Równowaga kwasowo-zasadowa organizmu. Jak ją utrzymać?

Równowaga kwasowo-zasadowa jest fundamentem prawidłowego funkcjonowania organizmu. Aby móc ją utrzymać, trzeba wiedzieć, co na nią wpływa – zarówno pozytywnie, jak i negatywnie. Wyjaśniamy to w naszym artykule!

Zapamiętaj!

• Równowaga kwasowo-zasadowa organizmu to klucz do zdrowia.
• Wpływa na procesy biochemiczne i optymalne pH krwi. 
• Jej zaburzenia mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak kwasica i alkaloza. 
• Warto dbać o nią poprzez odpowiednią dietę, unikanie produktów zakwaszających, regularne badania krwi oraz aktywność fizyczną.

Czym jest równowaga kwasowo-zasadowa organizmu?

Równowaga kwasowo-zasadowa organizmu to stan, w którym zachowana zostaje równowaga pomiędzy anionami (jony ujemne) a kationami (jony dodatnie) w przestrzeniach wewnątrz i zewnątrzkomórkowych ustroju. Jest kluczowa dla wielu procesów biochemicznych zachodzących w organizmie. 

Ten mechanizm jest ważny dla utrzymania odpowiedniego pH ludzkiego organizmu. Zakłócenia tej równowagi, zarówno w kierunku kwasowym, jak i zasadowym, mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Dlatego tak ważne jest dostarczanie organizmowi odpowiedniej diety oraz dbanie o zdrowy styl życia.

Prawidłowy poziom pH – ile wynosi?

Optymalne pH ludzkiego ciała, zwłaszcza jeśli chodzi o krew, wynosi od 7,35 do 7,45, co wskazuje na lekko zasadowy charakter. Warto zauważyć, że wartości poza wskazanym zakresem może wskazywać na zaburzenia w organizmie. Jeśli pH krwi spada poniżej 7,35, mówimy o kwasicy, natomiast jeśli przekracza wartość 7,45, mówimy o alkalozie. Obie te nieprawidłowości wymagają interwencji medycznej.

Warto zaznaczyć, że odczyn ludzkiego moczu jest lekko kwaśny (pomiędzy 4,5 a 8), natomiast kwasu żołądkowego kwaśny (2).

Jakie są najczęstsze przyczyny zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej?

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej organizmu mogą wynikać z różnych przyczyn. Najczęstsze z nich to:

• przewlekłe choroby nerek, które utrudniają usuwanie kwasów z organizmu; 
• choroby układu oddechowego, takie jak POChP czy astma, które zakłócają wymianę gazów w płucach; 
• spożywanie nadmiernej ilości produktów zakwaszających, takich jak alkohol, kawa czy przetworzona żywność. 

Ponadto również przedłużające się wymioty mogą prowadzić do utraty kwasu żołądkowego i alkalozy, natomiast biegunki mogą powodować kwasicę metaboliczną. Leki, zwłaszcza te wpływające na funkcje nerek i układu oddechowego, także mogą zaburzać równowagę kwasowo-zasadową. Regularne badania oraz monitorowanie pH krwi są kluczem do wykrywania i zapobiegania poważnym komplikacjom związanym z tymi zaburzeniami.

Objawy zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej organizmu

Jak rozpoznać zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej? Te mogą być różnorodne w zależności od stopnia zaawansowania oraz rodzaju. W przypadku kwasicy, kiedy poziom kwasów w organizmie jest zbyt wysoki, chory może odczuwać osłabienie, dezorientację, ból głowy, uczucie zmęczenia oraz kłopoty z oddychaniem. Możliwe są również nudności i wymioty. 

Przy alkalozie, kiedy organizm jest zbyt zasadowy, mogą wystąpić objawy takie jak: drętwienie i mrowienie dłoni i stóp;

• skurcze mięśni;
• drgawki;
• tachykardia
• uczucie lęku. 

W obu przypadkach mogą również wystąpić zaburzenia rytmu serca. Ważne jest, aby w przypadku pojawienia się tych objawów skonsultować się z lekarzem, gdyż jeśli nie zostaną odpowiednio leczone zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej mogą prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.

Na czym polega skuteczna terapia tego rodzaju zaburzeń?

Kluczowe  jest ustalenie przyczyny zaburzenia. Podstawowe badanie diagnostyczne to gazometria krwi tętniczej. Terapia zawsze koncentruje się na leczeniu podstawowej choroby. Dlatego tak ważne jest monitorowanie i regularne badania krwi. Leczenie może również wymagać modyfikacji diety. 

W każdym przypadku terapia powinna być dostosowana indywidualnie, a pacjent pod stałą kontrolą specjalisty.

Równowaga kwasowo-zasadowa w codziennej diecie

Dieta to jeden ze sposobów na zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Aby ją osiągnąć, konieczne jest dostarczanie odpowiedniej ilości składników mineralnych, takich jak wapń, magnez czy potas.

Niewłaściwa dieta, bogata w produkty zakwaszające, może prowadzić do zakłóceń tej równowagi. Objawy takie jak zmęczenie, bóle głowy czy problemy z koncentracją mogą być spowodowane właśnie przez zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Aby temu zapobiec, warto włączyć do diety produkty zasadowe, takie jak warzywa czy owoce.

Produkty wpływające na równowagę kwasowo-zasadową

Dla zachowania równowagi kwasowo-zasadowej organizmu warto włączyć do diety produkty o odczynie zasadowym lub obojętnym. Warzywa takie jak szpinak, brokuły, cukinia, sałata czy ogórki są doskonałym źródłem składników zasadowych. Owoce, takie jak banany, melony, awokado czy cytrusy, również przyczyniają się do utrzymania odpowiedniej równowagi. 

Orzechy, nasiona i rośliny strączkowe, choć zawierają pewne kwasy, w ogólnym bilansie także wypadają pozytywnie. Zboża pełnoziarniste, takie jak płatki owsiane czy brązowy ryż, są lepszym wyborem niż ich przetworzone odpowiedniki. Woda z niską zawartością minerałów oraz ziołowe herbaty również sprzyjają utrzymaniu optymalnego pH. 

Warto unikać nadmiernego spożywania produktów zakwaszających organizm, takich jak mięso, przetworzona żywność, napoje gazowane czy alkohol. Kluczem jest zbilansowana dieta, bogata w produkty naturalne, świeże i nieprzetworzone.

Korzyści płynące z zachowania równowagi kwasowo-zasadowej

Utrzymanie właściwej równowagi kwasowo-zasadowej ma wiele korzyści dla organizmu:

• optymalizuje przemianę materii, co może wpłynąć na lepsze spalanie kalorii i kontrolę wagi ciała;
• wspiera zdrowie układu kostnego, zapobiegając demineralizacji kości;
• poprawa pracy układu trawiennego;
• lepsze wchłanianie składników odżywczych;
• wsparcie dla układu odpornościowego. 

Dzięki temu organizm staje się bardziej odporny na różnego rodzaju infekcje oraz choroby.

Jak dbać o równowagę kwasowo-zasadową w praktyce?

Aby dbać o odpowiednią równowagę kwasowo-zasadową, warto codziennie spożywać przynajmniej 5 porcji warzyw i owoców. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na dostateczne nawodnienie organizmu, pijąc co najmniej 2 litry wody dziennie. Regularna aktywność fizyczna jest również kluczem do zachowania zdrowej równowagi kwasowo-zasadowej. Ćwiczenia, takie jak jogging, joga czy pilates, pomagają w eliminacji nadmiaru kwasów z organizmu poprzez pocenie się i oddychanie.

Równowaga kwasowo-zasadowa – podsumowanie

Równowaga kwasowo-zasadowa jest ważnym elementem zdrowego stylu życia. Zachowanie jej w odpowiednich proporcjach przynosi liczne korzyści dla zdrowia, samopoczucia i sylwetki. Utrzymanie tej równowagi polega przede wszystkim na zrównoważonej diecie, bogatej w produkty zasadowe, oraz regularnej aktywności fizycznej. Warto dbać o nią każdego dnia, by cieszyć się zdrowiem i dobrym samopoczuciem przez długie lata.