Blog

Źródła węglowodanów – jakie są najlepsze?

Specjaliści w dziedzinie żywności i żywienia człowieka mówiąc o diecie bardzo często podkreślają jak ważna jest różnorodność spożywanych produktów. Każdy produkt spożywczy wzbogaca jadłospis w różne witaminy i składniki mineralne. Im więcej różnych produktów w diecie tym wyższa jest jej wartość odżywcza. To właśnie dlatego dietetycy przekonują swoich pacjentów do poznawania nowych smaków i tego, by dieta była urozmaicona. Proponują wiele ciekawych i przy okazji szybkich do przygotowania potraw. Czasami szukają sposobów, aby do tradycyjnych dań wpleść różne składniki, może niezbyt lubiane albo mniej popularne, które nie zmienią smaku, ale znacznie podniosą ich wartość odżywczą. Stąd też wiele pomysłów na przykład na koktajle, do których można dodać płatki owsiane, orzechy, suszone i świeże owoce, a nawet często nielubiany kefir lub maślankę.

Spis treści:

Rodzaje węglowodanów na diecie

Węglowodany to bardzo zróżnicowana grupa związków chemicznych o specyficznych właściwościach fizycznych, chemicznych i fizjologicznych. Wyróżnia się węglowodany proste i złożone. Mogą to być związki złożone z wielu cząsteczek cukru i mamy wtedy do czynienia z polisacharydami. Występują także łańcuchy złożone z kilku cząsteczek cukru i są to oligosacharydy. Nie brakuje także mono- i disacharydów złożonych odpowiednio z jednej i dwóch cząsteczek cukru. Węglowodany mogą być przyswajalne lub nieprzyswajalne. Do nieprzyswajalnych należy błonnik pokarmowy, który stanowi doskonałą pożywkę dla mikroflory jelitowej oraz wspomaga prawidłową pracę przewodu pokarmowego. Odpowiednia ilość poszczególnych frakcji błonnika pokarmowego w diecie chroni przed insulinoopornością i cukrzycą, zapobiega chorobom układu pokarmowego, poprawia profil lipidowy. Błonnik reguluje także perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom. Odpowiednie spożycie błonnika pokarmowego odgrywa znaczącą rolę w profilaktyce nadwagi, otyłości czy chorób układu krążenia.

dieta catering salatka sałatka

Źródeł pokarmowych węglowodanów jest mnóstwo. Jeśli jednak chodzi o źródła prozdrowotnych i zalecanych do spożycia węglowodanów to wybór jest nieco mniejszy. Na początku skupmy się przede wszystkim na podstawowych dodatkach do obiadu. Do skrobiowych dodatków obiadowych zalicza się: kasze, makarony, ziemniaki i ryż.

Czy ziemniaki to dobre źródło węglowodanów?

Rzecz jasna ziemniaki są podawane pod wieloma postaciami: ugotowane w wodzie, na parze, w mundurkach lub obrane. Można zjeść ziemniaki pod postacią frytek, talarków, klusek, kopytek, puree itd. Wariacji na temat ziemniaków jest nieskończenie wiele. Nic dziwnego – jest to jeden z ulubionych skrobiowych dodatków obiadowych wśród Polaków. Ziemniaki są świetnym źródłem potasu. Co prawda obrane i ugotowane tracą część prozdrowotnych właściwości, ale surowa wersja produktu raczej nie jest zalecana do spożycia. Surowy ziemniak raczej kojarzy się ze sztucznym wywoływaniem złego samopoczucia, aby uniknąć wyjścia do szkoły w młodości. Ziemniaki nie należą do produktów wysokoenergetycznych, Jeden średni ziemniak waży około 90-100g i dostarcza około 70-80 kcal. Oczywiście przetworzone formy ziemniaków takie jak chipsy, frytki, pieczone ziemniaczki uprzednio polane olejem – mają znacznie wyższą wartość energetyczną niż te ugotowane w wodzie lub na parze. Najzdrowiej spożywać klasyczne ugotowane ziemniaki, a raz na jakiś czas pozwolić sobie na inne ziemniaczane propozycje.

Makarony – lubiane źródło węglowodanów

Kolejnym skrobiowym dodatkiem obiadowym, który często pojawia się na naszych talerzach jest makaron. Makaronowa oferta jest bardzo szeroka. Występują liczne postaci makaronu do rosołu: bezjajeczny, dwujajeczny, czterojajeczny, a nawet ośmiojajeczny czy dziesięciojajeczny. A oprócz tego jeszcze wiele innych wariantów: świderki, kolanka, muszelki, rurki, wstążki, makaron spaghetti czy lasagne. Co ciekawe już nie wszystkie makarony są produkowane na bazie semoliny otrzymywanej z twardej pszenicy durum. Występują też razowe, pełnoziarniste wersje makaronów, o charakterystycznym brązowym kolorze. Po ugotowaniu są nieco twardsze i niektórym w smaku przypominają tekturę. Nie brzmi to może zachęcająco jednak dzięki temu, że są one produkowane z pełnoziarnistej mąki z pszenicy durum zawierają więcej błonnika i różnych witamin i minerałów niż te klasyczne makarony z mąki oczyszczonej.

Makarony z roślin strączkowych

Na rynku pojawia się również coraz więcej makaronów z suchych nasion roślin strączkowych. Są to makarony bezglutenowe, o dużej zawartości białka, błonnika i składników mineralnych. Znakomicie wpływają na zwiększenie różnorodności w diecie. Są ciekawą alternatywą dla tradycyjnego makaronu. Zmieniają smak potraw i wzbogacają ich wartość odżywczą. Można spotkać makaron z ciecierzycy, grochu, fasoli i soczewicy. Jest to ciekawa forma strączków, może bardziej przystępna dla osób, które nie lubią ich naturalnej postaci.

Ryż – bezglutenowe źródło węglowodanów

Równie często jak makaron na talerzach obiadowych gości ryż. Przede wszystkim ryż biały, ale także paraboliczny, brązowy, dziki, czarny, czerwony, basmati, arborio czy jaśminowy. Dodatkowym atutem ryżu jest to, że jest to produkt naturalnie bezglutenowy. Z tego względu mogą go stosować osoby ze stwierdzoną nietolerancją glutenu i w różnych jednostkach chorobowych, które wymagają czasowego wykluczenia tego składnika  z diety. Ryż biały ma dość wysoki indeks glikemiczny więc nie powinien być zbyt często spożywany przez osoby, u których stwierdzono zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Jest to składnik, który świetnie komponuje się zarówno z dodatkami wytrawnymi jak i słodkimi. Pasuje do niego niemalże każdy rodzaj mięsa. Coraz bardziej popularne w Polsce risotto z ryżem arborio w roli głównej świetnie smakuje z dodatkiem owoców morza, wołowiny oraz w wersji wegetariańskiej.

Kasze – prozdrowotne źródło węglowodanów

Niezwykle niedocenianą grupą są kasze. Kasze skrywają w sobie bogactwo smaków, minerałów, witamin, błonnika i przede wszystkim węglowodanów złożonych. Są to w większości nasze lokalne wyroby z rosnących na polskich polach zbóż takich jak gryka, orkisz, jęczmień, owies, kukurydza czy proso. Średnia wartość energetyczna kasz wynosi około 350 kcal w 100g suchej masy produktu. Kasze są świetnym źródłem białka roślinnego, błonnika pokarmowego, witamin (szczególnie witamin z grupy B), składników mineralnych i skrobi. Im niższy stopień przemiału ziarna tym wyższa wartość odżywcza powstałej z niego kaszy. Dlatego też znacznie wyższa wartość odżywcza cechuje kaszę gryczaną niż drobną i wysoce przetworzoną kaszę kuskus. Na rynku pojawia się coraz więcej mieszanek kasz, zdarzają się także różne kombinacje kasz z dodatkiem suszonych pomidorów i na przykład pestek dyni. Producenci wykazują troskę o różnorodność diety. Prawdą jest, że nie wszystkie kasze powinny pojawiać się w jadłospisie często. Na przykład wyżej wspomniana kasza kuskus jest produktem o wysokim stopniu przetworzenia i wysokim indeksie glikemicznym. Pomimo tego, że jest dobrym źródłem żelaza, cynku, magnezu, witaminy PP i jest produktem łatwym i szybkim do przygotowania (wystarczy tylko zalać odważone ziarna gorącą wodą lub bulionem). W trosce o prawidłową pracę trzustki nie powinna pojawiać się w jadłospisie zbyt często.

Kaszami o najniższym indeksie glikemicznym są kasza gryczana i kasza jęczmienna pęczak. Są to najlepsze alternatywy dla wszystkich osób chorujących na cukrzycę czy insulinooporność. Pierwsza z nich dodatkowo jest produktem bezglutenowym. Obie zawierają wysoką zawartość błonnika pokarmowego i białka roślinnego. Ponadto kasza gryczana jest dobrym źródłem żelaza, potasu, cynku, miedzi i fosforu. Natomiast kasza jęczmienna pęczak dostarcza organizmowi potasu, wapnia, magnezu, żelaza i fosforu. Obie kasze doskonale komponują się z warzywami i mięsem tworząc różne ciekawe warianty smakowe.

Coraz bardziej popularna staje się kasza jaglana wytwarzana z prosa. Jest to kasza o niewielkiej zawartości błonnika pokarmowego, dlatego może być składnikiem diety łatwostrawnej zalecanej przy niektórych schorzeniach przewodu pokarmowego. Kasza jaglana zawiera także lecytynę, która jest składnikiem wywierającym korzystny wpływ na wartości profilu lipidowego. Zmniejsza także ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Jako kolejny przykład produktu bezglutenowego jest to kasza zalecana w dietoterapiichoroby trzewnej. Kasza jaglana jest źródłem magnezu, żelaza, potasu, witamin z grupy B oraz białka roślinnego o wysokiej jakości. Może być dodatkiem do potraw jarskich i mięsnych. Sprawdza się także jako dodatek do koktajli. Coraz częściej kasza jaglana wchodzi w skład ciast, ciastek i różnych deserów. W połączeniu z orzechami, świeżymi i suszonymi owocami tworzy smakowite śniadanie lub przekąskę.

Na rynku spożywczym jest jeszcze wiele innych kasz takich jak: orkiszowa, kukurydziana, manna, jęczmienna wiejska i perłowa, bulgur, owsiana i wiele innych. Szeroki wybór, wiele smaków oraz bogactwo witamin i składników mineralnych. Jak widać nawet nie trzeba zbyt mocno się wysilać, by wzbogacić i urozmaicić swój jadłospis. Powyższe produkty spożywcze, które składają się głównie z węglowodanów są artykułami ogólnodostępnymi. Co więcej, można je nabyć w atrakcyjnych cenach.

Niestety samodzielne przygotowanie urozmaiconego jadłospisu to nie lada wyzwanie. Wymaga dobrej organizacji, skrupulatnego sporządzania listy zakupów i pewnej samodyscypliny w kwestii gotowania. Jakże pomocny w takich sytuacjach okazuje się catering dietetyczny. Dieta pudełkowa ma wiele zalet. Charakteryzuje ją bogactwo smaków i niezwykle urozmaicone menu każdego dnia. Nie trzeba jeść nic co zostało w lodówce „z wczoraj”. Mamy znacznie mniej okazji do marnowania jedzenia. Żaden kupiony produkt nie gnije, nie wysycha, nie pleśnieje, w otwartych kaszach i mąkach nie lęgną się mole. Dlaczego? Bo wszystkie dania gotuje za nas ktoś inny i nie musimy robić żadnych zakupów do domu. Kuchnia jest zawsze czysta i schludna. Zero tłustych i słodkich plam. Nieużywane garnki raz umyte pozostają czyste na długi czas. Nawet nie ma konieczności używać własnych naczyń, ponieważ posiłki dostarczone przez catering dietetyczny są zapakowane do jednorazowych pojemników i gotowe do spożycia.

Jadłospis dla cateringów dietetycznych zazwyczaj jest przygotowywany przez osoby wykształcone i kompetentne. Dzięki temu jest to dieta pełnowartościowa i zbilansowana. Zawiera odpowiednią ilość węglowodanów, białek i tłuszczów. Największą zaletą diety pudełkowej jest jej ogromne zróżnicowanie. Raczej nie spotyka się dwa razy tych samych potraw w ciągu krótkiego czasu. Podczas planowania posiłków dla cateringów dietetycznych żywieniowcy mogą sobie pozwolić na prawdziwe kulinarne szaleństwo.

dietly catering dietetyczny

Popularne wpisy na blogu:

Czy nabiał i słodziki są dozwolone przy insulinooporności?
Dieta w PCOS – co jeść, a czego unikać?
Dieta z niskim indeksem glikemicznym – jak stosować ją w praktyce?
Czym różni się ładunek glikemiczny od indeksu glikemicznego?
Indeks glikemiczny tabela – produkty zbożowe, warzywa, owoce
Dieta Montignaca – efekty, jadłospis, zasady
Poliole – czy są zdrowe? Czy można je stosować w przypadku cukrzycy?
Jaki wpływ ma sen, stres i aktywność fizyczna w cukrzycy?
Cukrzyca – objawy i powikłania. Czego nie jeść przy cukrzycy?
Ile węglowodanów na redukcji? Makroskładniki na diecie redukcyjnej
Dlaczego nie chudnę? 5 najczęstszych przyczyn zastoju wagi
Od czego się tyje? Czego unikać na diecie odchudzającej?
Pomysły na posiłki potreningowe – przepisy
Dieta na masę – zasady. Na czym polega budowanie masy mięśniowej?
Głód emocjonalny – czym jest i jak go odróżnić od głodu fizycznego?