Blog

Poliole – czy są zdrowe? Czy można je stosować w przypadku cukrzycy?

Poliole to coraz powszechniej stosowane substancje słodzące. Czy poliole są rzeczywiście dobrym zamiennikiem cukru? Czy ich stosowanie szkodzi? Przeczytaj i dowiedz się – czy poliole słodzą, czy szkodzą?

Spis treści:

Co to są poliole?

Na rynku coraz częściej możemy się spotkać z produktami oznaczonymi sloganem „bez dodatku cukru”. Są one zazwyczaj słodzone poliolami, takimi jak: ksylitol, erytrytol, sorbitol, mannitol, maltitol, izomalt, laktitol. Poliole to alkohole wielowodorotlenowe, pochodne sacharydów. Są półsyntetycznymi substancjami słodzącymi. Poliole przypominają cząsteczkę alkoholu, lecz zawierają więcej grup hydroksylowych. Są praktycznie nieprzyswajalne w organizmie człowieka. W jelitach wchłaniają się tylko częściowo, a pozostała ich część, ulega fermentacji.

Poliole – dobry zamiennik cukru w cukrzycy?

Poliole w diecie cukrzyków mogą być pomocne w kontrolowaniu poziomu glukozy w surowicy krwi. Większość polioli nie jest metabolizowanych w organizmie człowieka lub jest metabolizowanych bez udziału insuliny, co nie powoduje gwałtownych wahań glukozy i insuliny po ich spożyciu. Ponadto poliole charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym.

Czy poliole są zdrowe?

Poliole, dzięki temu, że praktycznie wcale nie są wchłaniane i metabolizowane w organizmie człowieka oraz charakteryzują się mniejszą kalorycznością, wykazują wiele korzystnych właściwości. Najzdrowszym poliolem, wykazującym najwięcej zdrowotnych właściwości, jest ksylitol. Rozporządzenie Komisji Unii Europejskiej nr 1129/2011 reguluje, w jakich środkach spożywczych oraz na jakich warunkach można stosować poliole i inne substancje słodzące. Tak więc słodziki te uznane są za bezpieczne w stosowaniu. Nie zostało jednak określone dopuszczalne dzienne spożycie polioli, lecz określona zasada, wedle której należy stosować taką ilość substancji słodzącej, by osiągnąć zamierzony efekt, czyli słodkość produktu.

dieta planetarna

Czy znane są negatywne skutki spożywania polioli?

Niestety spożycie polioli, zwłaszcza w większych ilościach może wywołać ból brzucha, wzdęcia czy doprowadzić do biegunki. Nagłe wprowadzenie większej ilości polioli do diety skutkować może nieprzyjemnymi dolegliwościami ze strony jelit. Dlatego zaleca się, by stopniowo zwiększać w diecie ich ilość.

Poliole nie są również wskazane u osób zmagających się z zaburzeniami pracy jelit takimi jak IBS, czyli zespół jelita drażliwego, oraz SIBO, czyli przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego. Spożycie ich nawet w niewielkiej ilości może skutkować nasileniem objawów ze strony jelit.

Jakie znamy rodzaje polioli?

Przyjrzyjmy się różnym rodzajom polioli.

Ksylitol – słodzik otrzymywany z kory brzozy

Ksylitol, potocznie nazywany cukrem brzozowym. W produktach spożywczych oznaczany jest symbolem E967. Naturalnie w przyrodzie występuje w korze brzozy oraz takich owocach jak maliny i śliwki. Na masową skalę i potrzeby przemysłu spożywczego pozyskiwany jest jednak najczęściej z kukurydzy. Spośród wszystkich polioli wykazuje najwięcej korzystnych właściwości. Ksylitol zmniejsza ryzyko występowania próchnicy zębów. Działanie przeciwpróchnicze ksylitolu polega na tym, że nie dostarcza on energii niezbędnej do wzrostu i rozwoju bakterii wywołujących próchnicę Streptococcus mutans.

Coraz częściej znajduje zastosowanie w przemyśle farmaceutycznych do produkcji past do zębów dla dzieci oraz innych środków do higieny jamy ustnej. Wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. 100 g ksylitolu dostarcza około 240 kcal. Tak więc dostarcza on około 40% mniej kalorii niż biały cukier, który w 100 g dostarcza około 390 kcal. Z kolei stopień słodkości jest porównywalny do białego cukru.

Erytrytol – lepszy od ksylitolu?

Drugim powszechnym słodzikiem jest erytrytol, oznaczany symbolem E968. Do celów spożywczych pozyskiwany jest chemicznie, natomiast naturalnie w środowisku występuje w sfermentowanych produktach oraz niektórych owocach. Erytrytol charakteryzuje się mniejszym o około 20-40% stopniem słodkości od sacharozy, dlatego dosładzając napoje, desery czy wypieki, należy dodać go trochę więcej niż zwykłego cukru. W przeciwieństwie do ksylitolu spożycie erytrytolu w mniejszym stopniu nasila dolegliwości jelitowe.

Sorbitol – niski indeks glikemiczny

W produktach spożywczych występuje pod symbolem E420. W przemyśle spożywczym wykorzystywany jest jako stabilizator, substancja utrzymująca wilgotność oraz konserwant. Ponadto jest wykorzystywany do produkcji past do zębów oraz gum do żucia. Ogranicza powstawanie płytki nazębnej. Naturalnie występuje w owocach i warzywach. Najwięcej znajdziemy go w suszonych śliwkach.

pobierz tabele indeksu glikemicznego

Charakteryzuje się taką samą kalorycznością co ksylitol. Słodkość sorbitolu jest o ok. 30-40% mniejsza niż sacharozy. Jego indeks glikemiczny wynosi 9, co sprawia, że może być stosowany przez osoby ze zdiagnozowaną cukrzycą. Pojawiają się jednak doniesienia, iż może przyczyniać się do rozwoju nefropatii cukrzycowej i upośledzać funkcje nerek.

Maltitol – naturalnie występujący w pożywieniu

Naturalnie występuje w warzywach i owocach m.in. figach, oliwkach, kukurydzy.

W produktach spożywczych ukryty pod symbolem E965. Indeks glikemiczny maltitolu jest nieco wyższy niż pozostałych polioli i wynosi 35. Z kolei kaloryczność waha się między 270 a 300 kcal na 100g produktu. Słodkość maltitolu to ok. 60-90% słodkości sacharozy. Znajduje zastosowanie w produkcji gum do żucia, glazur, lodów.

Stosowanie polioli jako zamienników sacharozy może przynieść wiele pozytywnych skutków. Nie tylko zmniejszą ryzyko próchnicy, ale również poprawią poposiłkową glikemię. Stanowią świetną alternatywę dla białego cukru w dietetycznych słodkościach. Pamiętaj jednak, że mimo że poliole są zdrowszymi zamiennikami cukru, również należy zachować umiar w ich spożyciu.

Dlaczego warto włączyć poliole do swojej diety?

Poliole stanowią zdrowszą alternatywę dla „białego cukru”. W przemyśle spożywczym, ale również coraz częściej w naszym domowym zaciszu wykorzystywane są jako substancje słodzące do przygotowywania dietetycznych deserów i fit wypieków. Poza właściwościami słodzącymi znajdują również zastosowanie w produktach jako stabilizatory. Podczas spożycia poliole dają charakterystyczne uczucie chłodu w jamie ustnej. Zastosowanie polioli w diecie zamiast białego cukru obniży energetyczność diety. Są więc one polecane osobom na diecie redukcyjnej, które nie chcą całkowicie zrezygnować ze słodkich posiłków.


Popularne wpisy na blogu:

Pomysły na potrawy z dynią – zdrowe przepisy
Obiady BEZ mięsa – 550 kcal – przepisy
Jarmuż, cebula, natka pietruszki, ciecierzyca, kiełki, pomidor, winogrona – zwykłe produkty czy superżywność?
Nadwaga i otyłość wśród polskich dzieci – jak sobie z tym radzić?
Jak zrobić zdrowe smoothie?
Cukier w diecie dziecka – jak zmniejszyć jego ilość?
Szybkie przepisy z kuchni Dietly – placki sernikowe, krem z batatów i makaron w cukiniowym sosie
Szybkie przepisy z kuchni Dietly – kulki mocy, pasta z tuńczykiem i greckie kaszotto
Etykiety na produktach – jak je czytać, aby nie robić niezdrowych zakupów
Dieta a wesele – jak jeść podczas świętowania?
Czy dodatki do żywności są bezpieczne? Cała prawda o składnikach “E”
Suplementy diety stosowane w sporcie – co naprawdę działa?
Dieta MIND – odżywianie poprawiające pracę mózgu
Co przygotować na II śniadanie dla dziecka? Zdrowe wskazówki
Wpływ reklamy medialnej na wybory żywieniowe konsumentów