Dieta pudełkowa
Bez glutenu
Tą nazwę niektórzy kojarzą głównie z pieczywem, ale czy to jest jego jedyne źródło? Gluten jest mieszaniną białek znajdujących się w pszenicy (gliadyna), życie (sekalina) i jęczmieniu (hordeina). W owsie znajduje się awenina i ta substancja nie wykazuje takiego działania. Niestety to zboże jest bardzo często zanieczyszczone glutenem. Aby żywność mogła być uznana za bezglutenową, może zawierać nie więcej niż 20 mg glutenu w 1 kg końcowego produktu.
Czym jest dieta Bez glutenu
Kto powinien stosować dietę bezglutenową?
Obecnie dieta bezglutenowa jest bardziej popularna, jednak warto podkreślić, że diety bezglutenowej nie powinno włączać się samodzielnie, bez konsultacji z lekarzem i zrealizowania odpowiednich badań. Na początku należy przeprowadzić diagnostykę i ustalić, czy to gluten jest przyczyną problemów, a jeśli tak należy sprecyzować z powodu jakiego schorzenia. Gluten powinny całkowicie wyeliminować ze swojej diety osoby z celiakią oraz nieceliakalną nietolerancją glutenu. Niekiedy ten wariant jadłospisu jest zamawiany również przez osoby cierpiące na alergię na pszenicę.
Celiakia
Jest ona bezwzględnym wskazaniem do całkowitej eliminacji glutenu – osoby, które są nią dotknięte powinny unikać spożywania nawet minimalnych jego ilości. Jest to choroba autoimmunizacyjną, co oznacza, że w jej przebiegu układ immunologiczny atakuje komórki własnego organizmu i trwa przez całe życie. W wyniku spożywania glutenu, kosmki jelitowe ulegają zniszczeniu. W przypadku niestosowania diety bezglutenowej, wraz z czasem przebiegu choroby powstają znaczne zmiany w budowie ścian jelita, czego skutkiem są pogłębiające się niedobory pokarmowe, związane z zaburzeniem funkcji wchłaniania. W Europie celiakia występuje u 1% społeczeństwa i może ujawnić się w każdym momencie życia. Najczęściej diagnozuje się ją u osób w wieku 30-50 lat. Z tego względu, że objawy tej choroby nie są zwykle specyficzne (bóle brzucha, zaparcia, biegunki, osłabiona odporność, niezamierzona utrata masy ciała), to nierzadko mija długi czas od pierwszych symptomów do postawienia diagnozy. Wykazano, że zwykle wynosi on aż 13 lat, a pacjenci odbywają około 30 wizyt lekarskich zanim dowiedzą się, że przyczyną ich złego samopoczucia jest właśnie celiakia. Należy podkreślić, że dieta bezglutenowa to jedyna forma efektywnej terapii tej choroby – bez jej wprowadzenia zwiększa się ryzyko wystąpienia bardzo poważnych powikłań (zaburzeń płodności, osteoporozy, depresji, nowotworu gardła, przełyku, jelita cienkiego).
Alergia na pszenicę
Warto pamiętać o tym, że alergia na pszenicę i celiakia nie jest tym samym. Osoby z alergią na na pszenicę, mogą spożywać inne zboża zawierające gluten. Objawy tego schorzenia pojawiają się bardzo szybko po spożyciu pszenicy – z tego względu łatwiej jest je zdiagnozować. Symptomy są typowe dla alergii pokarmowych i obejmują obrzęki, uczucie swędzenia w gardle, nosie, jamie ustnej, pokrzywkę, wymioty, nudności, niewydolność oddechową. Niestety niekiedy alergia jest tak zaawansowana, że spożycie nawet niewielkiej ilości białek pszenicy może przyczynić się do poważnych konsekwencji – jedną z nich jest wstrząs anafilaktyczny, który jest stanem zagrażającym życiu.
Nieceliakalna nietolerancja glutenu (NNG)
W ostatnich latach eliminacja glutenu z diety stała się bardzo popularna. Niektóre osoby twierdziły, ze pomimo braku występowania celiakii i alergii na pszenicę, odczuwają znaczną poprawę samopoczucia. Był to jeden z powodów, dla których badacze zaczęli szukać innych zaburzeń, przy których dieta bezglutenowa byłaby wskazana. Na drodze tych poszukiwań zauważono, że istnieje jednostka chorobowa opisana jako nieceliakalna nietolerancja glutenu. Z uwagi na brak sprecyzowanych metod diagnostycznych tej choroby, niełatwo jest określić dokładną częstość jej występowania, ale szacuje się ją na ok. 4-6% populacji. Objawy wykazywane przez pacjentów to zaparcia, biegunka, wymioty, bóle brzucha i bóle głowy. Aktualnie jedyną formą diagnostyki jest wykluczenie glutenu i następnie stopniowe wdrażanie go do diety – z dokładną obserwacją samopoczucia. Niestety prawdopodobnym jest, że efekt poprawy jest spowodowany działaniem placebo, dlatego najrzetelniejsze wyniki uzyskamy, gdy zastosujemy wprowadzanie glutenu bez świadomości tego, czy dany produkt go zawiera, czy nie.
Produkty bezglutenowe
Dieta bezglutenowa nie jest na początku łatwa w stosowaniu, bo wymaga pełnej znajomości źródeł glutenu i dokładnego sprawdzania składów kupowanych produktów. Należy unikać wszystkiego, co zawiera nawet niewielkie ilości pszenicy, żyta i jęczmienia. Co prawda osoby eliminujące gluten nie mogą jadać żytniego pieczywa, pszennego makarony, czy kaszy jęczmiennej, ale pozostaje cały wachlarz produktów naturalnie bezglutenowych! Wśród dozwolonych produktów zbożowych wyróżniamy ryż, grykę, kukurydzę, proso, tapiokę, amarantus, maniok, sago i sorgo. Pamiętajmy o tym, że większość niezbożowej żywności również nie będzie źródłem glutenu – np. świeże owoce, warzywa, naturalny nabiał, jajka, orzechy, oleje. Należy jednak zwracać uwagę na przetworzone produkty, które mogą mieć dodatki takie jak np. słód jęczmienny, mąka pszenna, błonnik pszenny, skrobia pszenna.
Z czego składają się bezglutenowe posiłki?
Zamawiając bezglutenowy wariant diety z cateringu dietetycznego możemy oczekiwać naprawdę zaskakujących rozwiązań! Kucharze dbają o to, aby ta eliminacja nie była dla nas uciążliwa – otrzymamy różnorodne wyroby zbożowe w oparciu o bezglutenowe mąki. W pudełkach znajdziemy pieczywo, naleśniki, czy fit-ciasta przygotowane bez udziału glutenu. Co więcej, zapoznamy się z różnorodnymi alternatywami, które śmiało mogą być wykorzystywane w diecie bezglutenowej. Przykładowo, jeśli amarantus brzmi dla nas nieco egzotycznie, to możemy poznać jego smak właśnie dzięki daniom z diety pudełkowej.