Dieta bezglutenowa – efekty stosowania. Kiedy się pojawiają?

Decyzja o przejściu na dietę eliminacyjną to ważny krok w trosce o zdrowie i lepsze samopoczucie. Jeśli zastanawiasz się, kiedy odczujesz pierwsze korzyści, dobrze trafiłeś. Sprawdź, jakie są efekty diety bezglutenowej i po jakim czasie możesz spodziewać się realnej poprawy.

Dieta bezglutenowa – efekty wprowadzenia

W jaki sposób wpływa na organizm dieta bezglutenowa? Efekty jej stosowania doceniają osoby, które zmagają się z chorobami wywołanymi między innymi nadwrażliwością na gluten. W ich przypadku eliminacja tego białka stanowi element terapii. Warto zaznaczyć, że eliminacja glutenu powinna następować po konsultacji z lekarzem. W większości przypadków zaleca się to ze względów medycznych z powodu:

• celiakii;
• choroby Dhuringa, która jest skórną postacią celiakii;
• nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten;
• alergii na gluten;
• chorób autoimmunologicznych, takich jak Hashimoto.

Jak na organizm działa dieta bezglutenowa? Efekty to przede wszystkim ustąpienie dolegliwości ze strony układu pokarmowego. W przypadku celiakii jest to jedyna forma terapii, która prowadzi do regeneracji kosmków jelitowych, zniszczonych w wyniku toksycznej reakcji na gluten. Ustępują też biegunki, wzdęcia, zaparcia oraz gazy, a jeśli zmiany pojawiają się na skórze, znikają także wszelkie pokrzywki. Na początku zazwyczaj wprowadzana jest lekkostrawna dieta bez glutenu i laktozy/nabiału. Dopiero kiedy organizm wróci do równowagi, jest ona rozszerzana o produkty mleczne.

Kiedy pojawiają się efekty diety bezglutenowej?

Po jakim czasie widać rezultaty stosowania diety bezglutenowej? Efekty niestety nie pojawiają się natychmiast, zazwyczaj to kwestia indywidualna. Wiele zależy od wcześniejszego stanu zdrowia – samopoczucia sprzed wyeliminowania glutenu z codziennego jadłospisu. Dlatego na początku warto uzbroić się w cierpliwość. Zazwyczaj zauważalna poprawa samopoczucia widoczna jest już po 2 lub 3 tygodniach stosowania diety. To jednak jeszcze nie są optymalne efekty leczenia. Te pojawiają się po około 6 tygodniach, chociaż, jak zaznaczyliśmy, ten czas może się jeszcze wydłużyć.

W przypadku osób z celiakią eliminacja glutenu to jedyna skuteczna forma terapii. Aby nie pogorszyć swojego stanu, muszą stosować dietę bezglutenową przez całe życie. Codzienne funkcjonowanie, kiedy trzeba dokładnie przyglądać się produktom spożywczym, bywa więc utrudnione. Dlatego warto skorzystać z Dietly, gdzie można znaleźć bogatą ofertę cateringu dietetycznego.

Podstawą do wprowadzenia diety bezglutenowej powinna być zawsze profesjonalna diagnostyka medyczna. Samodzielne odstawienie glutenu przed wykonaniem badań (np. serologicznych w kierunku celiakii) może zafałszować wyniki i uniemożliwić postawienie prawidłowej diagnozy. Proces diagnostyczny bywa długotrwały, jednak jest niezbędny do określenia, czy przyczyną dolegliwości jest celiakia, alergia na pszenicę czy nieceliakalna nadwrażliwość na gluten.

Dieta bezglutenowa – efekty uboczne

Dieta bezglutenowa jest dietą eliminacyjną, którą trzeba wprowadzić pod okiem lekarza. Lepiej nie wybierać jej, kiedy celem jest utrata kilogramów. Mimo że możliwa jest redukcja masy po wykluczeniu glutenu, jednak to białko w żaden sposób nie wpływa na odchudzanie. Trzeba pamiętać nie tylko o pozytywach, jakie daje dieta bezglutenowa. Efekty niepożądane również mogą pojawiać się u stosujących ją osób! 

Ryzyko dotyczy jednak sytuacji, kiedy nie jest odpowiednio zbilansowana. W produktach, które nie zawierają glutenu, może być mniej składników odżywczych. Do tej grupy należy między innymi wapń, magnez, żelazo, kwas foliowy czy błonnik. Takie niebezpieczeństwo pojawia się w sytuacji, kiedy ktoś zbyt często sięga po gotowe produkty bezglutenowe. Są one wysoko przetworzone, przez co pozbawione wartości odżywczych. Najlepszym rozwiązaniem jest samodzielne gotowanie albo korzystanie z cateringu dietetycznego. Oferty znajdziesz i porównasz na Dietly.

Co jeść, a czego unikać na diecie bezglutenowej?

Efekty zależą od właściwego doboru pokarmów. Kluczowe jest rozróżnienie produktów naturalnie wolnych od glutenu od tych, które wymagają eliminacji. Poniżej przedstawiono konkretne przykłady, co można jeść, a czego należy unikać.

Oto szczegółowa tabela przedstawiająca produkty dozwolone i zakazane w diecie bezglutenowej, z podziałem na kategorie.

Kategoria	Produkty dozwolone (bezglutenowe)	Produkty zakazane (zawierające gluten)
Zboża, kasze i produkty zbożowe	Ryż (biały, brązowy, dziki), kukurydza, gryka, proso, komosa ryżowa (quinoa), amarantus, sorgo, teff, certyfikowany owies bezglutenowy. Mąki, pieczywo, makarony i płatki wyprodukowane z tych zbóż.	Pszenica (także orkisz, durum, kamut, płaskurka), pszenżyto, żyto, jęczmień, zwykły owies (ze względu na ryzyko zanieczyszczenia). Tradycyjne pieczywo, makarony, kasza manna, kuskus, bulgur, pęczak.
Warzywa i owoce	Wszystkie świeże, mrożone (bez dodatków), suszone i przetworzone owoce i warzywa.	Warzywa panierowane, warzywa w sosach z dodatkiem mąki pszennej (np. zasmażki), niektóre gotowe sałatki z dressingami zawierającymi gluten.
Mięso, ryby i owoce morza	Świeże, nieprzetworzone: mięso, drób, ryby, owoce morza. Czyste wędliny i przetwory mięsne oznaczone jako bezglutenowe.	Produkty panierowane (kotlety, ryby), wędliny, kiełbasy, pasztety, parówki zawierające gluten jako wypełniacz, konserwy z dodatkiem glutenu.
Nabiał i jaja	Jaja, mleko, maślanka, kefir, jogurt naturalny, śmietana. Sery białe, żółte i pleśniowe (należy sprawdzać skład, większość jest bezpieczna).	Produkty mleczne z dodatkiem zbóż, słodu jęczmiennego, ciastek. Niektóre serki topione, gotowe desery mleczne.
Tłuszcze	Masło, smalec, oleje roślinne (np. rzepakowy, słonecznikowy), oliwa z oliwek.	Majonezy i gotowe sosy z dodatkiem glutenu (należy zawsze czytać etykietę).
Nasiona, orzechy, strączki	Wszystkie rodzaje orzechów, migdały, nasiona (słonecznik, dynia, sezam, siemię lniane, chia). Wszystkie nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, soczewica, ciecierzyca).	Produkty przetworzone z dodatkiem panierki lub mąki pszennej, np. niektóre prażone orzeszki w skorupce.
Napoje	Woda, kawa naturalna, herbata, soki owocowe i warzywne (100%), kompoty. Alkohole: wino, cydr, czyste wódki, rum, tequila, bezglutenowe piwo.	Piwo (z jęczmienia lub pszenicy), kawa zbożowa, niektóre napoje instant, napoje słodzone syropem ze słodu jęczmiennego.
Słodycze i przekąski	Czekolada (gorzka, mleczna bez dodatków), kisiel i budyń domowy (na mące ziemniaczanej), galaretki, bezy, dżemy. Specjalistyczne słodycze i przekąski z certyfikatem bezglutenowym.	Tradycyjne ciasta, ciastka, herbatniki, wafle, pączki. Batony z wafelkiem, czekolady z nadzieniem słodowym, lody w tradycyjnych wafelkach, sezamki z dodatkiem mąki.
Inne (przyprawy, sosy)	Sól, pieprz, zioła jednorodne, musztarda bezglutenowa, koncentrat pomidorowy, ocet. Sosy i przyprawy oznaczone jako bezglutenowe (np. bezglutenowy sos sojowy).	Mieszanki przypraw z dodatkiem mąki, kostki rosołowe, zupy i sosy w proszku, tradycyjny proszek do pieczenia (może zawierać mąkę pszenną), sos sojowy, sosy typu instant.

Dietę bezglutenową najlepiej stosować z polecenia lekarza, po zdiagnozowaniu celiakii lub innych chorób wywoływanych przez gluten. Po usunięciu z jadłospisu produktów zawierających to białko znikają przykre dolegliwości układu pokarmowego. Trzeba przy tym pamiętać, że należy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ pierwsze efekty widać dopiero po kilku tygodniach od wprowadzenia zmian żywieniowych.