Kurki – właściwości, wartości odżywcze, jak najlepiej przyrządzić?

Kurki to cenione grzyby jadalne o wyjątkowych właściwościach odżywczych. Zawierają cenne składniki, które korzystnie wpływają na zdrowie. Warto poznać ich wartość odżywczą oraz najlepsze sposoby przyrządzania.

Właściwości odżywcze kurek

Kurki, znane również jako pieprznik jadalny stągiewki lub liszki, to popularne grzyby cenione za swój smak i wartości odżywcze. Charakteryzują się żółto-pomarańczowym kolorem i lejkowatym kształtem. Grzyby te występują głównie w lasach liściastych i mieszanych, gdzie rosną od czerwca do listopada. Kurki stanowią bogate źródło składników odżywczych, witamin i minerałów, co sprawia, że warto je jeść.

Kurki zawierają wiele cennych składników odżywczych:

• w 100 g świeżych kurek znajduje się około 32 kcal, co czyni je niskokalorycznym dodatkiem do diety;
• grzyby te są bogate w błonnik, który wspomaga pracę układu pokarmowego i pomaga w utrzymaniu prawidłowej wagi ciała;
• kurka zawiera znaczne ilości witamin z grupy B, w tym witaminę B1 (tiaminę), B2 (ryboflawinę), B3 (niacynę) i B5 (kwas pantotenowy). Witaminy te odgrywają kluczową rolę w metabolizmie energetycznym organizmu;
• są źródłem witaminy D2, która wspomaga przyswajanie wapnia i fosforu, wpływając pozytywnie na układ kostny;
• są bogate w minerały, takie jak potas, miedź, mangan i żelazo.

Potas jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego. Miedź wspomaga produkcję czerwonych krwinek i wzmacnia układ odpornościowy. Mangan jest ważny dla prawidłowego metabolizmu i zdrowia kości. Żelazo zawarte w kurkach pomaga w produkcji hemoglobiny, zapobiegając anemii. Wapń, choć obecny w mniejszych ilościach, również przyczynia się do zdrowia kości i zębów. Skład mineralny kurek sprawia, że są one cennym dodatkiem do diety osób dbających o zdrowie.

Właściwości zdrowotne kurek

Kurki wykazują szereg prozdrowotnych właściwości. Zawierają związki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwutleniającym, które mogą chronić organizm przed stresem oksydacyjnym. Jednym z takich związków jest beta-karoten, prekursor witaminy A, który wspomaga wzrok i układ odpornościowy. Grzyby te zawierają również hitinmannozę, związek o właściwościach przeciwpasożytniczych. Może on pomagać w eliminacji pasożytów z organizmu, co jest szczególnie istotne dla osób narażonych na zarażenie. Jest on jednak wrażliwy na sól oraz wysoką temperaturę. Kurki zawierają także kwas trametonolinowy, który wykazuje działanie przeciwbakteryjne.

Regularne spożywanie kurek może mieć pozytywny wpływ na zdrowie:

• niski indeks glikemiczny tych grzybów sprawia, że są one odpowiednie dla osób z cukrzycą typu 2;
• błonnik zawarty w kurkach wspomaga pracę układu pokarmowego i może przyczyniać się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi;
• kurki mogą również wspierać pracę wątroby dzięki zawartości antyoksydantów;
• ponadto niektóre badania sugerują, że związki zawarte w kurkach mogą mieć działanie przeciwnowotworowe, choć wymaga to dalszych testów.

Warto jednak pamiętać, że kurki, jak wszystkie grzyby, należy spożywać z umiarem.

Jak najlepiej przyrządzić kurki?

Kurki można przyrządzać na wiele sposobów. Przed przygotowaniem należy je dokładnie oczyścić, usuwając ziemię i ewentualne zanieczyszczenia. Nie zaleca się moczenia kurek w wodzie, gdyż mogą stracić swój charakterystyczny smak. Zamiast tego można je delikatnie oczyścić wilgotną ściereczką.

Jednym z najpopularniejszych dań z kurkami jest jajecznica z kurkami. To proste i smaczne danie można przygotować, smażąc kurki na maśle, a następnie dodając roztrzepane jajka. Innym popularnym przepisem jest sos z kurek, który doskonale komponuje się z makaronem lub mięsem. Należy jednak pamiętać, że taki sposób przygotowania grzybów niszczy przeciwpasożytnicze właściwości kurek. 

Sezonowe produkty takie jak kurki wykorzystywane są również w cateringach dietetycznych. Jeśli chcesz wypróbować dietę pudełkową, wejdź na Dietly. Dzięki temu znajdziesz i porównasz oferty firm z twojego miasta.

Różnorodne sposoby przygotowania kurek do jedzenia

Kurki można również marynować, co pozwala zachować ich smak na dłużej. Marynowane kurki stanowią doskonały dodatek do sałatek lub przekąsek. Można je także suszyć, co umożliwia ich długotrwałe przechowywanie i wykorzystanie poza sezonem. Trzeba to jednak robić na słońcu lub w piekarniku ustawionym na niską temperaturę (50 stopni Celsjusza). Następnie wysuszone grzyby mieli się na proszek, który można później dodawać do potraw.

Świetnie sprawdzi się w zupach, gdzie nada daniu charakterystyczny smak i aromat. Można go również dodawać do sosów, risotto czy zapiekanek.

Sezon na kurki i ich rozpoznawanie

Sezon na kurki trwa od czerwca do listopada, z największą obfitością w sierpniu i wrześniu. Kurki występują głównie w lasach liściastych i mieszanych, często w pobliżu dębów, buków i sosen. Rozpoznanie kurek jest stosunkowo łatwe ze względu na charakterystyczny wygląd. Kapelusze kurek mają lejkowaty kształt i żółto-pomarańczowy kolor. Trzon kurki jest gruby i zrośnięty z kapeluszem. Młode kurki mają jaśniejszy kolor, który ciemnieje z wiekiem. Ważne jest, aby zbierać tylko te grzyby, co do których mamy pewność, że są jadalne.

Uwagi dotyczące zbierania i spożywania

Podczas zbierania kurek należy uważać, aby nie pomylić ich z podobnymi, ale niejadalnymi gatunkami, takimi jak lisówka pomarańczowa. Kurka bywa również nazywana „kurzą nogą” ze względu na kształt trzonu. Nazwa pieprznik pochodzi od lekko pikantnego smaku tych grzybów. Warto pamiętać, że grzyby należy spożywać świeże lub odpowiednio zakonserwowane. Niewłaściwe przechowywanie może prowadzić do rozwoju bakterii, takich jak gronkowiec złocisty czy bacillus cereus, co może skutkować zatruciem pokarmowym. Dlatego tak ważne jest prawidłowe przechowywanie i obróbka termiczna grzybów.

Kurki w diecie różnych grup

Kurki mogą być cennym dodatkiem do diety różnych grup osób. Ze względu na niski indeks glikemiczny są odpowiednie dla osób z cukrzycą typu 2. Ich niska kaloryczność sprawia, że mogą być włączone do diety osób dbających o linię. Dla wegetarian i wegan kurki mogą stanowić cenne źródło białka roślinnego i witamin z grupy B, które często są trudne do uzyskania w diecie bezmięsnej. Osoby z niedoborem żelaza mogą korzystać z kurek jako dodatkowego źródła tego pierwiastka.

Przeciwwskazania i ostrożność

Mimo licznych zalet, kurki nie są odpowiednie dla wszystkich. Osoby z alergią na grzyby powinny unikać spożywania kurek. Należy również zachować ostrożność w przypadku osób z chorobami układu pokarmowego, gdyż grzyby mogą być ciężkostrawne. Warto pamiętać, że kurki, jak wszystkie grzyby leśne, mogą kumulować metale ciężkie z gleby. Dlatego nie zaleca się ich nadmiernego spożycia, szczególnie przez dzieci i kobiety w ciąży.

Ciekawostki o kurkach

Kurki są cenione nie tylko w kuchni, ale mają również interesującą historię i znaczenie kulturowe. W niektórych regionach są uważane za przysmak i zbierane od pokoleń. Ciekawostką jest, że kurki są jednym z niewielu grzybów akceptowanych w diecie ortodoksyjnych Żydów. Oznacza to, że są koszerne. Nazwa pieprznik pochodzi od lekko pikantnego smaku tych grzybów. W niektórych regionach kurki nazywane są lisiczkami ze względu na ich kolor przypominający futro lisa. Warto wiedzieć, że kurki są odporne na robaki i pasożyty, co czyni je bezpieczniejszymi w porównaniu z innymi grzybami leśnymi.

Czy warto jeść kurki?

Zdecydowanie tak! Są polecane ze względu na liczne właściwości odżywcze i zdrowotne. Te leśne grzyby są niskokaloryczne, bogate w błonnik i stanowią cenne źródło witamin z grupy B oraz minerałów, takich jak potas, miedź i żelazo. Regularne spożywanie kurek może przyczyniać się do poprawy ogólnego stanu zdrowia, wspierać pracę układu pokarmowego i wątroby. Warto jednak pamiętać o umiarze w ich spożyciu i prawidłowym przygotowaniu, aby w pełni skorzystać z ich prozdrowotnych właściwości.