. Warto podkreślić, że berberyna nie jest tak dobrze przebadana jak inne substancje. Co wiemy o niej w tym momencie? Oto najważniejsze informacje:

• berberynę uważa się aktualnie za skuteczny suplement diety zwiększający wrażliwość komórek na insulinę i wykazuje w tym zakresie podobne działanie do metforminy, czyli jednego z najpopularniejszych leków przeciwcukrzycowych. Warto jednak wiedzieć, że  w niektórych badaniach wśród cukrzyków część uczestników zrezygnowała po pewnym okresie z przyjmowania berberyny z uwagi na działania niepożądane – biegunki, zaparcia, wzdęcia.
  
  To, co aktualnie wiemy o wpływie berberyny na glikemię, brzmi mimo wszystko bardzo obiecująco. W badaniach wśród osób z cukrzycą typu 2 zauważono, że berberyna korzystnie wpływa na poziom hemoglobiny glikowanej we krwi oraz pomaga w obniżeniu poposiłkowego stężenia glukozy;

• w niektórych badaniach potwierdzono właściwości berberyny obniżające ciśnienie – przy dodawaniu jej do podstawowej terapii w ilości 600 mg dziennie osiągnięto efekt o 4,91/2,00 mmHg niższego ciśnienia niż w grupie kontrolnej (nieprzyjmującej berberyny);

• zauważono, że berberyna pomaga w zmniejszaniu wchłaniania cholesterolu w jelicie, zwiększa jego wydalanie z kałem i wspomaga tworzenie kwasów żółciowych. Co więcej, berberyna może zmniejszyć produkcję trójglicerydów, dlatego może być pomocna przy nadmiernym ich poziomie. Pomaga ona także w zwiększaniu poziomu cholesterolu HDL (tzw. dobrego) i obniżaniu cholesterolu LDL. Z uwagi na to może być wartościowym dodatkiem w terapii lekko zaburzonego lipidogramu’

• niektórych badaniach zauważono, że suplementacja berberyną w dawce 500 mg 3x na dobę u pacjentów z tą chorobą sprzyjała leczeniu. Wykazano, że ma ona działanie zmniejszające zawartość tłuszczu w wątrobie. Należy jednak skonsultować z lekarzem prowadzącym, czy w naszym przypadku będzie to dobry pomysł na suplementację;

• ma działanie modulujące mikrobiom w jelicie grubym, działa przeciwbakteryjnie na patogenne szczepy bakterii (jak np. C. difficile). Co więcej, zwiększa ilość bakterii w jelicie grubym, które produkują bardzo korzystny i przeciwzapalny kwas masłowy. Zaleca się ją również przy leczeniu SIBO, czyli przerostu bakterii w jelicie cienkim, z uwagi na przeciwbakteryjne i przeciwbiegunkowe działanie;

• suplementacja berberyny może być pomocna w terapii zarówno biegunki zakaźnej, spowodowanej bakteriami (np. enterotoksynogenną E. coli), jak i wywoływanej przez przewlekłą, niezakaźną chorobę, jaką jest zespół jelita drażliwego.

Warto jednak pamiętać, że berberyna nie powinna być traktowana jako zamiennik zdrowej diety i aktywności fizycznej. Substancja ta może jedynie wspierać efekty prozdrowotnego stylu życia, ale nie zastąpi kompleksowego podejścia do dbania o zdrowie. Dlatego warto odpowiedzialnie podejść do komponowania jadłospisu. Pomocna może być dieta pudełkowa – oferty znajdziesz i porównasz na Dietly.

Najważniejsze informacje o stosowaniu berberyny

Przy zakupie berberyny warto zwracać uwagę na to, w jakiej jest formie. Zauważono, że np. chlorowodorek berberyny jest nieco lepiej przyswajalny. Z pewnością z czasem na rynku pojawią się jeszcze lepsze formy i kombinacje. W badaniach podkreśla się, że przykładowo jedna z form witaminy E (bursztynian glikolu polietylenowego d-α-tokoferylu 1000 w stęż. 2,5%) może poprawić biodostępność berberyny prawie 2-krotnie.

Za maksymalną dawkę berberyny uznaje się 1500 mg dziennie. Warto podkreślić, że berberyny nie powinno się stosować długofalowo z uwagi na brak odpowiednich badań naukowych w tym zakresie. Najlepiej nie stosować berberyny dłużej niż 3 miesiące, ponieważ zauważa się, że po kilku tygodniach stosowania mogą nasilić się skutki uboczne stosowania berberyny, takie jak ból brzucha, zaparcie, biegunka, gazy. Berberyna przy długotrwałym przyjmowaniu może się kumulować w wątrobie i mięśniu sercowym.

Berberyna – skutki uboczne i przeciwwskazania

Oto co należy wiedzieć o skutkach ubocznych i przeciwwskazaniach do stosowania berberyny:

• nie powinny stosować osoby poniżej 18. roku życia, a także kobiety w ciąży i w trakcie laktacji;
• berberyna wchodzi również w interakcję z niektórymi lekami, ponieważ hamuje enzymy CYP3A, przez które metabolizowana jest część leków;
• nie należy stosować berberyny z warfaryną i cyklosporyną;
• z kolei przy stosowaniu środków uspokajających, witaminy K, leków na nadciśnienie i leków przeciwcukrzycowych – należy skonsultować suplementację berberyną z lekarzem. 

Warto pamiętać, że berberyna to naturalny związek o wielu prozdrowotnych właściwościach. Substancja ta może korzystnie wpływać na gospodarkę węglowodanową, profil lipidowy oraz funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Choć berberyna jest generalnie bezpieczna, niektóre osoby powinny zachować ostrożność podczas jej stosowania. Suplement ten może być cennym uzupełnieniem diety pudełkowej, ale nie zastąpi zdrowego stylu życia.